សំណួរ
១. តើមានមូលហេតុ និងកត្តាអ្វីខ្លះដែលនាំឱ្យកើតមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ?
២. តើមានកត្តាអ្វីខ្លះ ដែលជះឥទ្ធិពលដល់ការបង្កើតវប្បធម៌របស់ជាតិមួយ ? ចូរពន្យល់ដោយលើកយកគំនិតសំខាន់ៗមកបញ្ជាក់ ។
៣. ដើម្បីធ្វើខ្លួនឱ្យក្លាយជាអ្នកដឹកនាំដ៏ល្អប្រសើរខ្ពង់ខ្ពស់ តើគេត្រូវអភិវឌ្ឍខ្លួនដូចម្តេចខ្លះ ?
៤. តើខ្លឹមសារសាលក្រមតុលាការទីក្រុងឡាអេស្តីប្រាសាទព្រះវិហារចុះថ្ងៃទី ១៥ មិថុនា ១៩៦២មានអ្វីខ្លះ ?
៥. ការបញ្ចូលប្រាសាទព្រះវិហារខ្មែរទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោកបានផ្តល់ផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់សង្គមខ្មែរ ?
ចម្លើយ
១. មូលហេតុ និងកត្តានាំឱ្យកើតមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ៖
ក. មូលហេតុដែលបណ្តាលឱ្យកើតមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ៖
- មនុស្សម្នាក់ ឬច្រើននាក់ចង់បានអំណាច ឬកម្លាំងរបស់ខ្លួន ដើម្បីគ្រប់គ្រងគ្រួសារ ។
- ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ និងសង្គមឱ្យតម្លៃទៅបុរសជាមេគ្រួសារ ។
- ពុំទាន់មានច្បាប់ស្តីអំពីអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារសម្រាប់ដាក់ទណ្ឌកម្មដល់ជនរំលោភបំពាន ។
- ការអប់រំមានកម្រិត ពុំទាន់មានលក្ខណៈទូលំទូលាយជាទូទៅ ជាពិសេសលើការស្វែងយស់ពីអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ។
- ទម្លាប់ប្រើអំពើហិង្សា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងសហគមន៍ ។
- បុរសមួយចំនួនធំយល់ថាប្រពន្ធជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ។
- សង្គមមិនអើពើ ឬចូលរួមធ្វើអន្តរាគមន៍ជួយដល់ស្រ្តីរងគ្រោះ នៅពេលកើតមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ។
- សង្គមមិនទាន់ស្វែងយល់តួនាទី ឋានៈ និងភាពស្មើរគ្នារវាងប្តី និងប្រពន្ធ ។
- សង្គមមិនទទួលស្គាល់ថា អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសាររជាបញ្ហាសង្គម ។
- ខ. កត្តាដែលនាំឱ្យមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ
- កត្តាធម្មជាតិ ៖ ស្ត្រីមានកម្លាំងខ្សោយជាងបុរស
- កត្តាបុគ្គល ៖
- គិតថាខ្លួនជាអ្នកមានអំណាចជាងគេនៅក្នុងគ្រួសារ
- គិតថាប្រពន្ធជាអ្នកបម្រើនៅក្នុងគ្រួសារត្រូវតែស្តាប់បង្គាប់ប្តី គ្មានសិទ្ធិតវ៉ា ឬជជែកវែងញែកសេចក្តីរកហេតុផល ខុសត្រូវជាមួយប្តីឡើយ
- មិនស្តាប់យោបល់ភរិយា
- នីតិវិធីដោះស្រាយបញ្ហាអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ តម្រូវឱ្យមានការផ្សះផ្សារច្រើននដងហើយក៏គ្មានយន្តការតាមដានលើគ្រួសារដែលបានធ្វើការផ្សះផ្សារួចហើយនោះផងដែរ ដូច្នេះអ្នករងគ្រោះនៅតែរងគ្រោះ អ្នកបង្កហិង្សានៅតែបង្កដដែល ។
២. កត្តាជះឥទ្ធិពលដល់ការបង្កើតវប្បធម៌របស់ជាតិមួយ ៖
ក. កត្តាចំណេះដឹង
- ភាសា
- អក្សរសិល្ប៍
- សិល្បៈ
- ទស្សនវិជ្ជា ច្បាប់
- វិទ្យាសាស្រ្ត ។
ខ. កត្តាការផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹង
- វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ សារព័ត៌មាន
- សៀវភៅ ទស្សនាវដ្តី រូបភាព ។
គ. កត្តាការអនុវត្ត
- ដើម្បីបង្កើតឱ្យបានជាវប្បធម៌ជាតិមួយយើងត្រូវចេះច្នៃប្រឌិតឱ្យសមស្របទៅតាមលក្ខណៈ និងទស្សនវិស័យរបស់ជាតិនោះ
៣. ដើម្បីឱ្យក្លាយជាអ្នកដឹកនាំដ៏ប្រសើរខ្ពង់ខ្ពស់ត្រូវអភិវឌ្ឍលើ ៖
ក. សមត្ថភាព
- សិក្សា ត្រិះរិះ សាកសួរ និងចងចាំបានច្រើន
- ហាត់អប់រំឱ្យបានល្អ
- មានលបទពិសោធន៌ក្នុងកិច្ចការ
- ឈ្លាសវៃជំនាញ និងហ្វឹកហាត់ជាប្រចាំ
- កម្លាំងចិត្តរឹងមាំ មិនតក់ស្លុតចំពោះហេតុការណ៍ផ្សេងៗ
ខ. សុខភាព
- បរិភោគឆ្អែត មានជីវជាតិ ពិសេសអាហារគ្មានទោស
- ស្គាល់ ឬកំណត់ពេលធ្វើការ ឬសម្រាកច្បាស់លាស់
- ប្រព្រឹត្តព្រហ្មចរិយាធម៌ ត្រូវកំណត់កាមអារម្មណ៍ដោយមិនភ្លើតភ្លើនក្នុងកាមតណ្ហាប្រ
- ប្រព្រឹត្តសីលធម៌ គុណធម៌
គ.ចិត្ត
- ធ្វើឱ្យមានសុខភាព ៖ មិនកើតទុក្ខ រវើរវាយសោកសៅ ច្រឡោត
- ធ្វើឱ្យចិត្តមានគុណភាព ៖ អត់ធ្មត់ ព្យាយាម រឹងមាំ ចងចាំបានច្រើន
- ធ្វើចិត្តឱ្យមានគុណធម៌ ៖ មិនត្រូវលោភៈ ទោសៈ មោហៈ ពោលមានព្រហ្មវិហារធម៌
ឃ. ខន្តី
- ទៅនឹងការងារលំបាក ភាពស្មុគស្មាញ
- ទៅនឹងទុក្ខវេទនា
- ទៅនឹងបាតភូតអាក្រក់ដែលជះឥទ្ធិពលមកលើខ្លួន
- ភាពល្ងង់ខ្លៅរបស់ខ្លួន
ង. ប្រតិបត្តិសីល៥ សីល៨ ឬសីល ១០
- វៀចាកការសម្លាប់ជីវិត
- វៀចាកការសេពគ្រឿងស្រវឹង
- វៀចាកការសពកាម
- វៀចាកការលួចប្លន់
- វៀចាកការកុហក ភូតភរ
- មិនបរិភោគអាហារខុសកាល
- វៀចាកការមើល និងប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសង
- វៀចាកទីសេនាសនៈខ្ពស់ហួសប្រមាណ
- វៀចាកគ្រឿងក្រអូបតុបតែងកាយនានា
- វៀចាកការកាន់យកនូវមាសប្រាក់ដោយខ្លួនឯង ឬប្រើគេកាន់ជំនួស ។
៤. ខ្លឹមសារសាលក្រមតុលាការទីក្រុងឡាអេស្តីពីប្រាសាទព្រះវិហារ និងផលប្រយោជន៍នៃការដាក់បញ្ចូលប្រាសាទព្រះវិហារទៅក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោក ៖
ក. សាលក្រមតុលាការស្តីពីប្រាសាទព្រះវិហារនាថ្ងៃទី ១៥ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦២ ដែលបានសម្រេចឱ្យខ្មែរឈ្នះក្តីមានខ្លឹមសារដូចតទៅ ៖
- ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនរវាងប្រទេសខ្មែរ និងថែនៅក្នុងតំបន់ភ្នំដងរែក គឺខ្សែបន្ទាត់ដែលបានគូនៅលើផែនទីរបស់គណកម្មការកំណត់ព្រំដែនរវាងឥណ្ឌូចិន និងសៀម ។
- ព្រះវិហារស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីជាអធិបតេយ្យភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
- ព្រះរាជាណាចក្រថៃនឹងត្រូវដកទាហានដែលបានបោះទីតាំងនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤ នោះចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារវិញ ។
- រូបចម្លាក់ សិលាចារឹក ថ្មប្រាសាទ និងវត្ថុផ្សេងៗ ដែលអាជ្ញាធរថៃបានយកចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារតាំងពីឆ្នាំ ១៩៥៤ នោះរាជរដ្ឋាភិបាលថៃនូវប្រគល់មកឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាវិញ ។
៥. ការដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គមខ្មែរដូចតទៅ ៖
- អង្គការសហប្រជាជាតិជួយការពារ និងជួសជុលឡើងវិញ
- អាចធ្វើឱ្យបរទេសចាប់អារម្មណ៍ ទទួលស្គាល់ស្នាដៃបុព្វបុរសខ្មែរដែលបានបន្សល់ទុកឱ្យ
- លើកតម្កើងកេរដំណែលវប្បធម៌ អរិយធម៌ប្រទេសកម្ពុជា និងផ្សព្វផ្សាយឱ្យកាន់តែល្បីល្បាញ
- លើកស្ទួយស្ថាបត្យកម្មដែលជាស្នាដៃឯករបស់ខ្មែរក្នុងចំណោមស្ថាបត្យកម្មដែលខ្មែរក្នុងចំណោមស្ថាបត្យកម្មពិភពលោក
- ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរចូលមកទស្សនាប្រទេសយើងបានកាន់តែច្រើនឡើងថែមទៀត
- បង្កើតចំណូលរដ្ឋតាមរយៈទេសចរណ៍ដែលជាឧស្សាហកម្មគ្មានគ្មានផ្សែងៗ
- បង្កើតការងារដល់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ភ្ញៀវទេសចរទាំងនោះ ។
