ចូរពន្យល់ពីទំនាក់ទំនងរវាងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិមួយនិងទស្សនវិស័យពុទ្ធសាសនាស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌។

ទំនាក់ទំនងរវាងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិមួយជាមួយនឹងទស្សនៈវិស័យពុទ្ធសាសនា ស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌៖

ទស្សនៈវិស័យសេដ្ឋកិច្ច

ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ទានៈ ទាក់ទងជាមួយសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ឬ គ្រួសារនីមួយៗដូចជា៖

• ការតាំងខ្លួននៅក្នុងឋានៈម៌ាគាតាមផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយអង្គ ៤ប្រការ៖

           ១.ការសំភីសង្វាតរកទ្រព្យគ្រប់ប្រភេទ ទាំងមានរូប និងគ្មានរូប

           ២.ការចេះស្គាល់របៀបទុកដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិឬចេះសន្សំសំចៃ

           ៣.ការចេះសេពគប់នឹងមិត្តសំលាញ់ មានចរិយាថ្លៃថ្នូរឬចេះច្នៃមិត្តអាក្រក់ឱ្យក្លាយទៅជាមិត្តល្អ

           ៤.ការចេះចាយវាយឱ្យសមគូរដល់ឋានៈនៃទ្រព្យសម្បត្តិ ឬចេះរៀនរស់ក្នុង សភាពសន្តោស។

• ការវៀចាកអបាយមុខ ៤ ប្រការដែលនាំឱ្យសូន្យទ្រព្យ

           ១.ជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រី

           ២.ជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រា

           ៣.ជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសង

           ៤.ជាអ្នកសេពគប់មនុស្សអាក្រក់ដោយគ្មានកែ គ្មានច្នៃមិត្តអាក្រក់ឱ្យក្លាយទៅជាមិត្តល្អ

• ប្រកាន់យកនូវសុខ ៤ ប្រការ

           ១.សុខកើតពីការមានទ្រព្យ ដែលបានពឹងកម្លាំងធ្វើការផ្ទាល់ខ្លួន

           ២.សុខកើតមកពីការចាយវាយទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន

           ៣.សុខកើតអំពីការមិនជំពាក់បំណុលគេ

           ៤.សុខកើតអំពីការប្រកបអាជីវកម្ម ដែលគ្មានទោស

ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់

ដំបូងបង្អស់មនុស្សត្រូវខំធ្វើសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់យ៉ាងឱ្យមានវឌ្ឃនភាពនៅក្នុង កម្រិតមធ្យម រហូតដល់កម្រិតខ្ពស់ដើម្បីផ្តល់សេចក្តីសុខស្រួលដល់ជីវិតរបស់ខ្លួន។ យើងម្នាក់ៗត្រូវតែព្យាយាមធ្វើជាចៅហ្វាយនាយ នៃសេចក្តីត្រូវការមានន័យថាព្យាយាម លុះត្រាតែបានសម្រេច បើមិនបានកុំឈប់ កុំថយក្រោយ។ នេះជាសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ឱ្យឈ្មោះថា “បរមត្ថប្រយោជន៍” នឹងមានលំដាប់លេខរៀងដូចជា សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតបច្ចុប្បន្ន សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតថ្មីនិងសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិត ព្រះនិព្វាន។

ទស្សនសង្គមកិច្ច

នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតត្រូវបានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ និងត្រូវបានគេទទួលស្គាល់គ្របគ្នាតាមរយៈសិក្ខាបទទាំងប្រាំរបស់ពុទ្ធសាសនា។

ទស្សនវប្បធម៌

តាមទស្សនៈរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ជីវិតមនុស្សតែងប្រព្រឹត្តទៅតាមទ្វារបីគឺ មនោ កាយ និងវចា។ បុគ្គលម្នាក់ៗ គឺជាទាយាទនៃអំពើរបស់ខ្លួនដោយមិនគិតថាពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ជាតិសង្គម ធនធានសង្គមឬស្ថានភាពដទៃទៀតឡើយ។