កាព្យរួបារម្មណ៍វិធី

១. តើអត្ថបទកាព្យ “មើលផែនដីខ្មែរ” តែងជាបទអ្វី ? ចូរនិយាយពីធាតុសំខាន់ៗនៃបទនេះផង ។

១. ចូរសង្ខេបអត្ថបទកាព្យ “មើលផែនដីខ្មែរ” ។

២.ចូរបង្ហាញបារម្មណ៍វិធីក្នុងកំណាព្យ “ មើលផែនដីខ្មែរ” នេះ ។

៣.តើអត្ថបទកាព្យ “មើលផែនដីខ្មែរ” នេះនិយាយពីអ្វី ?

៤.​ ដូចម្ដេចដែលហៅថា ចំណាប់ជួន ?​ផ្ទូន ? រណ្ដំ​ ? ចូរលើកឧទាហរណ៍ក្នុងអត្ថបទខាងលើម​កបញ្ចាក់ផង ។

៥. ចូរសង្ខេបអត្ថបទកាព្យជាពាក្យរាយ ។

៦. តើអត្ថបទកាព្យនេះនិយាយពីអ្វី ?

ចម្លើយ

១. សង្ខេបអត្ថបទកាព្យមើលផែនដីខ្មែរ  នៅក្នុងរបបប៉ុលពតប្រជាជន ខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវបានពួកគេ

២​. បង្ហាញបារម្មណ៍វិធីក្នុងកាព្យ​”មើលផែនដីខ្មែរ” នេះ

• បដិវិធី

មេឃភ្លឺខ្មៅជិត                    ផ្គរលាន់ក្នុងចិត្ត                  រងំឥតសូរ

ស្លឹងជន់ស្ងួតចេស​               ភ្នំប្រេះជាអូរ                       ទឹកភ្នែកជន់ជោរ

                                       ហូរលិចភូមិឋាន។

ភ្លឺ          ខ្មៅ

រងំ​​​        ឥតសូរ

ជន់        ស្ងួតចេស

• វិធីបំផ្លើស​

              បក្សីប្រែដើរ                       ម្រឹគប្រែហោះហើរ              ត្រីលង់ស្លាប់ប្រាណ 

              ខ្ឬមក្លាយជាផ្ទះ                   វិនាសវិមាន                       យំសោកស្រែកឃ្លាន

                                                     ទួញថ្ងរក្នុងចិត្ត ។

ពាក្យ “បក្សីប្រែដើរ “ និង “ម្រឹគប្រែហោះហើរ”ជាពាក្យបំផ្លើស ពីព្រោះបក្សីហោះ លើមេឃ មិនដើរនឹងដីឡើយ ហើយម្រឹកក៏មិនអាច ហោះហើរមានដែរ ។

• វិធីរណ្តំ

ផ្ការីកខុសកាល                  ទឹកសាចពេញវាល             ស្មៅស្រពោនស្វិត

ក្រូសថ្មកៀមក្រំ                  យំសោកអាណិត                ត្រកួនត្រលលឹង

                                                     លេងាឬទ្ធិឡើងទ្រើង ។

              កវីប្រើរណ្តំព្យព្ចាន គឺ “ក្រ »ក្រ” ។

• ឧបមានវិធី

វេស្សវ័យអង់អាច                អាងឬទ្ធិអំណាច                 ប្រឹងលើកតំកើង

ហ៊ីងនិងគីង្គក់                    ពីភក់ចំបើង                       ឲ្យរុងរឿងថ្កើង

                                      ឡើងស្មើ ចន្ច្រា ។

          កវីប្រៀធៀប ហ៊ីង និង គីង្គក់ ដែលរស់ក្នុងរុងរឿងដូចរស្មីព្រះចន្ទ ។

• វិធីផ្ទូន

ភ្លើងគឺចិត្តកាច                   នៃពាលអំណាច                 បនក្បត់ឬស្យា

មានពិសពើតស្អត              ជាងភ្លើងធម្មតា                  សុទ្ធធាតុហិង្សា

                                      ឆេះទាំងកាយចិត្ត ។

កវីប្រើពាក្យ “ភ្លើង” ដើម្បីផ្ទួនពាក្យ ។

៣. អត្ថបទកាព្យ “មើលផែនដីខ្មែរ” នេះនិយាយអំពីអំពើឃោរឃៅ​ យង់ឃ្នង់ របស់បនប្រល័យពូជសាសនា ប៉ុល-ពត ដែលបានធ្វើទុក្ខបុកមេ្ទញមកលើ ប្រជាជនខ្មែរស្លូតត្រង់គ្រប់រូប ហលយថែមទាំងបង្ខំឲ្យធ្វើការយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដូចសត្វធាតុ ។

៤.  ដែលហៅថា ចំណាប់ជួន គឺជាពាក្យទាំងឡាយណាដែលមាន ព្យាង្គកើតឡើងដោយ សូរស្រះដូចគ្នា ឬព្យព្ជានៈ ប្រកបដូចគ្នា ឬសូរ ស្រះ និងព្យព្ជានៈដូចគ្នា ។

ឧទាហរណ៍ ព្រលឹងមាសអើយ       អូននៅបង្កើយ

                             តែឆ្ងាយសែនសល់....។

• ផ្ទូន គឺជាវិធីដែលកវីប្រើដើម្បីសង្កត់ន័យលើគំនិតណាមួយ ឬបង្កើតសញ្ចេតនាអ្វីមួយ ។

ឧទាហរណ៍  ព្រលឹងមាសអើយ                ដៃអូនកៀកកើយ                តឹងដូចតណ្ហា

                   អង្ហែលអោបរឹត                  ឲ្យចិត្តសង្កា                       រកសុខឯណា

                                                          ក្នុងការរស់នៅ ។     

                   ព្រលឹងមាសអើយ              ស្នេហាគ្មានស្បើយ             ឃ្លានគ្មានជជ្រៅ

                   ឃ្លានលេងឃ្លានយំ             ឃ្លានធំធេងទៅ                  ទំពាសំពៅ

                                                          អ្នកមានអ្នកក្រ ។

• រណ្តំ គឺជាការប្រើព្យព្ជានៈតែមួយ ឬ ស្រះមួយច្រើនដងក្នុងឃ្លា ឬ វគ្គ ។

ឧទាហរណ៍  ​  ព្រលឹងមាសអើយ              ឬអូនជាត្រើយ                   ចិត្តទោសទោម្នេញ

                   ជោរនាចទៅមក                 រលករលេញ                      រលើមបំពេញ

                                                          សមុទ្រវិជ្ជា ។

៥.សង្ខេបអត្ថបទកាព្យជាពាក្យរាយ

          យុវជនម្នាក់បានលង់ស្នេហ៍ជាមួយនារីម្នាក់ ដេលមានឋានៈផ្សេងពីខ្លួន ។ យុវជនរូបនេះនឹងស្រមៃអាឡោះអាឡៃ ដល់នាងជានិច្ច គ្មានថ្ងៃណាអាចបំភ្លេចបានឡើយ ។ គេស្រមៃថានារីនោះហាក់បីដូចនៅជិតគេ នៅកៀកកើយជាមួយរូបគេ គ្មានថ្ងៃបែកបានឡើយ ។ សេចក្តីស្នេហារបស់យុវជន ចំពោះនារីនោះ ធំមហិមា រកអ្វីមកប្រៀបផ្ទើមពុំបានឡើយ ។

៦. អត្ថបទកាព្យនេះនិយាយ អំពីបុរសម្នាក់ដែលនឹក រវើរវាយដល់នារីម្នាក់ ។  បុរសម្នាក់នេះមានសេចក្តីស្នេហាដ៏ធំធេង  និងស្មោះស្មគ្រ័អស់ពីដួងចិត្តចំពោះនាង ។ តែប៉ុន្តែអ្វីៗគ្រាន់តែជាក្តីស្រមៃប៉ុណ្ណោះ ។