វិញ្ញាសាប្រវត្តិសាស្រ្តនៃប្រទេសម្ពុជា( វិញ្ញាសាទី៦៨)

សំនួរ

១. តើកំណែទម្រង់នៅកម្ពុជាឆ្នាំ ១៨៧៧ ដោយបារាំងមានទិសដៅដូចម្តេច​?

២. ដើម្បីសម្រេចទិសដៅនេះ តើបារាំងបានធ្វើដូចម្តេច ?

៣. តើការរៀបចំកម្មវិធី និងសកម្មភាពនយោបាយថ្មីរបស់បារាំងបាននាំមកនូវគុណសម្បត្តិអ្វីខ្លះ ?

៤. តើកំណែទម្រង់របស់បារាំងនៅឆ្នាំ ១៨៨៤ ជាកំណែទម្រង់ដូចម្តេច ? ក្នុងកំណែទម្រង់នេះ​ បារាំងបានធ្វើដូចម្តេចខ្លះ ?

៥. តើរ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយែរ មានសមាជិកប៉ុន្មាននាក់មានសមាសភាគដូចម្តេច ?

ចម្លើយ

១. កំណែទម្រង់នៅឆ្នាំ១៨៧៧ ដោយបារាំងមានទីសដៅឲ្យចង់កែប្រែសង្គមទំនៀមទម្លាប់សក្តិភូមិខ្មែរ ឲ្យទៅជាសង្គមមូលធននិយម ដែលជាប្រព័ន្ធទីផ្សារសេរីដូចសង្គមបារាំងដែរ ។

២. ដើម្បីសម្រេចទិសដៅនេះ បារាំងបានរៀបចំកម្មវិធីនិងសកម្មភាពនយោបាយ ។

៣. ការរៀបចំកម្មវិធី និងសកម្មភាពនយោបាយថ្មីរបស់បារាំង បាននាំនូវគុណសម្បត្តិដូចខាងក្រោម ៖

• កាត់បន្ថយអំណាចស្តេចត្រាញ់ មន្រ្តីសក្តិភូមិ និងលុបបំបាត់វណ្ណៈខ្ញុំគេ
• បង្កើនចំនួនម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ ដែលគឺជាកម្លាំងចលករជួយជម្រុញកម្មវិធីកំណែទម្រង់បារាំងឲ្យបានជោគជ័យ
• បង្កើតតុលាការោជាន់ខ្ពស់ គ្រប់គ្រងោលើតុលាការមូលដ្ឋាន
• បង្កើតប្រពន្ធពន្ធដារថ្មី
• បង្ខំឲ្យរាជាណាចក្រសៀម ទទួលស្គាល់ការគ្រ​ប់គ្រងបារាំងលើប្រទេសកម្ពុជា ហើយបង្កើតឲ្យមានការចរចាររវាងបារាំងសៀម ស្តីពីបញ្ហាព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរគឺសៀមនិងខ្មែរ ។
• ខ្មែរទទួលទឹកដីវិញដូចជាខេត្ត ស្ទឹងត្រែង ម្លូព្រៃ បាត់ដំបង សៀមរាប និងសេរីសោភ័ណ្ឌ ។
• បានធ្វើផែនទី១ ដែលមានឈ្មោះថាផែនទីដងរែក ដែលទទួលស្គាល់ដោយតំណាងបារាំងសៀមលើឆាកអន្តរជាតិ ។

៤. កំណែទម្រង់នៅឆ្នាំ ១៨៨៤គឺជាកំណែទម្រង់មួយដែលបារាំងចង់ប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជាពី ប្រទេសក្រោមអាណាព្យាបាលធម្មតាឲ្យទៅប្រទេសក្រោមអាណាព្យាបាលកធ្ងន់ធ្ងរ វិញ។ ក្នុងកំណែទម្រង់នេះបារាំងបានធ្វើដូចតទៅ ៖

• រៀបចំថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត ដោយបារាំងផ្ទាល់គឺមាត្រា៣
• ខេត្តពីមុន៥៨ ត្រូវបានបង្រួមមកត្រឹម៨ខេត្ត ហើយស្ថិតនៅក្រោមអំណាចរ៉េស៊ីដង់បារាំង ។
• រ៉េស៊ីដង់ត្រូវមានការតែងតាំងពីរ៉េស៊ីដង់ សេណេរ៉ាល់ ( ថ្នាក់ដឹកនាំបារាំងលើសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន ) តាមសេចក្តីស្នើរសុំពីរ៉េស៊ីដង់ ស៊ុបពែរីយែរ ( ថ្នាក់ដឹកនាំលើប្រទេសកម្ពុជា )
• រ៉េស៊ីដង់ ស៊ុបពែរីយែរធ្វើការងារពេញផ្ទៃប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមបញ្ជាផ្ទាល់ពីរ៉េស៊ីដង់ សេណេរ៉ាល់នៅកូសាំង ស៊ីន ។
• ដកសិទ្ធិ និងអំណាចពីព្រះមហាក្សត្រ ពោលគឺព្រះអង្គកចាំតែទទួល និងយល់ព្រមរាល់សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់រ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយែរ ។

៥. រ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយែរ មានសមាជិក១២នាក់ដែលមានមសមាសភាគដូចតទៅ៖

• មន្រ្តីពាណិជ្ជកម្ម ៦នាក់ដែលតែងតាំងដោយរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាល់

ជនជាតិខ្មែរ៣នាក់ចិន ១នាក់ ចាម១នាក់ និងយួន១នាក់ ត្រូវបានតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រហើយមានការអនុម័តយល់ព្រមពីរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាល់នៅកូសាំងស៊ីនផងដែរ ។​

វិញ្ញាសាទី៦៩