វិញ្ញាសាប្រវត្តិសាស្រ្តនៃប្រទេសម្ពុជា( វិញ្ញាសាទី៤៥)

សំនួរ

១. តើរាជវង្សនៃសុខោទ័យជាជនជាតិថៃ បានមកធ្វើជាព្រះមហាក្សត្រជំនួស ឲ្យរាជ្យវង្សនៅអយុធ្យា ដែលជាខ្សែរស្របឡាយខ្មែរតាំងពីស.វទី៧ រហូតដល់ស.វទី១៥នៅឆ្នាំណា ?

២. ចូរនិយាយណីអត្តសញ្ញាណខ្មែរ នៅប្រទេសឡាវ ?

៣. ចូរនិយាយរឿងព្រេងក្នុងការបង្កើតរដ្ឋឡាវដំបូង ។       

៤. ចូរនិយាយពីព្រះកែវមរកត ដែលខ្មែរឲ្យទៅឡាវ ។ តើសព្វថ្ងៃនៅទីណា ? ហេតុអ្វី ?

៥. តើជនជាតិឡាវមានទស្សនៈ យ៉ាងណាដែរពីការកកើតរដ្ឋគេ ចំពោះខ្មែរ ?

ចម្លើយ

១. ឆ្នាំ ១៥៦៩ នៅពេលដែលស្តេចនៅសុខោទ័យបានជួយភូមា វាយអយុធ្យា ។ ភូមាបានតែងតាំងស្តេចនៅសុខោទ័យឲ្យ​មកសោយរាជ្យនៅអយុធ្យា ។

២. អត្តសញ្ញាណខ្មែរ នៅប្រទេសឡាវមានដូចជា៖

• មានក្រុមជនជាតិខ្មែរ និងមនរស់នៅ
• វត្តភូ ជាប្រាសាទដែលកសាងនៅសម័យអង្គរនៅភាគខាងត្បូងឡាវ
• ការធ្វើកំណាយបុរាណវិទ្យា បង្ហាញថាមានរចនាបថមុនសម័យអង្គរ
• មានសិលាចារឹក ជាភាសាសំស្ត្រឹត ក្នុងរាជព្រះបាទជ័យវម៌្មទី៧
• មានប្រាសាទនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ ជិតសុវណ្ណាខេត្តនិងជិតថាខេត្ត មានរចនាបថខ្មែរសម័យអង្គរ
• មានរឿងព្រេង នៃបង្កើតរដ្ឋឡាវចេញមកពីក្រុងអង្គរ ។

៣. នៅស.វទី១៤ មានវិរៈបុរសម្នាក់ឈ្មោះ ហ្វា ង៉ុម ១៣១០ . ១៣២០ ព្រះអង្គត្រូវបានបញ្ជូនទៅក្រុងអង្គរអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ។ បន្ទាប់មក ទ្រង់ត្រូវបានបញ្ចូនមកហ្លួងព្រះបាងវិញជាមួយនិងបុត្រីស្តេចអង្គរជាព្រះមហេសីឈ្មោះ កែវកញ្ញាអមដោយកងទ័ពមការពារផង ។ បន្ទាប់មក ប្រទេសឡាវគោរពព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទតាមបែបខ្មែរ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ។ ការវិលត្រលប់របស់ទ្រង់ គឺបានបង្កើតអាណាចក្រឡាន សាង ( ឡាន= មួយលាន , សាង = សំរី ) ដែលមានរាជធានីដែលហ្លួងព្រះបាង ។

៤. បន្ទាប់ពី រៀបអភិសេកព្រះនាងកែវកញ្ញា បានឃើញថានៅប្រទេសឡាវ មានភាពឃោរឃៅ កាប់សម្លាប់ សាហាវព្រះនាងក៏សុំព្រះបិតានៅអង្គរ ឲ្យបញ្ជូនព្រះសង្ឃនាំយកព្រះពុទ្ធសាសនា មកផ្សព្វផ្សាយនៅទីនេះដើម្បីសង្គ្រោះដល់សត្វលោក ។ ព្រមជាមួយគ្នានោះព្រះបិតានៅអង្គរបានឲ្យព្រះពុទ្ធរូប១អង្គរធ្វើពីកែវមរកត ដែលមាន​បញ្ចុះសារីកធាតុព្រះពុទ្ធផង មកប្រទេសឡាវ ។ ព្រះពុទ្ធរូបនេះ ឡាវហៅថាព្រះបង ក្រោយមកហៅថា ព្រះបាង ជាឈ្មោះរាជធានី ។

       សព្វថ្ងៃព្រះពុទ្ធរូបនេះ ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសថៃ ព្រោះថៃបានវាយយកប្រទេសឡាវជាច្រើនដងដាក់ជាចំណុះ ។ នៅក្នុងជ័យជំនះនៃសង្គ្រាម ថៃក៏បានយកព្រះពុទ្ធរូបនេះទៅអយុធ្យា ហើយក្លាយទៅជាពុទ្ធាទីសក្ការៈដ៏មានតម្លៃរបស់ថៃទៅវិញ ។

៥. ប្រទេសឡាវ និងជនជាតិឡាវគេតែងតែនិយាយថាព្រះរាជាដំបូងររបស់គេ កើតចេញពីអង្គរនឹងមានអង្គរជាអ្នកជួយក្នុងការបង្កើតរដ្ឋ ។ឡាវ និងអង្គរតែងមានមិត្តភាពនឹងគ្នាព្រោះរាជវង្សជាមួយគ្នា ។ ឡាវ បានចាត់ទុកអង្គរជា កន្លែងអស្ចារ្យ របស់ខ្មែរហើយហៅទីនេះថា នគរឥន្រ្ទបត្តិបុរី មានន័យថាបុរីព្រះឥន្រ្ទ ។