តើមូលហេតុអ្វីដែលធ្វើអោយសម័យអង្គរចុះអន់ថយវិញ ?

សម័យអង្គរចុះដុនដាបចាប់ពីសត​វត្សទី១៣មក រហូតដល់ចាកចោលអង្គរនៅពាក់កណ្តាលសតវត្សទី១៥។

ឆ្លាក់ចុះដុនដាបដោយសារមូលហេតុច្រើនយ៉ាង ៖

• ការឆ្លាក់ចុះនៃពិធីទេវរាជ ៖ ដើម្បីឡើងពិធីទេវរាជជាកំលាំងមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការបង្រួ​បបង្រួមជាតិ និងចំរុញអោយសម័យរុងរឿង តែចាប់ពីចុងសតវត្សទី១២មក ពិធិទេវរាជ ត្រូវឆ្លាក់ចុះអានុភាពរបស់ខ្លួនបន្តិចម្តងៗដោយមូលហេតុ ពិធីនេះបង្កើតចេញជាលទ្ធិបុគ្គលនិយម ។

• ជំលោះផ្ទៃក្នុង ៖ ដែលគេសង្កេតឃើញមានសង្រ្គាមជាហូរហែរ រវាងក្រុម​រាជវង្សានុវង្ស និង រវាងសាសនា”ព្រហ្មញ្ញសាសនា និង ព្រះពុទ្ធសាសនា” ។

• ដោយសារការកសាងប្រាសាទធំៗ ច្រើនហួសហេតុ ដែលធ្វើអោយប្រជាពលរដ្ឋអស់ធនធាន​យ៉ាងច្រើនជាហេតុធ្វើអោយជីវភាពរបស់ប្រជាសពលរដ្ខ ​កាន់តែឆ្លាក់ចុះបន្តិចម្តងៗ ។

• មូលហេតុដែលជាលទ្ធផលនៃគំនិតចក្រពត្តិនិយមពង្វាតទឹកដី ៖ ន​យោបាយពង្វាតទឺកដី ជាការប្រសើរក្នុងដំណាក់់កាលដំបូង តែន​យោបាយនេះបានជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់ខ្លួនឯងវិញ ។

• ការថយចុះនៃវិស័យកសិកម្ម ៖ ទំនប់បារាយណ៍ត្រូវបោះបង់គ្មានភ្លៀងឆ្លាក់ជាច្រើនឆ្នាំ...ដែលប្រជាពលរដ្ឋធ្វើ​ស្រែមិនបាន ។

• មូលហេតុនៃការតំហយប្រជាជន ៖ ស្លាប់ដោយជំងឺរាតត្បាត ស្លាប់ដោយសង្គ្រាម និងដោយត្រូវជនជាតិថៃកៀរជាឈ្លើយសឹក ។

• មូលហេតុពីខាងក្រៅនៃវត្តមានជនជាតិថៃ ៖ ដើមឡើយជនជាតិនេះជាជនជាតិភាគតិច នៃខេត្តយូណានរបស់ចិន ។ តែដោយសារការធ្វើបាបរបស់ជនជាតិម៉ុងហ្គោល ពួកគេបានធ្វើដំណើរចុះក្រោម បង្កើតបានជាកុលសម្ព័ន្ធរួចក្លាយជាប្រទេស ធ្វើការបះបោរ បង្ករសង្គ្រាមវាយក្រុងអង្គរ ដែលធ្វើអោយសម័យអង្គរអន់​ថយបន្តិចម្តងៗ ។

  បើយើងសរុបកឃើញ​ថា មូលហេតុដែលធ្វើអោយសម័យអង្គរចុះអន់ថយវិញ អាស្រ័យដោយកត្តាខាងក្នុងនិងកត្តាខាងក្រៅដែលបានអូសទាញប្រទេសខ្មែរយើងអោយឆ្លាក់ចុះ រហូតដល់បង្ខំចិត្ត ត្រូវតែបោះ​បង់ទីក្រុងអង្គរនាឆ្នាំ១៤៣១ ។