ចូរពន្យល់មូលហេតុសំខាន់ៗនៃការចុះដុនដាបចុងសម័យអង្គរ ។

មូលហេតុនៃការធ្លាក់ចុះដុនដាបចុងសម័យអង្គរគឺ ៖

• ការគំរាមកំហែងនៃជនជាតិថៃឬសៀម ពីដំបូងពួកថៃរស់នៅតំបន់យូណាន ប្រទេសចិន ដោយការបាក់បៃកនៃរដ្ឋណានចាវ នៅសតវត្សទី​១២ និងរាតត្បាតរបស់ពួកម៉ុងកួលនៅសតវត្សទី ១៣ បណ្ដាលឪ្យពួកនេះភ្លៀងខ្លួនមកខាងត្បូងកាន់តែច្រើនឡើងៗ ។ ពួកគេបនបង្កើតកុសសម្ព័ន្ធតូចៗនៅរដ្ឋមន ពីសេសទឹកដីខ្មែរភាគខាងលិចនិងពាយ័ព្យ ។​ នេះជាបុព្វហេតុនៃការធ្លាក់ចុះអរិយធម៌អង្គរ ។
• វិបត្តិផ្ទៃក្នុង ជម្លោះផ្ទៃក្នុងដែលគេសង្កេតឃើញមានសង្គ្រាមជាហូរហែរវាងក្រុមរាជវង្សានុវង្ស និងរាងសាសនាព្រាហ្មណ៍និងព្រះពុទ្ធសាសនា ។
• សង្រ្គាម ពេលសង្រ្គាមជាមួយសៀម ពួកវាមិន ត្រឹមត្រូវបំផ្លាញផ្ទះសំបែង ទ្រព្យសម្បត្តិ ផលដំណាំ កាប់សម្លាប់ កៀរ ប្រជាជនប៉ុណ្ណោះតែថែមទាំងបានបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរដល់ផ៣៦៧៩៨០ផ៣៦៧៩៨០ឬសគល់តែម្ដង ដូចជាកម្ទេច បារាយណ៍ ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដ កម្ទេចដីស្រែ ។
• គ្រោះធម្មជាតិ ក្នុងពេលនោះតំបន់អង្គេរ មានអាកាសធាតុក្ដៅ និងព្រះធរណីបែកក្រហែង បានជំរុញឪ្យមានប្រតិកម្មយ៉ាងសាហាវ ដែលធ្វើឪ្យប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដខ្មែរខូចខាតមិនអា​ចជុសជុលបាន ហើយដែលគេមិនអាចស្មានបាន ទឹកស្ទឹងដែលជាប្រភពរស់នៅរបស់ប្រជាជនត្រូវរាំងស្ទះដោយសាល្បាប់ច្រើនពេក​ ។ ប្រការនេះកុំឪ្យយើងលើករាជធានីទៅតាំងឯកន្លែងថ្មីទៀត ។
• ការខូចខាតធនធានជាតិ ការខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​គូបផ្សំនឹងការបាត់បងធនធានជាតិដូចជា មាស ប្រាក់ និងវត្ថុមានតម្លៃផ្សេងៗទៀត ការថយចំនួនប្រជាជនជាបន្តបន្ទាប់ដោយសង្រ្គាម និងរោគរាតត្បាត ការស្រុតចុះផ្នែកស្មារតីដោយសាររងទុក្ខវេទនាពេលមានចម្បាំងរាំងជល ទាំងអស់នេះគឺជាកត្តាធ្ងន់ធ្ងរបំផុតដែលធ្ចើឪ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិធ្លាក់ចុះ ។
• បផ្លាស់ប្ដូរជំនឿសាសនា ការផ្លាស់ប្ដូរជំនឿសាសនាជាហេតុនាំឪ្យមានជម្លោះខាងសាសនាកើនឡើង ពោលគឺជម្លោះរវាងសាសនាព្រាហ្មន៍និងព្រះពុទ្ធសាសនា ។
• បំណស់ប្ដូររាជាវង្ស សេ្ដចសោយរាជ្យក្រោយពីព្រះបាទជ័យវ៍រ្មនទី ៧ រហូតដល់រាជវង្សត្រសក់ផ្អែករៀងមក សុទ្ធសឹងជាស្ដេចពុំមានសមត្ថភាពខ្លាំងពូកែ ។

មូលហេតុនៃការធ្លាក់ចុះដុនដាបចុងសម័យអង្គរគឺ ៖

ការគំរាមកំហែងនៃជនជាតិថៃឬសៀម ពីដំបូងពួកថៃរស់នៅតំបន់យូណាន ប្រទេសចិន ដោយការបាក់បៃកនៃរដ្ឋណានចាវ នៅសតវត្សទី​១២ និងរាតត្បាតរបស់ពួកម៉ុងកួលនៅសតវត្សទី ១៣ បណ្ដាលឪ្យពួកនេះភ្លៀងខ្លួនមកខាងត្បូងកាន់តែច្រើនឡើងៗ ។ ពួកគេបនបង្កើតកុសសម្ព័ន្ធតូចៗនៅរដ្ឋមន ពីសេសទឹកដីខ្មែរភាគខាងលិចនិងពាយ័ព្យ ។​ នេះជាបុព្វហេតុនៃការធ្លាក់ចុះអរិយធម៌អង្គរ ។

វិបត្តិផ្ទៃក្នុង ជម្លោះផ្ទៃក្នុងដែលគេសង្កេតឃើញមានសង្គ្រាមជាហូរហែរវាងក្រុមរាជវង្សានុវង្ស និងរាងសាសនាព្រាហ្មណ៍និងព្រះពុទ្ធសាសនា ។

សង្រ្គាម ពេលសង្រ្គាមជាមួយសៀម ពួកវាមិន ត្រឹមត្រូវបំផ្លាញផ្ទះសំបែង ទ្រព្យសម្បត្តិ ផលដំណាំ កាប់សម្លាប់ កៀរ ប្រជាជនប៉ុណ្ណោះតែថែមទាំងបានបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរដល់ផ៣៦៧៩៨០ផ៣៦៧៩៨០ឬសគល់តែម្ដង ដូចជាកម្ទេច បារាយណ៍ ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដ កម្ទេចដីស្រែ ។

គ្រោះធម្មជាតិ ក្នុងពេលនោះតំបន់អង្គេរ មានអាកាសធាតុក្ដៅ និងព្រះធរណីបែកក្រហែង បានជំរុញឪ្យមានប្រតិកម្មយ៉ាងសាហាវ ដែលធ្វើឪ្យប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដខ្មែរខូចខាតមិនអា​ចជុសជុលបាន ហើយដែលគេមិនអាចស្មានបាន ទឹកស្ទឹងដែលជាប្រភពរស់នៅរបស់ប្រជាជនត្រូវរាំងស្ទះដោយសាល្បាប់ច្រើនពេក​ ។ ប្រការនេះកុំឪ្យយើងលើករាជធានីទៅតាំងឯកន្លែងថ្មីទៀត ។

ការខូចខាតធនធានជាតិ ការខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​គូបផ្សំនឹងការបាត់បងធនធានជាតិដូចជា មាស ប្រាក់ និងវត្ថុមានតម្លៃផ្សេងៗទៀត ការថយចំនួនប្រជាជនជាបន្តបន្ទាប់ដោយសង្រ្គាម និងរោគរាតត្បាត ការស្រុតចុះផ្នែកស្មារតីដោយសាររងទុក្ខវេទនាពេលមានចម្បាំងរាំងជល ទាំងអស់នេះគឺជាកត្តាធ្ងន់ធ្ងរបំផុតដែលធ្ចើឪ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិធ្លាក់ចុះ ។

បផ្លាស់ប្ដូរជំនឿសាសនា ការផ្លាស់ប្ដូរជំនឿសាសនាជាហេតុនាំឪ្យមានជម្លោះខាងសាសនាកើនឡើង ពោលគឺជម្លោះរវាងសាសនាព្រាហ្មន៍និងព្រះពុទ្ធសាសនា ។

បំណស់ប្ដូររាជាវង្ស សេ្ដចសោយរាជ្យក្រោយពីព្រះបាទជ័យវ៍រ្មនទី ៧ រហូតដល់រាជវង្សត្រសក់ផ្អែករៀងមក សុទ្ធសឹងជាស្ដេចពុំមានសមត្ថភាពខ្លាំងពូកែ ។