វិញ្ញសារវប្បធម៌ទូទៅសម្រាប់ត្រៀមប្រលងគ្រូមត្តេយ្យ បឋម និងមធ្យម (វិញ្ញាសាទី៩)

សំនួរ

១ . តើស្ថាបត្យកម្មមានន័យដូចម្តេច ?

២ .តើព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តប៉ុន្មានលើកមកហើយ ? ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំណាខ្លះ ?

៣​. តើការបោះឆ្នោតតាមបែបសកលនិងតាមបែបអសកលខុសគ្នាដូចម្តេច ? ចូរឲ្យឧទាហណ៍បញ្ចាក់ ?

៤​. ក្នុងពេលបោះឆ្នោតគេតែងឃើញអក្សរកាត់ដូចតទៅ គ.ជ.ប , គខ/កប .គឃ/សប,គកប,គករ,ច.ប.ត.​រ ។ តើអក្សរកាត់ទាំងនេះមានន័យដូចម្តេច ?

៥ . ដូចម្តេចដែលហៅ​ថាទសពិតរាជធម៌ ? ​ចូរបង្ហាញ ?

៦. ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថាគ្រូបង្រៀនជាវិស្វករនៃព្រលឹង ?

៧ . ហេតុដូចម្តេចបានជាប្អូនៗមកដាក់ពាក្យចូលប្រលងក្របខណ្ឌរបស់ក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា ?

ចម្លើយ

១ .ស្ថាបត្យកម្មគឺសំដៅលើសិល្បៈក្នុងការកសាងសង់ប្រកបដោយការតុបតែងតាមក្បួនខ្នាត ។

២ . ព្រះរាជាអាណាចក្រកម្ពុជាធ្លា​ប់ឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តចំនួន៤លើកហើយគី ៖

• លើកទី១នៅថ្ងៃទី ២៣ ​ដល់ ២៨ ខែ ឧសភាឆ្នាំ១៩៩៣
• លើកទី២នៅថ្ងៃទី ២៦ កក្កដា ១៩៩៨
• លើកទី៣ នៅថ្ងៃទី​២៧ កក្កដា ២០០៣​
• លើកទី៤ នៅថ្ងៃទី​ ២៧ កក្កដា ២០០៨  ។

៣ .​ការបោះឆ្នោតសកលនិងអសកលខុសគ្នាត្រង់

• បោះឆ្នោតសកលគីជាប្រជាជនខ្មែរទាំងស្រីទាំងប្រុសដែលមានសិទ្ធបោះឆ្នោតទាំងអ​ស់គ្នាត្រូវចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត​។ ការបោះឆ្នោតសកលមាន ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត(ឆ្នាំ១៩៩៣, ១៩៩៨ ,២០០៣ ,២០០៨)ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្គាត់(ឆ្នាំ ២០០៨ ,២០០៩) ។
• ការបោះឆ្នោតអសកលគីគេមិនបានឲ្យប្រជាជ​នទូទៅចូលរួមបោះឆ្នោតឡើយដូចជា​៖

+ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិក ព្រឹទ្ធិសភាគីមានសិទ្ធបោះឆ្នោតតែតំណាងរាស្រ្ត  ក្នុងរដ្ឋសភាប៉ុណ្ណោះ ។

+ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សា ក្រុង ឬ ស្រុក ខ័ណ្ឌ និងខេត្ត ក្រុង(២០០៩)គីមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតតែក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្គាត់តែប៉ុណ្ណោះ ។

៤ . អក្សរកាត់ទាំងនោះមានន័យថា ៖

     គ.ជ.ប គីជាគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត

     គខ/កប គីជាគណៈកម្មាធិកាលេខតុ/ក្រុងរៀបចំការបោះឆ្នោត

     គឃ/សប គីជាគណៈកម្មាធិការឃុំ/សង្គាត់រៀប​ចំការបោះឆ្នោត

     គកប គីជាគណៈកម្មាធិការការរិយាល័យរៀបចំការបោះឆ្នោត

    គករ គីជាគណៈកម្មាធិការការរិយាល័យរាប់សន្លឹកឆ្នោត

    ច.ប.ត.រ គីជាច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនិងច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មនៃច្បាប់នេះ

   ប.ន.ត.រ​គីជាបទបញ្ជានិងនិតិវិធីសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត ។

៥ . ទសពិតរាជធម៌គីជាធម៌ទាំង១០ប្រការសំរាប់ព្រះ​រាជាទ្រង់ប្រព្រិត្តព្រមទាំង​ណែនាំពួកសេនាបតី មន្រី្តតូចធម និងប្រជាព​លរដ្ឋប្រព្រឹត្តតាម ។

    +ទសពិតរាជធម៌ទាំងនោះគី ៖​

     ១ . ទាន                 =  ការធ្វើអំណោយ

      ២ . សិល               =ការរក្សាសីល

      ៣ . បរិច្ចាគ             =ការចំណាយព្រះរាជទ្រព្យទំនុកបំរុងប្រទេសជាតិ

      ៤ . អាជ្ជវៈ              =  មានសេចក្តីទៀងត្រង់

      ៥ .មទ្ទវៈ                 =    មានសេចក្តីទន់ភ្លន់ ស្លូតបូតសុភាពរាបសារ

       ៦ . តបៈ                = ការកាន់ឧបោសថសីលតាមការកំណត់ម្តងៗ

       ៧ . អកោធនៈ         =   មិនធ្វើឲ្យគេក្តៅក្រហាយ ដោយសារខ្លួន

      ៨ .អវិហឹសា             =  មិនបៀតបៀនអ្នកដទៃ

      ៩ . ខន្តិៈ                   = មានសេចក្តីអត់ធន់

      ១០. អវិរោធនៈ        =   មិន​បំពានលើធម៌ ឬ លើច្បាប់ ។

៦ .បានជាគេនិយាយថាគ្រូបង្រៀនជាវិស្វករនៃព្រលឹង ព្រោះ​វិស្វករគឺជាអ្នកដែលធ្វើអោយសម្រេចការងារពលកម្មនិងបច្ចេកទេសគ្រប់បេបយ៉ាងរឺ ហៅថាអ្នកដែលមានគំនិតច្នៃបប្រឌិតបង្កើតថ្មី ។

   វិស្វករ​នៃប្រលឹង . គឺជាអ្នកធ្វើអោយបញ្ញាញាណរបស់មនុស្សមានការរីកចម្រើនឈ្លាសវៃបានគេនិយាយថាគ្រូបង្រៀនជាវិស្វករនៃព្រលឹងព្រោះ ៖

• គ្រូបង្រៀនជាអ្នកអប់រំកសាងបញ្ញារបស់មនុស្សជាតិ
• គ្រូ​បង្រៀនជាអ្នកបង្ហាញប្រាប់សេចក្តីសុខនិងការរីកចម្រើននៃការរស់នៅរបស់មនុស្ស
• គ្រូង្រៀនជាគ្រូពេទ្យព្យាបាលភាពល្ង​ង់​ខ្លៅដល់មនុស្សជាតិ
• គ្រូបង្រៀនជាខ្លាំងនៃបញ្ញាញាណ ។

៧ . មូលហេតុដែលនាំអោយខ្ញុំដាក់ពាក្យចូលប្រឡងចូលក្របខណ្ឌរបស់ក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡាហើយនាំអោយខ្ញុំស្រឡាញ់មុខរបរវិជ្ចាជីវៈគ្រូបង្រៀនព្រោះ

• ជាមុខរបរសុចរិត
• ​មុចរ​បរគ្រូបង្រៀនជាមុខរបរមួយថ្លៃថ្នូរ ឧត្តមនិងមានគុណប្រយោជន៏ចំពោះមាតុភូមិក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សដើម្បីអភិវឌ្ឍន៏សង្គមជាតិដូចមានពាក្យស្លោកបានពោលថា(ដាំក្នុងសាលា ផ្លែក្នុងសហគមន៏) ។