វិញ្ញាសាពុទ្ធិវប្បធម៌ទូទៅខ្មែរប្រឡងក្របខណ្ឌមន្រ្តីរាជការស៊ីវិល (វិញ្ញាសាទី២១)

សំនួរ

១. តើអ្នកដឹកនាំត្រូវមានគុណសម្បត្តិអ្វីខ្លះ ?

២. តើអ្នកដឹកនាំក្រុមមានគោលការណ៍អ្វីខ្លះ ?

៣. ចូររៀបរាប់ពីគោលការណ៍នៃសាសនាគ្រឹស្គ ?

៤. តើគោលការណ៍គ្រឹះនៃគម្ពីរកូរអានមានអ្វីខ្លះ ?

ចម្លើយ

១. អ្នកដឹកនាំត្រូវមានគុណសម្បត្តិដូចតទៅ ៖

ក. សុខភាព

អ្នកដឹកនាំជាបុរស ឬស្រ្តីត្រូវគប្បីមានសុខភាពល្អ គ្មានបញ្ហាសរសៃប្រសាទ និងគ្មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរប្រចាំកាយ ។

ខ. សមត្ថភាព

អាចជាមេដឹកនាំបានក្នុងការបំពេញកិច្ចណាមួយដោយមធ្យោបាយផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវបញ្ញា ។ សមត្ថភាពនេះអាចកើតចេញពីការត្រិះរិះពិចារណាការរៀនសូត្របណ្តញបណ្តាលនិងបទពិសោធន៍របសស់បុគ្គលម្នាក់ ។

គ. គុណធម៌

មេដឹកនាំត្រូវមានអាកប្បកិរិយាល្អមានឧត្តមភាពនិងមានទស្សនៈទូលំទូលាយតាមទសពិធរាជធម៌ដប់ប្រការ (ទាន សីល បរិច្ចាគអាជ្ជវៈ មទ្ទវៈ តបៈ អក្កោធនៈ អវិហិសា ខន្តី និងអវិរោធនៈ) ។

ក្រៅពីកត្តាមូលដ្ឋានទាំងបីខាងលើនេះ អ្នកដឹកនាំត្រូវមានប្រតិបត្តខ្លួនដូចខាងក្រោម ៖​

• អ្នកដឹកនាំល្អមានសមាជិកចូលចិត្ត ចេះធ្វើការជាមួយអ្នកដទៃទៀត ត្រូវនិយាយពីរោះស្តាប់ និងធ្វើការជាមួយមនុស្សទាំងចង្កោម
• អ្នកដឹកនាំល្អចេះស្តាប់សមាជិកថ្នាក់ក្រោមនិងស្វែងយល់គោលបំណងរបស់ពួកគេ
• អ្នកដឹកនាំល្អបង្កើតមេត្រីភាព ជាមួយសមាជិកក្រុម ដើម្បីបង្កើតប្រសិទ្ធភាពការងារ
• អ្នកដឹកនាំល្អបង្កើតការទុកចិត្តដល់សមាជិកដោយយកចិត្តទុកដាក់ ពេលកូនចៅទទួលគ្រោះថ្នាក់ឬជួយដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗដែលកូនចៅឈមមុខ
• អ្នកដឹកនាំល្អជឿជាក់លើខ្លួនឯងដោយកែលម្អក្រុមរបស់ខ្លួនក្នុងការបំពេញកិច្ចការរួមគ្នាឱ្យមានវឌ្ឍនភាព និងជឿជាក់លើសមត្ថភាពខ្លួនឯង
• អ្នកដឹកនាំល្អត្រូវមានវិន័យផ្ទាល់ខ្លួន និងមានគំណិតថ្មីផ្តល់ជូនអ្នកដទៃទៀត
• អ្នកដឹកនាំ ត្រូវមានភាពស្មោះត្រង់ និងប្រកបដោយតម្លាភាព
• អ្នកដឹកនាំល្អត្រូវទទួលខុសត្រូវ លើការងារនិងលទ្ធផលរបស់ក្រុមខ្លួន
• អ្នកដឹកនាំល្អត្រូវដោះស្រាយបញ្ហា ឧបសគ្គនិងរក្សាផលប្រយោជន៍រួម ឯបញ្ហាផ្ទាល់មិនត្រូវឱ្យប៉ះពាល់ការងារក្រុមឡើយ
• អ្នកដឹកនាំល្អត្រូវមានសុភវិនិច្ឆ័យល្អ ផ្សះផ្សាទំនាស់ក្នុងក្រុមដោយមិនលម្អៀង ដើម្បីឱ្យក្រុមមានការជឿជាក់ ។

២. អ្នកដឹកនាំត្រូវមានគោលការណ៍ដូចតទៅ ៖

ក. លើកទិសដៅការងារ

អនុម័តផែនការ កំណត់ផែនការដែលត្រូវសម្រេចនិងធ្វើព្រមទាំងមានទិសដៅការងារ និងពេលវេលាមួយច្បាស់លាស់ ។

ខ. កសាងរចនាសម័្ពន្ធចាត់តាំង

បែងចែកការងារទទួលខុសត្រូវសមាជិកក្រុមតូច ក្រុមធំទៅតាមជំនាញនីមួយៗ ។

គ. ដោះស្រាយបញ្ហា

ចេញមុខជាអ្នកសម្របសម្រួលការងារ ក្នុងការលើកកម្ពស់គុណភាពការងារ ។

ឃ. គ្រប់គ្រងនិងត្រួតពិនិត្យ

ត្រួតពិនិត្យគុណភាពការងារ​ គោលដៅ និងសំណើតាមផែនការឬទេ ?

ង. វិភាគអំពីគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្ត

ស្វែងរកចំណុចខ្សោយ ដើម្បីធ្វើការកែលម្អ ។

ច. អ្នកឃោសនាលើកទឹកចិត្ត

ហ្វឹកហាត់ខ្លួនឯងពង្រឹងស្មារតីច្នៃប្រឌិត និងសម្របសម្រួលលើការងារ លើកកម្ពស់សមត្ថភាពបុគ្គលិករបស់ខ្លួន ។

ឆ. អ្នកច្នៃប្រឌិតបង្កើតថ្មី

ផ្តួចផ្តើមគំណិតថ្មី វិធានការថ្មីដែលប្រសើរឈានទៅរកការអភិវឌ្ឍអង្គភាព ឬក្រុម ។

ជ. ត្រូវចេះប្រមូលផ្តុំមតិ

ប្រមូលផ្តុំមតិយោបល់ រួចធ្វើការវិភាគរកចំណុចខ្លាំង និងចំណុចខ្សោយ ។

ឈ. ធ្វើជាគំរូ

ត្រូវឈានមុខរាល់កិច្ចការ ចាត់ចែង ទទួលខុសត្រូវនិងមានតម្លាភាពជានិច្ច ។

ញ. អ្នកសម្រេចគ្រប់គោលនយោបាយ

ដោះស្រាយរាល់បណ្តាបញ្ហាស្មុគស្មាញ និងទទួលខុសត្រូវលើលទ្ធផលការងារ ។

៣. រៀបរាប់ពីគោលការណ៍នៃសាសនាគ្រឹស្ត ៖

• ត្រូវគោរពបូជាព្រះម្ចាស់សួគ៌ ពួកកាតូលិកជឿថាព្រះមានតែមួយ គឺព្រះជាម្ចាស់សួគ៌មានជីវិតរស់នៅជានិច្ចហើយជាអ្នកបង្កើតពិភពលោកព្រមទាំងធម្មជាតិគ្រប់បែបយ៉ាងត្រឹមតែ៦ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ
• មិនត្រូវប្រមាថព្រះនាមព្រះអង្គ ឬយកព្រះនាមនោះមកស្បថស្បែលេង
• ថ្ងៃអាទិត្យត្រូវញុំាងខ្លួនឱ្យបរិសុទ្ធ ព្រោះវាជាថ្ងៃរបស់ព្រះត្រូវបញ្ឈប់កិច្ចការដទៃ ក្រៅពីសាសនា
• ត្រូវគោរពមាតាបិតា
• មិនត្រូវសម្លាប់មនុស្ស
• កុំប្រព្រឹត្តអំពើទុច្ចរិត ឬផុតក្បត់
• ពុំគប្បីយកទ្រព្យអ្នកដទៃ ឬលួចប្លន់គេ
• មិនត្រូវពោលពាក្យកុហក ធ្វើសាក្សីក្លែងក្លាយនាំឱ្យអ្នកដទៃមានទោស
• មិនត្រូវលោភលន់
• មិនត្រូវលោភលន់ចង់បានប្រពន្ធអ្នកដទៃព្រះយេស៊ូសន្យាផ្តល់នូវសេចក្តីសប្បុរសនិងព្រះពរគ្រប់យ៉ាងដល់អ្នកទាំងឡាយណាដែលបានប្រព្រឹត្តតាមក្រឹត្យវិន័យទាំង១០នេះ ។

៤. តាមគម្ពីរកូអានបានអប់រំឥស្លាមសាសនិកទូទៅជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដូចខាងក្រោម ៖

• កុំលួចទ្រព្យសម្បត្តិ ឬកឹបកេងប្រវ័ញ្ចបោកបញ្ឆោតអ្នកដទៃ
• កុំលួចប្រពន្ធគេ
• កុំមុសាមួលបង្កាច់ តិះដៀល ព្យាបាទ ឬពោលពាក្យភូតភរកុហកគេឱ្យសោះ
• កុំបរិភោគសាច់ជ្រូក ជាសាច់មិនល្អមិនស្អាតនាំឱ្យមានទោសច្រើនប្រការ
• កុំសម្លាប់មនុស្សស្លូតត្រង់

ចំពោះឥស្លាមសាសនិកម្នាក់ ត្រូវបំពេញការតព្វកិច្ច និងអនុវត្តជាប្រចាំយ៉ាងតឹងរឹងក្នុងការកសាងមាគ៌ាបរមសុខគឺ ៖

• ត្រូវអត់អាហារនៅថ្ងៃសីល និងតមអាហារ ក្នុងខែរ៉ាម៉ាដន
• សូត្រធម៌ថ្វាយបង្គំព្រះមួយថ្ងៃ៥ដង
• អានគម្ពីរកូអានឱ្យបានទៀងទាត់
• ផ្តល់ទានដល់អ្នកក្រីក្រ
• ធ្វើធម្មយាត្រាទៅក្រុងឡាម៉ិច (ក្រុងដ៏ពិសិដ្ឋ) ឱ្យបានម្តងក្នុងមួយជីវិត
• ត្រូវផ្សាយជំនឿសាសនាឱ្យបានទូលំទូលាយនឹងហ៊ានប្តូរជីវិតដើម្បីសាសនា ។