ដូចម្តេចដែលហៅថាបរិស្ថាន ? មានអ្វីខ្លះ ?

​បរិស្ថាន គឺជាអ្វីៗដែលនៅជុំវិញខ្លួនរបស់យើង ដែលយើងមានទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលជាមួយវាហើយជីវីតយើងត្រូវការវាមិនអាចខ្វះបានឡើយ ។

បរិស្ថានមាន ៣ មានគឺបរិស្ថានធម្មជាតិ បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌ និងបរិស្ថានមនុស្ស ។

ទី១ បរិស្ថានធម្មជាតិ ( មានជីវីត និងឥតជីវីត )

គឺជាអ្វីៗដែលកើតឡើងដោយឯងៗក្រៅពីសកម្មភាពពលកម្ម ផលិតកម្មរបស់មនុស្សគឺវាកើតឡើងដោយធម្មជាតិខ្លួនេងផ្ទាល់ ។ និយាយម្យ៉ាងទៀត គឺរាល់សរីរាង្គ ដែលកើតឡើងដោយភាវធម្មជាតិដែលផ្សំបង្កើតឲ្យមានឡើង​ ។

ឧទាហរណ៍ៈ

• បរិស្ថាន ធម្មជាតិគ្មានជីវីត ទឹក ដី ព្រៃ ភ្នំ ភ្លើង ខ្យល់ សមុទ្រ  បឹង ទន្លេ ។
• បរិស្ថានធម្មជាតិមានជីវីត រុក្ខជាតិនានា សត្វគ្រប់ប្រភេទរាប់ជំពូក ។

ទី២ បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌ ( មានជីវីតឥតជីវីត )

គឺអ្វីៗ ដែលកើតមានជារូបរាងឡើងដោយផ្ទាល់ដៃពលកម្ម ផលិតកម្មប្រក​បដោយការប៉ិនប្រសប់ និងច្នៃប្រឌិតរបស់មនុស្ស ដើម្បីបម្រើសំណូមពរ និងតម្រូវការក្នុងជីវភាពរស់នៅ ។ ដោយសមិទ្ធផលនៃបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌នេះ បានញុំាងឲ្យមនុស្សចាកផុតពីភាពចំណុចធម្មជាតិ និងដកខ្លួនឲ្យចេញផុតពីស្ថានភាពពីសត្វ ។ ប៉ុន្តែនូវរាល់សមិទ្ធិផលទាំងនោះមនុស្សបានច្នៃបង្កើតឡើងដោយការធ្វើការកែច្នៃបរិស្ថានធម្មជាតិ គឺមិនអាចមានបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌បានឡើយ ។

ឧទាហរណ៍ៈ

• បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌មានជីវីត អគារ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ក្រុង ភូមិ ឧបករណ៍ ប្រព័ន្ធធារាស្រ្ត មធ្យោបាយផលិតកម្ម ។
• បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌ឥតជីវីតសកម្មភាពសង្គម ស្ថាប័ន នយោបាយ ការរាំកម្សាន្ត សាសនា ការអប់រំ ប្រវត្តិសាស្រ្ត ។

ទី៣ បរិស្ថានមនុស្ស ( មានជីវីត និងឥតជីវីត )

គឹជាមនុស្សជាតិទូទៅ ដែលរស់នៅលើភពផែនដីយើងនេះ ។

ឧទាហរណ៍ៈ

· បរិស្ថានមនុស្សមានជីវីត  មនុស្សដែលកំពុងរស់នៅប្រកបមុខរបរ ចិញ្ចឹមជីវីតប្រចាំថ្ងៃ

· បរិស្ថានមនុស្សឥតជីវីត មនុស្សដែលបាត់បង់ជីវីតទៅ ( បុព្វបុរស ) និងមនុស្សជំនាន់មុន ឬភាវៈឥតជីវីត ។