សំណួរ-ចម្លើយ ទាក់ទងនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ (ភាគ២៩)

សំណួរ

១៤១- យោងមាត្រា ១២៨ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បានចែងថា "អំណាចតុលាការគ្របដណ្តប់ទៅលើរឿងក្តីទាំងអស់” ។ បើសិនទៅថ្ងៃក្រោយយើងមានតុលាការពាណិជ្ជកម្ម តុលាការការងារ តុលាការរដ្ឋបាលហើយ យើងមានវិវាទកម្មជាមួយរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរឬទេ ?

១៤២- តាមមាត្រា ១២៩ ថ្មី ការជម្រះក្ដីផ្ដល់យុត្តិធម៌ ត្រូវធ្វើក្នុងនាមប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ តាមនីតិវិធី និងច្បាប់ជាធរមាន ។ មានតែចៅក្រមទេដែលមានសិទ្ធិជម្រះក្តី ។ ចៅក្រមត្រូវបំពេញភារកិច្ចនេះដោយគោរពច្បាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និងឱ្យអស់ពីដួងចិត្ត និងសម្បជញ្ញៈរបស់ខ្លួន ។ “ឱ្យអស់ពីដួងចិត្ត និងសម្បជញ្ញៈរបស់ខ្លួន” ។ តើមានអ្វីវាស់វែងដឹង ?

១៤៣- តើថ្នាក់ណាជាអ្នកតែងតាំងឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម?

១៤៤- តើឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមមានសមត្ថកិច្ចធ្វើអ្វីខ្លះ ?

១៤៥- ពេលមន្ត្រីតុលាការអនុវត្តខុសនីតិវិធីច្បាប់ តើស្ថាប័នណាជាអ្នកដាក់ទោស ?

ចម្លើយ

១៤១- អត់មានទេ ព្រោះវាស្ថិតនៅក្នុងការបង្កើតតុលាការជំនាញវិជ្ជាជីវៈនីមួយៗ ។

១៤២- កាលណាមានរឿងក្តីដល់តុលាការហើយ ការកាត់ក្តីរបស់តុលាការ ត្រូវមានអ្នកឈ្នះ និងអ្នកចាញ់ ទើបតែបង្កើតឱ្យមានតុលាការមានច្រើនថ្នាក់ ។ សាលាដំបូង ពិនិត្យទាំងអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ បើមិនសុខចិត្តទេប្ដឹងទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ សាលាឧទ្ធរណ៍ពិនិត្យទាំងអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ទៀត ។ បើមិនសុខចិត្តទៀតប្តឹងទៅតុលាការកំពូល តុលាការកំពូលពិនិត្យអង្គច្បាប់ បើពិនិត្យឃើញមានខ្វះចន្លោះណាមួយ តុលាការកំពូលបង្វិលរឿងឱ្យសាលាឧទ្ធរណ៍ពិនិត្យឡើងវិញ ទើបបញ្ជូនទៅតុលាការកំពូលម្តងទៀត ។ ការកាត់សេចក្តីរបស់តុលាការកំពូលជាការកាត់សេចក្តីចុងក្រោយបិទផ្លូវតវ៉ានេះជានីតិវិធី ។ ការកាត់សេចក្តីរបស់តុលាការថា ឱ្យអ្នកនេះចាញ់ ឬអ្នកនោះឈ្នះមិនមានអ្វីមកវាស់ឱ្យដូចយកម៉ែត្រមកវាស់នោះទេ តែអ្នកច្បាប់អាចត្រិះរិះពិចារណារកហេតុរកផលមួយបាន ។

១៤៣- បង្កើតដោយច្បាប់មួយ ច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម ។ ច្បាប់កំណត់ថា ៖

• ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា                                  ប្រធាន
• រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌                                                              សមាជិក
• ប្រធានតុលាការកំពូល                                                              សមាជិក
• អគ្គព្រះរាជអាជ្ញាអមតុលាការកំពូល                                           សមាជិក
• ប្រធានសាលាឧទ្ធរណ៍                                                              សមាជិក
• អគ្គព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាឧទ្ធរណ៍                                           សមាជិក
• ចៅក្រម ៣រូប ដែលបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងដោយចៅក្រម  សមាជិក

ច្បាប់នេះជាច្បាប់រៀបចំអង្គការ ។

១៤៤- សមត្ថកិច្ច ៖

• ផ្តល់យោបល់លើសេចក្តីស្នើច្បាប់ ឬសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ដែលទាក់ទងដល់ការរៀបចំវិស័យតុលាការ
• សម្រេច និងលើកសេចក្តីស្នើថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ អំពីការតែងតាំង ការផ្លាស់ប្តូរ ការផ្តាច់ពីមុខងារ ការដាក់ឱ្យនៅទំនេរ ការដាក់ឱ្យនៅក្រៅក្របខ័ណ្ឌ ការហូតងារចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាទាំងអស់
• ឱ្យយោបល់ចំពោះការតម្លើងថ្នាក់ និងការតម្លើងឋានន្តរស័ក្តិ ឱ្យចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាទាំងអស់
• ដាក់ទោសវិន័យចំពោះចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា ។

១៤៥- ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមជាអ្នកមានសមត្ថកិច្ចទៅលើរឿងនេះ ។

តភាគ