វិញ្ញាសា វប្បធម៌ទូទៅ អរិយាធម៌ខ្មែរគ្រប់ភូមិសិក្សា ( វិញ្ញាសាទី ៥៧ )

សំណួរ​

១. ចូរបង្ហាញភាពខុសគ្នានៃរបាំប្រពៃណី និងរបាំប្រជាប្រិយ ។

២. តើអ្នកស្គាល់ភ្លេងខ្មែរជាអ្វីខ្លះ ?

៣. តើភ្លេងណាដែលបង្កបរិយាកាសរីករាយបំផុត ? ភ្លេងនេះមានឧបករណ៍អ្វីខ្លះ ? ហើយភ្លេងនេះគេចូលចិត្តនៅក្នុងពិធីអ្វីខ្លះ ?

៤. ភ្លេងពិណពាទ្យនិងភ្លេងសៀមខុសគ្នា ឬមួយដូចម្ដេច ? ចូរពន្យល់ពីការនិយាយហៅភ្លេងនេះព្រមទាំងបញ្ជាក់ឪ្យបានច្បាស់លាស់ តើភ្លេងនេះសម្រាប់លេងក្នុងពិធិណាខ្លះ ?

៥. ភ្លេងខ្មែរគេអាចហៅបានឈ្មោះអ្វីទៀត ? ភ្លេងនេះមានឧបករណ៍អ្វីខ្លះ ? ហើយគេលេងក្នុងពិធីអ្វីខ្លះ ?

ចម្លើយ​

១. បង្ហាញភាពខុសគ្នានៃរបាំប្រពៃណី និងរបាំប្រជាប្រិយគឺ ៖

+ របាំប្រពៃណី

• ហាត់រៀនតាមក្បួនខ្នាត
• ទាកទង់និងជំនឿសាសនា
• ឧបករណ៍ភ្លេងបែបបុរាណ
• មានទីតាំងពិសេសសម្រាប់សំដែង
• សំលៀកបំពាក់ និងគ្រឿងអលង្ការតាមតំបន់
• មានកម្មវិធីសំដែងច្បាស់លាស់
• មានលក្ខណៈជាផ្លូវការ

+ របាំប្រជាប្រិយ

• ធ្វើត្រាប់តៗគ្នា
• ទាក់ទងនឹងជីវភាពរស់នៅ
• ឧបករណ៍ភ្លេងចំរុះ
• ទីតាំងសំដែងសាមញ្ញ
• សំលៀកបំពាក់តាមចំណង់ចំណូលចិត្ត
• តាមឪកាសផ្ដល់ឪ្យ
• លក្ខណៈតាមតំបន់ ។

២. ភ្លេងខ្មែរមានច្រើនប្រភេទដូចជា ៖

• ភ្លេងពិណពាទ្រ
• ភ្លេងឆៃយុំា
• ភ្លេងខ្មែរ
• ភ្លេងក្លងធ្លាក់
• ភ្លេងគងស្គរ
• ភ្លេងស្គរយោល
• ភ្លេងអារក្ស
• ភ្លេងប៉ីកែវ... ។

៣. ភ្លេងដែលបង្កបរិយាកាសរីករាយបំផុតគឺភ្លេងឆៃយ៉ាំ ព្រោះភ្លេងនេះមានលក្ខណៈរស់រវើក គួបផ្សំនឹងកាយវិការ មុខមាត់ កំប្លុកកំប្លែង ដែលធ្វើឲ្យទស្សនិកជន សប្បាយ រីករាយ ។

    ភ្លេងនេះមានឧបករណ៍ដូចជា ៖

• ស្គរវែងបួនធ្វើដោយឈើ ឬយ៉ាងហោចណាស់ត្រូវមានពីរ
• គងម៉ង់មួយ
• ឈឹងមួយ
• ឆាបមួយ

      ភ្លេងនេះគេចូលចិត្តក្នុងពិធីបុណ្យដ៏សប្បាយរីករាយដូចជាបុណ្យកឋិនទាន បុណ្យផ្កា បំបួសនាគជាដើម ។

៤. ភ្លេងពិណពាទ្យ និងក្រុងសៀមជាឈ្មោះភ្លេងសំរាប់សម្គាល់ភ្លេងមួយប្រភេទរបស់ខ្មែរដូចគ្នា ។ អ្នកខ្លះគេហៅថាភ្លេងសៀម ឯអ្នកខ្លះហៅថាភ្លេងពិណពាទ្យ ។ ដើមឡើយភ្លេងនេះឈ្មោះភ្លេងពិណពាទ្យជាឈ្មោះរបស់ខ្មែរ តែក្រោយមកពេលដែលជនជាតិសៀមបានវាយបំបែកក្រុងលង្វែកសវ.ទី១៦ ភ្លេងនេះត្រូវបានសៀមយកពីខ្មែរយើងទៅ តែក្រោយមកភ្លេងនេះបានចូលមកក្នុងប្រទេសខ្មែរយើងវិញ តាមរយៈអ្នកដែលទៅសិក្សាវប្បធម៌ អក្សរសាស្ត្រសៀម ហើយត្រូវបានគេហៅភ្លេងសៀមយ៉ាងដូចនេះ ។ ប៉ុន្តែនៅសម័យចុងក្រោយនេះគេពុំសូវហៅឈ្មោះភ្លេងសៀមប៉ុន្មានទេ គឺភាគច្រើនហៅថាភ្លេងពិណពាទ្យ ។

       ភ្លេងពិណពាទ្យគេនិយមលេងភ្លេងនេះក្នុងកំដររបាំបុរាណ ក្នុងពិធីបួងសួងពបន់ស្រន់លាបំណន់ និងពិធីសាសនាដូចជាបុណ្យកឋិនទាន បំបួសនាគ ពុទ្ធាពិសេក...។

៥. ភ្លេងខ្មែរគេអាចហៅបានមួយយ៉ាងទៀតហៅថាភ្លេងប្រពៃណី។ ភ្លេងនេះមានឧបករណ៍ដូចជា ៖

• ប៉ីអ ឬខ្លុយ
• ចាប៉ីដងវែង
• ទ្រខ្សែមួយ ឬទ្រខ្សែពីរ
• ស្គរដ៏ ឬស្គរឈឺ
• តាខេមួយ ឃឹមមួយ ឈឹង១គូ

គេនិយមលែងក្នុងពិធីមួយចំនួនដូចជាបញ្ចេញម្លប់កូនស្រី ពិធីរៀបមង្គលការជាដើម ។