ចូរពន្យល់ដោយសង្ខេបពីការប្រែប្រួលក្នុងប្រវត្តិភពផែនដី ។

ដើម្បីដឹងពីការផ្លាស់ប្តូរបរិស្ថានផែនដី ចាប់ពីការកកើតដែលឆ្លងកាត់អាយុកកាលណៃផែនដីយើងត្រូវដឹងពីប្រវត្តិកាលជាច្រើនដំណាក់កាលរហូតធ្វើឲ្យផែនដីមានលក្ខខណ្ឌដូចបច្ចុប្បន្ន ។

• នៅបុរេកំប៊្រីយៀង

• ផែនដីចាប់ផ្តើមមកកើតកាលពី ៤៦០០០លានឆ្នាំមុន​
• ព្រះចន្ទចាប់ផ្តើមមកកើតកាលពី ៤៥៥០លានឆ្នាំមុន
• សមុទ្រដំបូងកាលពី ៤៣០០លានឆ្នាំមុន
• ជិវីតដំបូងចាប់ផ្តើមកើតកាលពីណ ៣៨០០ ៤០០០ លានឆ្នាំមុន
• ជីវីតធ្វើរស្មីសំយោគលេចឡើងកាលពី ៣២០០ លានឆ្នាំមុន
• ជីវចំរុះចាប់ផ្តើមកកើតកាលពី ៦០០ ៥០០ លានឆ្នាំមុន​

នៅក្នុងសម័យនោះបរិយាកាសមានឧស្ម័នកាបូនិច អាសូត ។ ឧស្ម័នកាបូនិចត្រូវបានស្រូបចូលទៅក្នុងសមុទ្រ ហើយអុកស៊ីសែនចាប់ផ្តើមកើតឡើង និងកើតមានស្រទាប់អូសូន​ ។

• ចាប់តាំងពីពេលនោះមកគេសង្កេតឃើញមានជីវីតកើតឡើង និងវិនាសសាបសូន្យដោយការទ្រាំទ្រនឹងអាកាសធាតុមិនបាន ។
• នៅស័កសេណូសូអ៊ិច ( ៦៥លានឆ្នាំមុនដល់បច្ចុប្បន្ន ) គេឃើញមានការវិវត្តផែនដី ​និងជីវិតនៅលើផែនដី រហូតដល់កើតមានមនុស្សដំបូងលេចឡើងនៅអាព្រីចខាងកើត អូម៉ូសាព្យៀងលេចឡើងនៅ ។