វិញ្ញាសាត្រៀមប្រឡងជ្រើសរើសគ្រូបង្រៀនកម្រិតមូលដ្ឋានបង្រៀននៅអនុវិទ្យាល័យភូមិវិទ្យា(វិញ្ញាសាទី១)

សំនួរ

១. ចូរកំណត់ន័យនៃពាក្យ “សេដ្ឋកិច្ច” និង “ធនធានសេដ្ឋកិច្ច” ។

២. តើព្រៃឈើមានសារៈប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ? កន្លងមកនេះ តើព្រៃឈើនៅកម្ពុជាមានលក្ខណៈដូចម្តេច ? តើរដ្ឋាភិបាលមានគោលការណ៍យ៉ាងណាខ្លះក្នុងការការពារព្រៃឈើ ?

៣. ហេតុអ្វីបានជាគេថា “វិស័យទេសចរណ៍” ជាឩស្សាហកម្មគ្មានផ្សែង ?  តើការងារអ្វីខ្លះ ដែលប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានពីវិស័យទេសចរណ៍ ?

៤. តើបញ្ហាបរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីកំណើននគរូបនីយកម្មមានអ្វីខ្លះ ? ចូររៀបរាប់ ។  ចូរនិយាយពីរបៀបទុកដាក់កាកសំណល់រឹងនៅប្រទេសកម្ពុជា ។

៥. ប្រព័ន្ធពិភពលោកមួយបានចាប់កំណើតឡើង ។ តើប្រព័ន្ធពិភពលោកនោះគឺជាអ្វី ?  តើអំណាចហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់ៗនោលើពិភពលោកមាននៅទីណាខ្លះ ? ចូររៀបរាប់ ។

ចម្លើយ

១. សេដ្ឋកិច្ច គឺជាការសិក្សាអំពីវិធីសាស្រ្ត របៀបប្រើប្រាស់ធនធាន ដើម្បីបំពេញបំណងគ្មានព្រំដែនរបស់មនុស្ស ដែលមានប្រព័ន្ធទាក់ទិននឹងប្រព័ន្ធផលិតកម្ម(ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងឩស្សាហកម្ម ) ប្រព័ន្ធបែងចែក (ផ្នែកពាណិកម្ម) និងប្រព័​ន្ធប្រើប្រាស់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច (ផ្នែកអតិថិជន គមនាគមន៍ និងដឹកជញ្ជូន) ។ ធនធានសេដ្ឋកិច្ច គឺជាវត្ថុទាំងឡាយណាដែលប្រើប្រាស់ក្នុងសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីផលិតទំនិញ និងសេវានានា ដូចជាធនធានធម្មជាតិ (រ៉ែ ដី សត្វ រុក្ខជាតិ ទឹក ខ្យល់) និងសេវាសម្អាតសំណល់ ឬជាតិពលដែលមាននៅក្នុងធម្មជាតិ និងសង្គ​ម ។

២. សារៈប្រយោជន៍រ​បស់ព្រៃឈើមានដូចជា ៖

• ជាជម្រករបស់សត្វព្រៃ និង សត្វមច្ឆាគ្រប់គ្រងប្រភេទ
• ផ្តល់ឈើសម្រាប់ធ្វើសំណង់ ផ្ទះ តុ ទូ ទូក គ្រឿងសង្ហារឹមគ្រប់គ្រងប្រភេទ និងស្លឹកសម្រាប់ប្រកផ្ទះ
• ជួយរក្សាលំនឹងអាកាសធាតុ ( ភ្លៀងធ្លាក់ទៀងទាត់)
• ផ្តល់ខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ
• ជួយទប់ទល់ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់
• ជួយការពារការហូរច្រោះដី ( ដីបាក់)
• ធ្វើឱ្យដីមានជីជាតិ
• ជួយស្រូបយកឩស្ម័នកាបូនិច និងបញ្ចេញឩស្ម័នអុកស៊ីសែនដល់មនុស្ស ។  កន្លងមកនេះព្រសឈើនៅកម្ពុជាមានការបាត់បង់ ជាបន្តបន្ទាប់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំគឺព្រៃឈើមានការថយចុះជាលំដាប់បើគិតតាំងពីឆ្នាំ ១៩០០ ផ្ទៃដីព្រៃឈើមាន៧៥% ប៉ុន្តែនៅបច្ចុប្បន្នព្រៃឈើនៅតិចជាង ៤០% និងបន្តថយចុះជាលំដាប់ទៀត ។

គោលការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការការពារព្រៃឈើមានដូចជា ៖

• បង្កើនផ្ទៃដីព្រៃឈើឈានឆ្ពោះទៅរកគោលដៅអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិនានាដើម្បីគ្រប់គ្រងព្រៃឈើឱ្យបានល្អ
• បង្កើនតំបន់ការពារធម្មជាតិ (ឩទ្យានជាតិ)
• បង្កើតសហគមន៍ព្រៃឈើ
• ការបោះបង្គោលព្រំដែនព្រៃឈើ
• ការស្រាវជ្រាវ និងអភិរក្សសត្វព្រៃ
• ការដាំដើមឈើឡើងវិញ ។

៣. បានជាគេថា “វិស័យទេសចរណ៍” ជាឩស្សាហកម្មគ្មានផ្សែងព្រោះ ៖

• វាបានរួមចំណែកកសាងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម
• បង្កើតឳកាសការងារ
• បង្កើនប្រាក់ចំណូល
• លើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន
• កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ
• ប្រាក់ចំណូលដែលបានមកត្រូបញ្ចូលក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិភ្លាមៗ
• រួមចំណែកជម្រុញផលិតផលក្នុងស្រុក
• ធ្វើឱ្យមានលំនឹងជញ្ជឹងពាណិជ្ជកម្ម ​។ 

ការងារដែលប្រទេសកម្ពុជាទទួល​បានពីវិស័យទេសចរណ៍មាន ៖

• សណ្ណាគារ ផ្ទះសំណាក់ ផ្ទះភ្ញៀវ
• ការដឹកជញ្ចូន (រថយន្ត ម៉ូតូ កង់ រទេះសេះ រទេះគោ ដំរី )
• ការផ្គត់ផ្គង់ចំណីអាហារ (ភោជនីយដ្ឋាន រមណីដ្ឋាន បាយកាហ្វេ ហាងលក់បាយ )
• មគ្គុទេសទេសចរ
• មហាវិទ្យាល័យទេសចរណ៍ឯកជន
• លក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ ។

៤. បញ្ហាបរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីកំណើននគរូបនីយកម្មរួមមាន ៖

• កង្វក់អាកាស ដែលបណ្តាលមកពី ផ្សែងរោងចក្រ ម៉ាស៊ីនភ្លើង ផ្សែងចេញពីរថយន្តនិងធូលីបណ្តាលមកពីផ្លូវថ្នល់មិនបានចាក់កៅស៊ូ
• ការរំខានដោយសូរសំឡេង ដែលចេញពីរោងចក្រ ម៉ាស៊ីនភ្លើង រថយន្ត និងពេលមានពីធីបុណ្យ និងអាពាហ៍ពិពាហ៍
• កាកសំណល់រាវ និងប្រព័ន្ធលូទឹកស្អុយពុំទាន់មានរបៀបរាបរយ កាកសំណល់រាវចេញពីរោងចក្រមិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មមុនពេលបញ្ចេញចោល ។ ប្រព័ន្ធលូចាស់មានភាពទ្រុឌទ្រោម
• ការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់នៅទីក្រុង ការទុកដាក់កាកសំណល់ពុំទាន់មានកន្លែងបានត្រឹមត្រូវ និងមានសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អទេ
• បញ្ហាទឹកជំនន់ ដោយសារមានទំនប់ច្រើនជាងនៅទីក្រុងភ្នំពេញអាចជៀសផុតពីការគំរាមកំហែងនៃទឹកជំនន់ ប៉ុន្តែមកពេលទឹកឡើងខ្លាំងវាបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សំណង់ថ្មីៗពិសេសសំណង់អាណាធិបតេយ្យ នៅពេលមានការលើកទំនប់ដើម្បីការពារទឹកជំនន់ ។

និយាយពីរបៀបទុកដាក់កាកសំណល់រឹងនៅប្រទេសកម្ពុជា ៖ ប្រទេសកម្ពុជាយើងពុំទាន់មានកន្លែងសម្រាប់ទុកដាក់សំណល់បានត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេសវិទ្យាសាស្រ្តអ្វីទេហើយគេចាក់សំរាមកណ្តាលវាលដែលជាមូលហេតុធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ទៅដល់បរិស្ថានយ៉ាងខ្លាំង ។

៥. ប្រព័ន្ធពិភពលោកមួយបានចាក់កំណើតឡើង ។ ប្រព័ន្ធពិភពលោកនោះគឺអំណាចហិរញ្ញវត្ថុ អំណាចនវកម្ម (ការបង្កើតថ្មី) នៃការសម្រេច ភាពជាម្ចាស់ការលើការដោះដូរនិងភ្លុចនានាបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់បំផុតក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ។ អំណាចហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់ៗនៅលើពិភពលោកមាននៅ ញូយ៉ក ក្រុងឡុង និងតូក្យូ ។ ញូយ៉ក ជាមជ្ឈមណ្ឌលហិរវត្ថុធំបំផុតក្នុងលោក ជាទីផ្សារពិភពលោកដែលបើក២៤ ម៉ោង ។ ទីតាំងហិរញ្ញវត្ថុទីក្រុងតូក្យូទទួលបានការរីចម្រើនអស្ចារ្យ ។ ទីក្រុងឡុងអាចឈរនៅជួរទីមួយបានដោយសារ ការបន្ធួរបន្ថយបទវិន័យនៃទីផ្សារភាគហ៊ុនកាលពីឆ្នាំ១៩៨៥ ។