បើតាមស្នាដៃសិល្បៈចម្លាក់ខ្មែរបុរាណជានិច្ចកាលគេឃើញ លិង្គព្រះឥសូរតម្កល់លើយោនីនាងឧមា ។ តើការតម្កល់នេះមានប្រវត្ថិដូចម្តេច ?

តាមធម្មតាគេតែងសង្កេតឃើញលិង្គព្រះឥសូរតម្កល់នៅលើយោនីនាងឧមាជានិច្ចកាល ។ យ៉ាងណាមិញការតម្កល់បែបនេះជាប្រយោជន៍បង្ហាញញពីភាពអស្ចារ្យនៃស្នាដៃសិល្បៈចម្លាក់បុរាណខ្មែរផង និងជាជើងទម្រកុំឱ្យរលំដួលផង ។ ម្យ៉ាងទៀតការតម្កល់បែបនេះមានប្រវត្តិរឿងរបស់ព្រះឥសូរមួយបានដំណាលថា ការដែលគេតម្កល់លិង្គព្រះឥសូរលើយោនីនាងឧមានេះ គឺសបញ្ជាក់ពីមរណភាពរបស់ព្រះឥសូរលើទ្រូងនាងឧមា ដោយស្លាប់នៅលើបង្គងក្នុងពេលរួមសង្វាស ។ ដោយហេតុថាមានប្រវត្តិដូច្នេះហើយបានជាអ្នកគោរពលិង្គព្រះឥសូរគេបានធ្វើពិធីមួយក្នុងមួយឆ្នាំម្តង មានឈ្មោះថា សិវរាត្រីឬរាត្រីព្រះឥសូរ​ ។ ពិធីបុណ្យនេះគេប្រារព្ធធ្វើនៅពេលយប់ ដោយបបួលគ្នាទៅមុជទឹកនៅក្នុងទន្លេគង្គា (ប្រទេសឥណ្ឌា) ដើម្បីលាងបាប ។ លុះនៅពេលគេត្រឡប់មកវិញ គេបានដងទឹកទន្លេមកស្រោចពីលើលិង្គព្រះឥសូរ បង្ហូរទៅយោនីនាងឧមាជានិម្មិតរូបនៃការបង្កើតលោក ។ ចំពោះស្រុកណានៅឆ្ងាយពីទន្លេគង្គា​ គេយកើផ្លែដូងមកប្រើជំនួសទឹកទន្លេគង្គាក៏បាន ។