វិញ្ញាសាវប្បធម៌ទូទៅសង្គមធម៌នៃ​ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ( វិញ្ញាសាទី២៨)

សំនួរ

១. ចូររៀបរាប់ពី សមាសភាពរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាព្រមទាំងពន្យល់ពីមុខតំណែងនីមួយៗផង ។

២. ចូររៀបរាប់ពីការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ។

៣. តើគោលបំណងនៃការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមានអ្វីខ្លះ ?

៤ . ចូរបកស្រាយអំពីការធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋបាល ។

៥. ចូរនិយាយពីផលអាក្រក់នៃអំពីប្រ​ល័យពូចសាសន៍ ។

ចម្លើយ

១. រៀបរាប់ពីសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាព្រមទាំងពន្យល់អំពីមុខតំណែងគឺ៖

• នាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាសមាជិករដ្ឋសភា​ជាអ្នកដឹកនាំការងារគណៈរដ្ឋមន្រ្តីនិងចាត់ចែងបញ្ជារាល់សកម្មភាព​របស់រដ្ឋភិបាលលើគ្រប់វិស័យ
• ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាសមាជិករដ្ឋាភិបាលដែលមានអាសនានុក្រមលើ សមាជិករដ្ឋាភិបាលដទៃទៀត
• ទេសរដ្ឋមន្រ្តី​ សម្តៅលើរដ្ឋមន្រ្តីដែលមានអតីតភាពជារដ្ឋមន្រ្តី
• រដ្ឋមន្រ្តី ជាប្រធានស្ថាប័នក្នុងករណី​ដែលមានរដ្ឋលេខាធិការជាអនុប្រធានស្ថាប័ន
• រដ្ឋលេខាធិការ ជាប្រធានស្ថាប័ននៃរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានស្វយ័ត ។

២. រៀបរាប់ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺ៖

          រដ្ឋាភិបាលក្នុងប្រទេសកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកើតឡើងដោយការបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាជន ដែលជាម្ចាស់ទឹកដីនោះៗ ។ ក្នុងសង្គមប្រជាធិតេយ្យ ឃើញមានការបែងចែកជាបី របបផ្សេងៗគ្នាគឺរបបប្រធានាធិបតីនិយម របបសភានិយមនិងរបបចម្រុះ ( ពាក់កណ្តាលរបបប្រធាធិបតី​និងរបបសភាសភានិយម ) ។ ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាល គឺអាស្រ័យលលើរបបប្រទេសនីមួយៗប្រកាន់យក និងស្ថានការណ៍នយោបាយរបស់ប្រទេសនោះ ។

៣. គោលបំណងនៃការបង្កើតរដ្ឋាភិបាល គឺ៖

• ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាជន
• រដ្ឋាភិបាលការពារជីវីតកតិ្តយស សេចក្តីថ្នៃថ្នូររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឲ្យរួចផុតពីការធ្វើទុក្ខទោសពីអ្នកដទៃ
• ដើម្បីលើកស្ទួយសុខុមាលភាពប្រជាជនរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តនិងពង្រឹងច្បាប់ផ្សេងៗព្រមទាំងចាត់វិធានការនានាក្នុងការចូលរួមវិភាគទានបម្រើសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជន
• ដើម្បីថែរក្សាទំនៀមទំម្លាប់ ប្រពៃណីវប្បធម៌និងអត្តសញ្ញាណជាតិ រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែលើកស្ទួយទស្សនជាតិនិងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ចេះស្រឡាញ់និងការពារនូវសម្បត្តិទាំងនោះ
• ដើម្បីអប់រំណែនាំ ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យធ្វើតេអំពើល្អ សុចរិតដើម្បីឲ្យសង្គមមានការអភិវឌ្ឍន៍ ។

៤. បកស្រាយអំពីការធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋបាល៖

          កំណែទម្រង់រដ្ឋបាល បានបាប់ផ្តើមនៅស.តទី២០ដែលជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការរិះគន់ចំពោះវិធីសាស្រ្តនៃការគ្រប់គ្រងសាធារណៈតាមបែបប្រពៃណី ។

          កំណែទម្រង់រដ្ឋបាលនៃបណ្តាលប្រទេសមួយចំនួនស្ថិតក្រោមស្លាកការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលសាធារណៈតាមបែបថ្មីហើយ មានបែបបទខុសៗគ្នាទៅតាមបរិបទនៃប្រទេសនីមួយៗ ។

៥. និយាយពីផលអាក្រក់នៃអំពីប្រល័យពូជសាសន៍រួមមាន៖

• នាំមកនូវក្តីមហន្តរាយមនុស្សជាតិ
• មានភាពសោកសង្រេងយ៉ាងច្រើន
• បំផ្លាញនូវទ្រព្យសម្បត្តិ សម្ភារ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធវប្បធម៌ សាសនា
• មានការសម្លាប់មនុស្សរាប់លាននាក់
• ការធ្វើទារុណកម្មយ៉ាងព្រៃផ្សៃទៅលើកុមារ អ្នកទោសឬក្រុមមនុស្ស
• មានការសម្លាប់រង្គាលលើមនុស្ស
• ការរើសអើងជាតិពន្ធុ អំបូរ និងសាសនា
• ការរំលោភផ្លូវភេទទៅលើនារី ជាអ្នកទោស
• មានការបង្អត់អាហារ
• ការបង្ខំឲ្យធ្វើការងារហួសកម្លាំង
• ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស​
• ការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព
• ការមិនគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ
• ការប្រព្រឹត្តអំពើមនុស្សអមនុស្សធម៌.... ។