ដូចម្តេចដែលហៅថា អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយម ? អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយមចែកចេញជាប៉ុន្មាន ? អ្វីខ្លះ ?

អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយម គឺជាអក្សរសិល្ប៍ទាំងឡាយណាដែលបានទទួលឥទ្ធិពល ពីព្រោះពុទ្ធសាសនា ។

អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយម ចែកជា៣គឺៈ

អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយមសុទ្ធ គឺជាប្រភេទអក្សរសិល្ប៍ ដែលមានក្នុងព្រះត្រ័យបិដក មានរឿងទសជាតក និងរឿងសតជាតក ។ ដែលរួមមាន ១០រឿង ( ទសជាតក ) គឺៈ

• រឿងព្រះតេមិយ
• រឿងព្រះជនក
• រឿងព្រះសុវណ្ណសាម
• រឿងព្រះនេមិរាជ
• រឿងព្រះមហោសថ
• រឿងព្រះភូរទត្ត
• រឿងព្រះចន្ទកុមារ
• រឿងព្រះវិធុរបណ្ឌិត
• រឿងព្រះមហានារទត្ត
• រឿងព្រះមហាវេស្សន្តរ ។

អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយមក្លាយ

គឺជាប្រភេទអក្សរសិល្ប៍ដែលពុំមានក្នុងគម្ពីរ ព្រះត្រ័យបិតកទេតែទាក់ទងនឹងទស្សន ទ្រឹស្តីនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ។ ដែលរួមមាន៥០រឿង ( បញ្ញាសជាតក ) គឺៈ

• រឿងព្រះសមុទ្ទឃោស
• រឿងព្រះសុធនកុមារ
• រឿងវត្តង្គុលីរាជ
• រឿងចន្ទរាជ
• រឿងវរនេត្តវរនុជ
• រឿងធម្មិកបណ្ឌិតរាជ
• រឿងរតនប្បជោត
• រឿងចាគទាន
• រឿងសិរិវិបុលកិត្តិ
• រឿងធម្មរាជ
• រឿងវិបុលរាជ
• រឿងនរជីវ
• រឿងទុក្កម្មនិក
• រឿងសុចរូប
• រឿងសិរិចូឌាមណី
• រឿងព្រះសុធននុកុមារ
• រឿងបោរណកបិរាជ
• រឿងរថសេន
• រឿងសុភមិត្រ
• រឿងសង្ខបក្ក
• រឿងព្រះសិរិធរ
• រឿងសព្វសិទ្ធិ
• រឿងទុលកបណ្ឌិត
• រឿងសិទ្ធិសារ
• រឿងអាទិត្តរាជ
• រឿងសិសោររាជ
• រឿងពារាណសិរាជ
• រឿងសុបិនកុមារ
• រឿងមហាសុរសេន
• រឿងមហាបុទុម
• រឿងសុវណ្ណកច្ចបទី២
• រឿងទេវរុក្ខកុមារ
• រឿងកនកវណ្ណរាជ
• រឿងសលក
• រឿងវិរិយបណ្ឌិត
• រឿងសេកបណ្ឌិត
• រឿងទេវន្ទ
• រឿងបុប្ជរាជ
• រឿងនរជីវកឋិន
• រឿងព្រហ្មឃោសរាជ
• រឿងសុវណ្ណកច្ចបទី១
• រឿងសុវណ្ណកុមារ
• រឿងភណ្ឌាគារ
• រឿងសុវណ្ណវង្ស
• រឿងពហុលគាវី
• រឿងសូរវង្សវរវង្ស
• រឿងសោនន្ទ
• រឿងធម្មសោណ្ឌក
• រឿងអតិវរាជ
• រឿងសុទស្សនមហារាជ ។

អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយមក្លាយហួសហេតុ

គឺជាប្រភេទអក្សរសិល្ប៍មួយបែប ដែលប្រធានរឿងអ្នកនិពន្ធលើកយកបញ្ហាជីវភាពរស់នៅរបស់សង្គមមកបង្ហាញ អ្នកនិពន្ធនៅមានឥទ្ធិពលខ្លះៗពីព្រះពុទ្ធសាសនា ។ ដែលរួមមានយ៉ាងច្រើនគឺៈ

• រឿងភោគកុលកុមារ អ្នកនិពន្ធឧកញ៉ាព្រះឃ្លាំងនង ឆ្នាំ១៨០៤
• រឿងកាកី អ្នកនិពន្ធព្រះបាទអង្គឌួង ឆ្នាំ១៨១០
• រឿងមរណមាតា អ្នកនិពន្ធឥន្ទបញ្ញា អ៊ុកឆ្នាំ ១៨៧៧
• រឿងទេវវង្សកុមារ ឬចៅស្រទបចេកអ្នកនិពន្ធយស ងិន គ.ស ១៨៨៩
• រឿងព្រះសមុទ្រ អ្នកនិពន្ធព្រះឃ្លាំង នង គ.ស ១៨៤១.១៨៦០
• រឿងពោធិវង្ស អ្នកនិពន្ធព្រហ្មបវរភក្តីឬវរភក្តីព្រហ្ម គ.ស ១៨៨១
• រឿងសុគន្ធថោង អ្នកនិពន្ធព្រហ្មបវរភក្តី ឬវរភក្តីព្រហ្ម គ.ស ១៨៨៣
• រឿងទេវន្ទ អ្នកនិពន្ធឧកញ៉ា វោហា សន្ធរម៉ុក គ.ស​១៨៥៩
• រឿងនាងវិមានចន្ទ អ្នកនិពន្ធឧកញ៉ា ប្រាជ្ញាធិបតីយ៉ែម គ.ស​ ១៨៦៥. ១៨៦៦
• រឿងព្រះចន្ទគោរព អ្នកនិពន្ធបណ្ឌិតសំអាតគ.ស ១៨៣៣
• រឿងព្រះជិនវង្ស អ្នកនិពន្ធព្រះអរិយគាម ណី ហ៊ីង គ.ស​ ១៨៥៦
• រឿងចន្ទឃាត អ្នកនិពន្ធមានចំនួន៣រូបគឺៈ

+ ចៅពញ្ញារាជាភក្តី

+ ចៅពញ្ញាជំនិតក្សត្រី

+ ចៅពញ្ញាស្រីអញ្ជិត គ.ស ១៨៥៨

• ច្បាប់ស្រី អ្នកនិពន្ធព្រះបាទអង្គឌួងហររិក្សារាមាធិបតី ឆ្នាំ១៨៣៧ ។