វិញ្ញាសា វប្បធម៌ទូទៅនៃមរតកខ្មែរ (វិញ្ញាសាទី១៨)

សំណួរ

១. ដើម្បីក្លាយជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម តើបុគ្គលនីមួយៗទទួលនូវការអប់រំផ្នែកតម្លៃតាមកត្តាណាខ្លះ ?

២. តើការពង្រីកការចិញ្ចឹមត្រីនិងសត្វនៅកម្ពុជាជាការ ល្អប្រសើរដែរឬទេ ? ចូរពន្យល់ ។

៣. តើកិច្ចប្រជុំការបរទេសអាស៊ានឆ្នាំ ២០១២នេះ ជាការប្រជុំលើកទីប៉ុន្មាន ?

៤. តើចលនាបីល្អរបស់យុវជន និងកុមារមានអ្វីខ្លះ ?

៥. តើវត្តអារាមានន័យដូចម្តេច ? តើវត្តអារាមរីកចម្រើនដោយសារអ្វី ?

ចម្លើយ

១. ដើម្បីក្លាយជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម តើបុគ្គលនីមួយៗទទួលនូវការអប់រំផ្នែកតម្លៃតាមកត្តាមួយចំនួនដូចជា ៖

• គ្រួសារ គឺជាប្រភពដំបូងនៃការកកើតតម្លៃ ដោយហេតុថាគ្រួសារមានតួនាទីមូលដ្ឋានក្នុងការអប់រំសីលធម៌ របៀបរបបជំនឿ និងវប្បធម៌សង្គម ។
• សង្គម គឺផ្តល់នូវការអប់រំជាចម្បងដោយហេតុថា បរិយាកាសនៅជុំវិញខ្លួនយើងបានបង្ហាញជាក់ស្តែងនូវចិត្តសាស្រ្តសង្គមដែលគេចង់បាន ។
• ការអប់រំក្នុងប្រព័ន្ធ គឺមានឥទ្ធិពលខាំ្លងផ្នែកជំនាញចំណេះដឹងជំនឿ អាកប្បកិរិយានិងតម្លៃរបស់មនុស្ស ហើយសមត្ថភាពនៃជំនាញចំណេះដឹងមានឥទ្ធិពលទៅលើសសេចក្តីប្រាថ្នារបស់មនុស្សនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត ។
• សាសនា គឺផ្តល់នូវតម្លៃផ្នែកស្មារតីដោយបានអប់រំសតិអារម្មណ៍របស់មនុស្សមិនឱ្យលោភលន់ ស្គាល់បុណ្យបាប ចៀសវាងការប្រព្រឹត្តនូវអំពើអាក្រក់ទាំងឡាយ ។

២. ការពង្រីកការចិញ្ចឹមត្រីនិងសត្វនៅកម្ពុជាជាការ ល្អប្រសើរព្រោះជាប្រភពចំណូលរបស់កសិករបន្ថែមលើប្រាក់ដែលបានមកពីការដាំដុះ ។ កាត់បន្ថយទៅលើចំណាយម្ហូបអាហារ និងធ្វើឱ្យធនធានត្រីក្នុងប្រទេសកើនឡើងវិញ ដោយសារបង្វែរពីការនេសាទខុសច្បាប់មកចិញ្ជឹមត្រី ជាពិសេសបង្កើនប្រាក់ចំណូលជាតិតាមរយៈការនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស ។

៣. កិច្ចប្រជុំការបរទេសអាស៊ានឆ្នាំ ២០១២នេះ ជាការប្រជុំលើកទី ៤៥ ។​

៤. ចលនាបីល្អរបស់យុវជន និងកុមារមាន

កូនល្អ (គ្រួសារ) ក្នុងគ្រួសារ យុវវ័យ គឺជាក្តីសង្ឃឹមរបស់ឪពុកម្តាយទាំងបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ។ ហេតុនេះយុវជន និងកុមារត្រូវ ៖

• មានអត្តចរឹតស្លូតបូន សុភាពរាបសារ ទន់ភ្លន់ ស្តាប់ដំបូន្មានឪពុកម្តាយ គោរពកោតខ្លាចចាស់ទុំ ព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រះសង្ឃ និងពោរពេញទៅដោយជីវចលនិយម ។
• ជួយមើលថែទាំប្អូនតូចៗ ។
• ជួយរំលែកការងារឪពុកម្តាយ បង ប្អូន ជីដូន ជីតា តាមសមត្ថភាព និងលទ្ធភាព ។
• ស្រលាញ់ពលកម្ម អនាម័យ ការពារបរិស្ថាន ស្រលាញ់ការអប់រំកាយ ស្រលាញ់កីឡា ។
• សន្សំសំចៃថវិកា ថែទាំសម្ភារ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃក្នុងគ្រួសារ ។

សិស្សល្អ (សាលារៀន) ក្នុងសាលារៀន និងថ្នាក់រៀនចំពោះការសិក្សាយុវជន និងកុមារត្រូវ ៖

• មានវិន័យ
• មកសាលារៀនទៀងទាត់ពេលវេលា
• គោរពបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់សាលារៀន
• មានស្មារតីឧស្សាហ៍ព្យាយាម ខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ
• គោរពលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ
• ជួយមិត្តភក្តិ ឱ្យរៀនពូកែ ឱ្យវិលមកកាន់ការសិក្សា ។

មិត្តល្អ (សង្គម) ក្នុងសង្គម យុវជន និងកុមារត្រូវ ៖

• ធ្វើខ្លួនឱ្យល្អទប់ទល់នឹងបាតុភូតអសកម្មរបស់សង្គម
• មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយមិត្តភក្តិទាំងក្នុង និងក្រៅសាលាសាមគ្គី ស្រលាញ់ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក
• មានស្មារតីឧស្សាហ៍ព្យាយាម អំណត់អត់ធន់ក្នុងការងារ
• ចូលរួមសកម្មភាពសិល្បៈ ការអប់រំកាយ និងកីឡា និងវិធីការពារជំងឺដើម្បីថាមពល និងសុខភាព ។

៥. ក. វត្តមានន័យថា ជាទីកន្លែងសម្រាប់គោរពបូជាជាកន្លែងសម្រាប់ព្រះសង្ឃគង់នៅ ។ វត្តអារាម ជាទីកន្លែងស្ងប់ស្ងាត់ត្រជាក់ត្រជុំស្អាតបរិសុទ្ធ ជាសួនឧឡានប្រកបដោយព្រឹក្សា និងជាទីស្នាក់អាស្រ័យរបស់អ្នកបួសអប់រំចិត្តជម្រះកិលេសតណ្ហាដើម្បីកាត់ផ្តាច់ការជាប់ជំពាក់នឹងជីវភាពរស់នៅរបស់មនុស្សនិងជាទីកន្លែងគោរពបូជា ធ្វើបុណ្យទានផ្សេងៗ ។

ខ. វត្តអារាមរីកចម្រើនដោយសារ ៖

• ពុទ្ធសាសនានិកក្នុង ឬអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជួយឧបត្ថម្ភ និងគាំទ្រ
• ជំនួយឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាល
• អង្គការសង្គមស៊ីវិល ឬអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជួយឧបត្ថម្ភ និងគាំទ្រ ។