សំនួរ
១. ចូរបង្ហាញអំពីថ្ងៃខែឆ្នាំ របស់ប្រទេសទាំង១០ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ។
២. ដើម្បីសម្របសម្រួលប្រទេសដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន តើត្រូវធ្វើយ៉ាងដូចម្តេច ?
៣. យោងតាមសេចក្តីប្រកាសអាស៊ាន ២០០១ស្តីពីសកម្មភាពរួមគ្នា ដើម្បីប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម តើរដ្ឋមន្រ្តីដែលពាក់ព័ន្ធត្រូវអនុវត្តវិធានការជាក់ស្តែងបន្ថែមទៀតយ៉ាងមិចខ្លះ ?
៤. តើមូលហេតុអ្វីបានជានាំឲ្យមានការបង្កើតអាស៊ាន ?
៥. ចូរនិយាយពីប្រព័ន្ធនយោបាយរបស់ប្រទេសឡាវ ។
ចម្លើយ
១. បង្ហាញអំពីថ្ងៃខែឆ្នាំ របស់ប្រទេសទាំង១០ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន៖
- សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ីៈ ចូលសមាជិកនៅថ្ងៃទី ៨ សីហា ឆ្នាំ ១៩៦៧
- ព្រះរាជាណាចក្រថៃៈ ចូលសមាជិកនៅថ្ងៃទី ៨ សីហា ១៩៦៧
- សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីនៈ ចូលជាសមាជិកនៅថ្ងៃទី ៨ សីហា ១៩៦៧
- សហព័ន្ធម៉ាឡេស៊ីៈ ចូលជាសមាជិកនៅថ្ងៃទី ៨ សីហា ១៩៦៧
- សាធារណរដ្ឋសិង្ហបុរីៈ ចូលសមាជិកនៅថ្ងៃទី ៨ សីហា ១៩៦៧
- ព្រុយណេដារូសាឡាមៈ ចូលជាសមាជិកនៅថ្ងៃទី ៨ សីហា ១៩៨៤
- សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាមៈ ចូលជាសមាជិកនៅថ្ងៃទី ២៨ កក្កដា ១៩៩៥
- សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យឡាវៈ ចូលជាសមាជិកនៅថ្ងៃទី ២៤ កក្កដា ១៩៩៧
- សហព័ន្ធមីយ៉ាន់ម៉ាៈ ចូលជាសមាជិកនៅថ្ងៃទី ២៤ កក្កដា ១៩៩៧
- ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាៈ ចូលសមាជិកនៅថ្ងៃទី ៣០ មេសា ១៩៩៩ ។
២ .ដើម្បីសម្របសម្រួលប្រទេសដៃគូសន្ទនាអាស៊ានត្រូវធ្វើដូចតទៅ៖
តំណាងអាស៊ាននិងលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនង ដោយឈរលើមូលដ្ឋានគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក និងសមភាពស្របទៅតាមគោលការណ៍របស់អាស៊ាន ។
៣. យោងតាមសេចក្តីប្រកាសអាស៊ាន ២០០១ ស្តីពីសកម្មភាពរួមគ្នា ដើម្បីប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម រដ្ខមន្រ្តីដែលពាក់ព័ន្ធត្រូវអនុវត្តវិធានការណ៍ជាក់ស្តែងបន្ថែមទៀតគឹ៖
- ពិនិត្យឡើងវិញនិងពង្រឹងយន្តការជាតិរបស់យើងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម
- អំពាវនាវឲ្យមានការចុះឈ្មោះហត្ថលេខា ផ្តល់សច្ចាប័នឬទទួលស្គាល់ជាប្រញាប់នូវគ្រប់សន្ធិសញ្ញាប្រឆាំងអំពើភេរវកម្មក្នងនោះ រួមមានអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការបង្រ្កាបលើការធ្វើហិរញ្ញប្រទានដល់ក្រុមភេរវកម្ម
- ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិក្នុងចំណោមភា្នក់ងារពង្រឹងច្បាប់ជួរមុខរបស់យើង ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងអំពើភេរវកម្មនិងផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធល្អៗ
- សិក្សាអំពីអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីអំពីអំពើភេរវកម្មក្នុងបំណងធ្វើសមាហរណកម្មអនុសញ្ញាទាំងនោះទៅក្នុងយន្តការអាស៊ាន ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភេរវកម្មអន្តរជាតិ
- ពង្រឹងការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានសម្ងាត់ដើម្បីសម្រួលដល់ការលំហូរព័ត៌មាន ជាពិសេសអំពើភេរវកម្មនិងអង្គការចាត់តាំងរបស់ភេរវករកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងមូនិធិរបស់ពួកវាព័ត៌មានចាំបាច់ៗដទៃទៀត ដើម្បីការរពារអាយុជីវីត ទ្រព្យសម្បត្តិនិងសន្តិសុខសម្រាប់មធ្យោបាយធ្វើដំណើរគ្រប់ប្រភេទ
- ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងយន្តការសម្របសម្រួលដែលមានស្រាប់រវាងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តី អាស៊ាន ស្តីពីបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែនជាមួយនិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ របស់អាស៊ានដទៃទៀតក្នងុការប្រយុទ្ធប្រឆាំងទបន់ស្កាត់និងបង្រ្កាបលើសកម្មភាព របស់ពួកភេរវករគ្រប់រូបភាពទាំងអស់
- បង្កើតកម្មវិធីកសាងសមត្ថភាពថ្នាក់តំបន់ ដើម្បីលើកស្ទួយសមត្ថភាពដែលមានស្រាប់នៅក្នុងប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ក្នុងការស្រាវជ្រាវស្វែងរកពិនិត្យតាមដាននិងរាយការណ៍អំពើភេរវកម្ម
- ពិភាក្សានិងរិះរកមធ្យោបាយល្អៗដើម្បីពង្រឹងតួនាទីរបស់អាស៊ាននៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិក្នុងនោះរួមមាន ដៃគួ មៅក្រៅតំបន់ក្នុងក្របខណ្ឌ ដែលមានស្រាបដូចជាអាស៊ាន+៣ ដៃគូចរចាររអាស៊ាន និងវេទិការតំបន់អាស៊ាន ដើម្បីធ្វើឲ្យការប្រឆាំងអំពើភេរវកម្មក្លាយជាកិច្ច ប្រឹងប្រែងថ្នាក់តំបន់ និងពិភពលោកដ៏ពិតប្រាកដមួយ
- ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងកម្រិតទ្វេភាគីតំបន់ និងអន្តរជាតិដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្មនៅក្នុងទ្រង់ទ្រាយដ៏ទូលាយមួយ និងអាចអះអាងបានថា អង្គការសហប្រជាជាតិដឹងដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងករណីនេះនៅកម្រិតអន្តរជាតិ ។
៥. មូលហេតុដែលនាំឲ្យ ការបង្កើតអាស៊ានគឺ៖
ក. បុព្វហេតុសេដ្ឋកិច្ចៈ
- ដំណើរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច កំពុងតែធ្វើដំណើរយ៉ាងលឿនឆ្ពោះទៅមជ្ឈិមបូព៌ា
- ប្រទេសអឺរ៉ុបគេមានសមាគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប ដែលជាទីផ្សាររួមដ៏សំខាន់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៥១មកម៉្លេះ
- ប្រមូលផ្តុំទីផ្សារ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីរក្សាអភិវឌ្ឍន៍រួមនិងការប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារអន្តរជាតិផងដែរ ។
ខ. បុព្វហេតុនយោបាយ
- មានការប្រឈមមុខ ដាក់គ្នារវាងប្លុកសេរីនិងប្លុកសង្គម
- មនោគមន៍វិជ្ជាកុំមុនីស្ត រាលដាលយ៉ាងខ្លាំងពិសេសនៅអាស៊ីរួបរួមគ្នាជាសមាគមន៍ដើម្បីការពារខ្លួនផងនិងដើម្បីទប់ស្កាត់ការរាលដាលនៃលទ្ធិកុំមុយនីស្តនៅក្នុងតំបន់ផង ។
ប្រព័ន្ធនយោបាយរបស់ប្រទេសឡាវគឺ៖
៥.ប្រទេសឡាវមាននាមជាផ្លូវការថា សាធារណៈរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតប្រជាជនឡាវ នៅថ្ងៃទី២ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដោយប្រកាន់យកមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍តាមបែបសង្គមនិយម ។ របបគ្រប់គ្រងនយោបាយឡាវចែកចេញជា៣ផ្នែកដាច់ដោយឡែកដូចប្រទេសដទៃទៀតដែរ ពោលគឺ៖
ក. អំណាចនីតិប្បញ្ញត្តិ
អំណចនេះណ ជាអំណាចរបស់ស្ថាប័នកំពូលរបស់ប្រជាជាតិនិងប្រជាជនឡាវ គឺអង្គការតែមួយគត់ហៅថា សភាជាតិឡាវ ដែលមានចំនួនសរុបទាំងអស់១១៥ អាសនៈ ដោយបោះឆ្នាតជ្រើសតាំងលទៅតាមបញ្ជីឈ្មោះបេក្ខជនចាត់តាំងឡើងដោយគណៈបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ឡាវ សម្រាប់អាណត្តិ៥ឆ្នាំដែរ ។
ខ . អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ
អំណាចនេះ កាន់កាប់ដោយគណៈប្រធានរដ្ឋគឺមានប្រធានាធិបតី១រូបនិងអនុប្រធានាថិបតី១រូប និងក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្រ្តីដែលមាននាយកដ្ឋានមន្រ្តី១រូប និងឧបនាយកដ្ឋានរដ្ឋមន្រ្តី៤រូបទៀត ។ ក្រុមប្រឹក្សា រដ្ឋមន្រ្តីត្រូវជ្រើសរើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតសម្រាប់អាណត្តិ៥ឆ្នំា ។ ទាំងប្រធានាធិបតី ទាំងអនុប្រធានាធិបតី និងទាំងនាយកដ្ឋានមន្រ្តីសុទ្ធតែត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសរើសដោយសភាជាតិសម្រាប់អាណត្តិ៥ឆ្នាំ ។ ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្រ្តី ជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រជាពលរដ្ឋឡាវ ដោយផ្ទាល់និងទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រធានាធិបតី រួមទាំងអង្គសភាជាតិ ។
ក្រសួងរាជរដ្ឋាភិបាល នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតប្រជាជនឡាវ រួមមាន៖
- ក្រសួងកសិកម្ម និងព្រៃឈើ
- ក្រសួងគមនាគមន៍ ដឹកជញ្ជូន ប៉ុស្តិ៍ និងស្ថាប័ន
- ក្រសួងអប់រំនិងកីឡា
- ក្រសួងថាមពលនិង រ៉ែ
- ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ
- ក្រសយកិច្ចការបរទេស
- ក្រសួងឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម
- ក្រសួងព័ត៌មាន វប្បធម៌ និងទេសចរណ៍
- ក្រសួងមហាផ្ទៃ
- ក្រសួងយុត្តិធម៌
- ក្រសួងការងារនិងសុខុមាលភាពសង្គម
- ក្រសួងការពារជាតិ
- ក្រសួងធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន
- ក្រសួងផែនការនិងវិនិយោគទុន
- ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ ទូរគមនាគមន៍ និងគមនាគមន៍
- ក្រសួងសុខភាពសាធារណៈក
- ក្រសួងការងារសារធារណៈ និងដឹកជញ្ចូន
- ក្រសួងវិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកវិទ្យា ។
