ប្រឡងឆមាសទី២ ថ្នាក់ទី១២ សីលធម៌ - ពលរដ្ឋ (២៥ មិថុនា ២០១២) (ថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម)

ប្រឡងឆមាសទី២ ថ្នាក់ទី១២ សីលធម៌ - ពលរដ្ឋ (២៥ មិថុនា ២០១២) (ថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម)

I.(១២ពិន្ទុ) តើទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់បានជួយមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គមដូចម្តេចខ្លះ?

II.(១២ពិន្ទុ) តើសេចក្តីសុខរបស់មនុស្សតាមទស្សនៈពុទ្ធសាសនាមានប៉ុន្មានប្រការ? គឺអ្វីខ្លះ?

III.(១៤ពិន្ទុ) តើលក្ខខណ្ឌណាខ្លះដែលច្បាប់សញ្ជាតិបានកំណត់ថា ពលរដ្ឋមានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត?

IV.(១៨ពិន្ទុ) ដើម្បីសម្រេចបាននូវសិទ្ធិទទួលការអប់រំ តើសាមីខ្លួនកុមារ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមានករណីកិច្ចដូចម្តេចខ្លះ?

V.(១៩ពិន្ទុ)

១.តើសីលធម៌ជាអ្វី?

២.ក្នុងនាមអ្នកជាកូន តើអ្នកត្រូវមានសីលធម៌ចំពោះឪពុកម្តាយដូចម្តេចខ្លះ?

៣.ក្នុងនាមអ្នកជាឪពុកម្តាយ តើអ្នកត្រូវមានសីលធម៌ចំពោះកូនដូចម្តេចខ្លះ?

ចម្លើយ

I.(១២ពិន្ទុ) តើទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់បានជួយមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គមដូចម្តេចខ្លះ?

ទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់បានជួយមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គមបានយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ដូចជា៖

ក.ទិដ្ឋភាពអវិជ្ជាមាន

• ច្បាប់ហាមឃាត់
• ច្បាប់រារាំងមិនឱ្យប្រព្រឹត្តអ្វីមួយ
• បើល្មើសច្បាប់នេះច្បាប់នឹងដាក់ទណ្ឌកម្ម

ខ.ទិដ្ឋភាពវិជ្ជមាន

• ច្បាប់បើកអំណាចឱ្យមនុស្សក្នុងសង្គម
• ច្បាប់ការពារមនុស្សនិងការពារផលប្រយោជន៍មនុស្ស
• ច្បាប់បានការពារពីការរំលោភបំពានផ្សេងៗ។

II.(១២ពិន្ទុ) តើសេចក្តីសុខរបស់មនុស្សតាមទស្សនៈពុទ្ធសាសនាមានប៉ុន្មានប្រការ? គឺអ្វីខ្លះ?

សេចក្តីសុខរបស់មនុស្សតាមទស្សនៈពុទ្ធសាសនាមាន៥ប្រការគឺ៖

ក.អត្តិសុខៈ សុខពីការមានទ្រព្យសម្បត្តិដើម្បីប្រើប្រាស់ក្នុងការរស់នៅដែលបរិបូរណ៍ទៅដោយបច្ច័យបួនគឺ បិណ្ឌបាត្របច្ច័យ ចីវរបច្ច័យ សេនាសនបច្ច័យ និង គិលានភេសជ្ជៈបច្ច័យ។

ខ.ភោគសុខៈ សុខកើតពីការសប្បាយរីករាយ និងការប្រើប្រាស់ទ្រព្យសម្បត្តិដែលខ្លួននិងរកបានដោយអំពើសុចរិតដើម្បីយកមកចិញ្ចឹមជីវិតក្រុមគ្រួសារ និងធ្វើបុណ្យទាន។

គ.អនណសុខៈ សុខកើតចេញពីការមិនជំពាក់បំណុលអ្នកដទៃ។

ឃ.អនវជ្ជសុខៈ សុខកើតពីការប្រព្រឹត្តតាមផ្លូវសុចរិត និងប្រព្រឹត្តអំពើជាកុសល តាមគន្លងធម៌។

ង.សន្តិសុខៈ សុខកើតចេញពីសេចក្តីស្ងប់។ គ្មានសេចក្តីសុខឯណាស្មើនឹងសុខដោយសេចក្តីស្ងប់។

III.(១៤ពិន្ទុ) តើលក្ខខណ្ឌណាខ្លះដែលច្បាប់សញ្ជាតិបានកំណត់ថា ពលរដ្ឋមានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត?

លក្ខខណ្ឌដែលច្បាប់សញ្ជាតិបានកំណត់ថាពលរដ្ឋមានសញ្ជាតិខ្មែរមានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើតមានដូចជា៖

ក.ត្រូវទទួលសញ្ជាតិខ្មែរដោយកើតនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

• កូនដែលកើតពីឪពុកម្តាយបរទេសដែលកើត និងរស់នៅស្របច្បាប់នៅក្នុងព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា។
• កូនដែលកើតពីឪពុកម្តាយដែលមិនស្គាល់ និងកូនដែលទើបនឹងកើតដែលគេរើសបាននៅក្នុងព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា។

ខ.ត្រូវទទួលសញ្ជាតិខ្មែរទោះបីកើតនៅទីណាក៏ដោយ

• កូនមានខាន់ស្លាដែលកើតពីឪពុក ឬម្តាយមានសញ្ជាតិខ្មែរ
• កូនឥតខាន់ស្លាដែលកើតពីឪពុក ឬម្តាយមានសញ្ជាតិខ្មែរទទួលស្គាល់
• កូនដែលកើតពីឪពុក ឬម្តាយមិនទទួលស្គាល់កាលបើតុលាការបានចេញសាលក្រមថាកូននោះពិតជាកើតពីឪពុកម្តាយដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរទទួលស្គាល់។

IV.(១៨ពិន្ទុ) ដើម្បីសម្រេចបាននូវសិទ្ធិទទួលការអប់រំ តើសាមីខ្លួនកុមារ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមានករណីកិច្ចដូចម្តេចខ្លះ?

ដើម្បីសម្រេចបាននូវសិទ្ធិទទួលការអប់រំ សាមីខ្លួនកុមារ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមានករណីកិច្ចដូចខាងក្រោម

ក.សាមីខ្លួនកុមារ

• មានសិទ្ធិចូលរៀនទាំងអស់គ្នា
• ការចូលរៀនឥតបង់ថ្លៃ
• មិនត្រូវបោះបង់ចោលការសិក្សា
• ត្រូវមានកន្លែងសមរម្យសម្រាប់ការស្នាក់នៅរបស់កុមារ
• ត្រូវសម្រាកកំសាន្ត លំហែ
• ធ្វើឱ្យមានការរីកចម្រើនផ្នែកសមត្ថភាព

ខ.ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ

• បញ្ជូនកូនទៅរៀនឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា
• មិនបញ្ឃប់កូនពីការសិក្សា
• ត្រូវបំប៉នចំណីអាហារដល់កុមារឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់
• ត្រូវធ្វើការថែទាំសុខភាពកុមារជាប្រចាំ
• សាលារៀនត្រូវមានលក្ខណៈសមស្របទៅតាមបរិយាកាសគរុកោសល្យ
• រដ្ឋអំណាចត្រូវរៀបចំ និង ផ្គល់កន្លែងសមស្របសម្រាប់ការសិក្សារបស់កុមារដូចជាកសាងសង់សាលារៀន ការផ្តល់គ្រូបង្រៀន ការផ្តល់សម្ភារៈសិក្សា..។
• តាមដានសកម្មភាពសិក្សារបស់កុមារ
• ផ្តល់ឱ្យកុមារបានចូលរួមសកម្មភាពសង្គម។

ដូចនេះ ឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាល គ្រូបង្រៀន និងសមត្ថកិច្ចសាធារណៈត្រូវទទួលខុសត្រូវ និងយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកុមារយើងទាំងអស់គ្នាសម្រេចបាននូវសិទ្ធិទទួលការអប់រំ។

V.(១៩ពិន្ទុ)

១.តើសីលធម៌ជាអ្វី?

សីលធម៌ៈ សីល + ធម៌

• សីលៈ ការវៀចាកអំពើអាក្រក់ សេចក្តីល្អ អំពើជាកុសល
• ធម៌ៈ ដំបូន្មាន ធាតុ ទ្រឹស្តី សភាវទ្រទ្រង់

ដូចនេះ សីលធម៌គឺសម្គាល់ នូវដំបូន្មានទាំងឡាយណាដែលនាំឱ្យប្រព្រឹត្តតែអំពើល្អ អំពើជាកុសល ឬដំបូន្មានទាំងឡាយណាដែលនាំឱ្យមនុស្សវៀចាកអំពើអាក្រក់ ឬអំពើជាអកុសល។

២.ក្នុងនាមអ្នកជាកូន តើអ្នកត្រូវមានសីលធម៌ចំពោះឪពុកម្តាយដូចម្តេចខ្លះ?

កូនត្រូវមានសីលធម៌ចំពោះឪពុកម្តាយ

• មើលថែរក្សា និងចិញ្ចឹមបីបាច់ ធ្វើការជំនួសមាតាបិតាពេលឈឺថ្កាត់និងពេលដែលគាត់ជរា
• ដើរតាមគន្លងធម៌ និងបម្រើចំពោះមាតាបិតា
• រក្សាវង្សត្រកូល កិត្តិយស និងមរតកឱ្យបានគង់វង្ស
• ធ្វើខ្លួនឱ្យទៅជាកូនល្អ ដើរតាមទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី។

៣.ក្នុងនាមអ្នកជាឪពុកម្តាយ តើអ្នកត្រូវមានសីលធម៌ចំពោះកូនដូចម្តេចខ្លះ?

ឪពុកម្តាយត្រូវមានសីលធម៌ចំពោះកូនៈ

• ចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សា និងការពារកូន
• មិនបង្ហាញគំរូអាក្រក់ដល់កូន អប់រំកូនឱ្យដើផ្លូវល្អ​ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើល្អ
• ទំនុកបម្រុងឱ្យកូនសិក្សា និង ដឹកនាំកូនឱ្យធ្វើនូវការងារល្អ សុចរិត
• រៀបចំគូស្រករឱ្យកូនតាមការគូរ និងផ្ទេរមរតកឱ្យកូនតាមការគូរ។