វិញ្ញាសាទស្ស​នៈវិជ្ជាថ្នាក់ទី១២ ( វិញ្ញាសាទី៤១ )

សំ​នួរ

១. តើគេអាចរកឃើញគុណធម៌នៅក្នុងសាសនាដែរឬទេ ?

២. ហេតុអ្វីបានជាគេចែកគុណធម៌ជាពីរក្រុម ?

៣.ដូចម្តេចដែលហៅថាសុក្រឹតភាព ?

៤. ដូចម្តេចដែលហៅថា​គុណូបការៈហើយអំពើរបៀបណាដែលចាត់ទុកជាគុណូបការៈបាន ?

៥. ដូចម្តេចដែលហៅថាឧត្តមជន ? តួយ៉ាងប្រភេទណាខ្លះជាឧត្តមជន ?

ចម្លើយ

១. នៅក្នុងជំនឿផ្នែកសាសនា ក៏គេអាចរកឃើញគុណធម៌ដែរដូចជាៈ

• គ្រឹស្តសាសនា សន្តបុគ្គល តូម៉ាស់ក្រៅពីគាំទ្រទ្រឹស្តីរបស់អារីស្តូត លោកបានបន្ថែមគុណធម៌ទេវកម្មវត្ថុមួយទៀត ដែលមានជំនឿចំពោះព្រះគ្រឹស្តការសង្ឃឹមនិងសប្បុរសជន ។
• ឥស្លាមសាសនាៈ គុណធម៌គឺការបូជាជីវីតខ្លួនថ្វាយព្រះអាឡាហ៍ ។
• ញ្រហ្មណ៍សាសនាៈ គុណធម៌គឺហ៊ានធ្វើពិធីបូជា និងធ្វើតបៈហើយតំរងស្មារតីទៅលើអាទិទេពណាមួយ ។
• ពុទ្ធសាសនាៈ គុណធម៌គឺបារមីទាំង១០ ។

២. បានជាគេគេចែកគុណធម៌ជាពីរក្រុម ព្រោះគេមានចំនងបង្ហាញ បំនងរកកុសលនិងការរៀបចំអោយសមតាមវិចារណញាណនៅក្នុងជីវីតលោកីយ៍យើងនេះ ។

៣. សុក្រឹត្យភាពគឺ អ្វីដែលគេបានធ្វើដោយសព្វគ្រប់ ឬអ្វីដែលគេពុំអាចបន្ថែមអ្វីទៀតបាន ។ ដូចនេះសុក្រឹត្យភាពគឺលក្ខណៈនៃអ្វីដែលប្រជុំគ្រប់គុណសម្បត្តិដោយពុំមានលាយឡំនឹងគុណវិបត្តិ ។ ដូចនេះសុក្រឹត្យភាព មានន័យដូចគុណសម្បត្តិ ឬគុណធម៌ដែរ​។

៤.​

• តាមន័យទូលាយគុណូបការៈជាតំលៃជាពិសេស តំលៃវិជ្ជាជីវៈនៃបុគ្គលនីមួយៗរឺតំលៃនៃស្នាដៃនីមួយៗ ។
• តាមន័យចង្អៀត រឺន័យសីលវិជ្ជាគុណូបការៈ គឺសំដៅទៅលើអ្វីដែលជាសីលតំលៃ ។

អំពើមួយ ប្រកបដោយគុណូបការៈ កាលណាគុណូបការៈបានមកដោយកំហំប្រឹងពុះពារការលំបាកឧបសគ្គយ៉ាងច្រើន រឺជាគុណធម៌ធំៗ ។

៥. ឧត្តមជន គឺមនុស្សប្រកបដោយតំលៃគឺជាអ្នកមានកំរិតគុណធម៌ រឺកំរិតគុណូបការៈខ្ពស់ ។​តួយ៉ាងឧត្តមជនខ្លះៗដែលសំខាន់ៗគឺវិញ្ញូវិរបុរស សន្តបុគ្គល ។

• វិញ្ញូបើចំពោះវត្ថុ គឺសំដៅអ្វីដែលមានរស បើចំពោះមនុស្សគឺសំដៅអ្នកដែលចេះច្បាស់នូវអ្វីមូយ ។ វិញ្ញូគឺមនុស្សប្រកបដោយបញ្ញានិយមមើលឆ្ងាយមានរបៀបលៀងជីវិត ប្រកបដោយលំនឹងមានឥរិយាបថស្របវិវត្តន៍ធម្មជាតិជាអ្នកមិនរំភើបញាប់ញ័រ មានទំលាប់ទៀងទាត់ចេះប្រមាណមិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន​ប្រកាន់នូវគុណធម៌ថាជារង្វាន់ផ្ទាល់ខ្លួននិងមានលក្ខណៈបុគ្គលនិយមចំពោះអ្នកដទៃ ។ និយាយរួមវិញ្ញូគឺជាអ្នកប្រកបដោយចំនេះដឹងជំនា ។
• វិរបុរសជាមនុស្ស ដែលប្រកបដោយភាពក្លៀវក្លាហួសជនដទៃជាអ្នកឈ្នះធម្មជាតិ តៃប្រកបដោយចិត្តបុណ្យជាអ្ន្កកមានលំងប់ខ្លាំង និងមានលក្ខណៈបុគ្គលនិយមហួសហេតុ ព្រមទាំងធ្វើអោយសំរេចការងារដោយសារកំលាំងដែលជាសំទុះដោយសភាវគតិព្រមទាំងមានគុណូបការៈខ្លាំងចំពោះសង្គម ។
• សន្តបុគ្គល ជាមនុស្សយកអាទិទេពជាធំ ជាគោលកជាកម្មវត្ថុមានជំនឿស៊ប់លើសាសនាហើយស្វែងរកសុក្រឹត្យភាពជានិច្ច ។ ជាអ្នកមានឥរិយាបថធម្មជាតិជាអតិសេដ្ឋយល់កិច្ចការទាំងអស់ ដែលនៅក្រៅធម្មជាតិព្យាយាម ធ្វើតបៈរកបរមសុខជាមនុស្សស្ងប់លោកកិយ មានអធ្យាស្រ័យល្អ ។