វប្បធម៌សង្គមធម៌ទូទៅខ្មែរក្រសួងមហាផ្ទៃ(១)

ចង់ប្តូរការងារ ឬ កំពុងស្វែងរកការងារ ផ្វើសារឥឡូវនេះ

សំនួរ

១. តើក្រសួងមហាផ្ទៃបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា ? នីតិកាលទីប៉ុន្មាននៃរដ្ឋសភាជាតិ ?

២. តើក្រសួងមហាផ្ទៃមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចម្តេចខ្លះ ?

៣. តើអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រសួងមហាផ្ទៃមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចម្តេច ?

៤. តើអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនៃក្រសួងមមហាផ្ទៃមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចម្តេច ?

៥. តើអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិមានរចនាសម្ព័ន្ធយ៉ាងដូចម្តេច ?

៦.តើសម្តេច សខេងមានគោរមងារយ៉ាងដូចម្តេច ?

៧. តើគោរមងារសម្តេចក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានប៉ុន្មានរូប ? នរណាខ្លះ ?

៨. ចូររាប់ឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរឲ្យបាន១០ប្រភេទ ។

៩. តើនិមិត្តសញ្ញាក្រសួងមហាផ្ទៃមានអត្ថន័យដូចម្តេចខ្លះ ? ចូរបង្ហាញ ?

១០. តើនិមិត្តសញ្ញាក្រសួងមហាផ្ទៃសម្រាប់ប្រើប្រាស់យ៉ាងដូចម្តេច ?

១១. ចូររៀបរាប់ឋានន្តរសក្តិនគរបាលដែលប្អូនបានស្គាល់ឲ្យបានយ៉ាងតិច១០ ។

១២. តើគោរមងារ« សន្តិបណ្ឌិត« មានន័យយ៉ាងដូចម្តេច ?

១៣. តើឥស្សរជនររូបណាខ្លះ ដែលបានទទួលនូវគោរមងារសន្តិបណ្ឌិតនៃបណ្ឌិត្យសភានគរបាលកម្ពុជា ?

១៤. តើវិធានការ៥បង្ការ ២បង្ក្រាបមានន័យយ៉ាងដូចម្តេច ?

១៥. តើយើងត្រូវមានមធ្យោបាយអ្វីខ្លះ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានានាដែលកើតមកពីកំណើនប្រជាជន ?

១៦. ចូរបង្ហាញពីប្រទេសចំនួនប្រាំ ដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេ ?

១៧. តើប្អូនត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះ ដើម្បីចូលរួមអនុវត្តន៍ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ ?

១៨. ចូរពន្យល់ការផ្តន្ទាទោសចំពោះអ្នកសមគំនិតដែលប្រព្រឹត្តខុស និងច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ ។

១៩. ចូរអធិប្បាយពីនគរបាលនិងកម្លំាងប្រដាប់អាវុធ ។

២០. ចូរនិយាយពីគណបក្សនយោបាយសិទ្ធិ និងសេរីភាពនិងការបោះឆ្នោត ។

២១. តើជនប្រភេទណាដែលគ្មានសិទ្ធិចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ?

២២. តើការបង្កើតគោលនយោបាយសាធារណៈរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនាំមកនូមវផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ជូនដល់សង្គមជាតិ ?

២៣. តើសមាសភាពណាខ្លះ ដែលត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យចូលក្នុងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតត ?

២៤. តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីឲ្យមានសមភពរវាងមនុស្សនៅក្នុងសង្គម ?

២៥. ក្រោយកែសម្រួលរដ្ឋបាលថ្នាក់មូលដ្ឋានតើរដ្ឋបាលស្រុក ក្រុង ឃុំ សង្កាត់ ស្ថិតក្រោមលំដាប់រដ្ឋបាលណាខ្លះ ?

២៦. ដើម្បីសម្របសម្រួលនិងគាំទ្រដល់ដំណើរការនៃកំនែទម្រងវិមជ្ឈការនិងវិសហមជ្ឈការ ឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាពតើរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានការដូចម្តេខ្លះ ?

២៧. តើទំហំនៃកម្រិតវិមជ្ឈការរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ មានអ្វីខ្លះ ? តតើវិជ្ឈការឃុំ សង្កាត់មានអំណាចលើវិស័យអ្វីខ្លះ ?

២៨. តើពាក្យវិសហមជ្ឈការមានន័យដូចម្តេចខ្លះ ?

២៩. តើពាក្យវិមជ្ឈការមានន័យដូចម្តេចខ្លះ ? តើមជ្ឈការនិងវិមជ្ឈការមានលក្ខណៈខុសគ្នាត្រង់ណាខ្លះ ?

៣០. តើពាក្យមជ្ឈការមានន័យដូចម្តេច ? តើគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិរបស់មជ្ឈការនាំមកនូវផលប្រយោជន៍និងផលវិបាកអ្វីខ្លះ ក្នុងការគ្រប់គ្រងការងារសង្គមមូលដ្ឋាន ?

ចម្លើយ

១. ក្រសួងមហាផ្ទៃបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ២៤ ខែ មករា ឆ្នាំ ១៩៩៦ ។ នីតិកាលទី១នៃរដ្ឋសភាជាតិ ។

២. ក្រសួងមហាផ្ទៃមានរចនាសម្ព័ន្ធការងារដូចជា៖

អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន
អគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាល
អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ
អគ្គធិការរដ្ឋាន
អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធធនាគារ
អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍
អគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្ម
អគ្គនាយកដ្ឋានភស្តុភារនិងហិរញ្ញវត្ថុ
បណ្ឌិត្យសភានរគបាលកម្ពុជា ( ថ្នាក់ស្មើអគ្គនាយកដ្ឋាន )
អគ្គនាយកដ្ឋានសវនកម្មផ្ទៃក្នុង
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម ( ថ្នាក់ស្មើអគ្គនាយកដ្ឋាន ) ។

៣.អគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រសួងមហាផ្ទៃមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចតទៅ៖

ឧទុកាល័យរដ្ឋមន្រ្តី
នាយកដ្ឋានកិច្ចការរដ្ឋបាល
នាយកដ្ឋានសរុបនិងស្ថិតិ
នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ
នាយកដ្ឋានព័ត៌មានវិទ្យា
លេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការទីប្រឹក្សានិងជំនួយការ ។

៤. អគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនៃក្រសួងមហាផ្ទៃមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចតទៅ ៖

នាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលសរុប
នាយកដ្ឋានកិច្ចការរដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ឃុំ សង្កាត់
នាយកដ្ឋានកិច្ចការរដ្ឋបាលរាជធានី ខណ្ឌ និងខេត្ត
នាយកដ្ឋានកិច្ចការសមាគមន៍និងគណបក្សនយោបាយើ
នាយកដ្ឋានបុគ្គលិក
នាយកដ្ឋានបណ្តុះបណ្តាល
នាយកដ្ឋានមុខងារនិងធនធាន ។

៥. អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចតទៅ៖

នាយកដ្ឋានបុគ្គលិក

សេនាធិការដ្ឋាន ( ថ្នាក់ស្មើនាយកដ្ឋានកណ្តាល )

នាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលទូទៅ
នាយកដ្ឋានសរុប ផែនការ
នាយកដ្ឋានវិទ្យុទាក់ទង
នាយកដ្ឋានអក្សរសម្ងាត់
អង្គភាពអន្តរាគមន៍ ( ថ្នាក់ស្មើនាយកដ្ឋាន )
ស្នងការដ្ឋានហិរញ្ញកិច្ចនិងភស្តុតាង ( ថ្នាក់ស្មើនាយកដ្ឋាន )
អង្គភាពត្រួតបទបញ្ជា ( ថ្នាក់ស្មើនាយកដ្ឋាន )
នាយកដ្ឋាននគរបាលការពារ
នាយកដ្ឋានកិច្ចការប៉ុស្តិ៍នគរបាលរដ្ឋបាល ។

នាយកដ្ឋានកណ្តាលនគរបាលព្រំដែន

នាយកដ្ឋាននគរបាលការពារព្រំដែនទឹក
នាយកដ្ឋាននគរបាលការពារព្រំដែនគោក
នាយកដ្ឋាននគរបាលបច្ចេកទេសព្រំដែន

នាយកដ្ឋានកណ្តាលនគរយុត្តិធម៌

នាយកដ្ឋាននគរបាលព្រហ្មទណ្ឌ
នាយកដ្ឋាននគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ច
នាយកដ្ឋាននគរបាលបច្ចេកទេសនិងវិទ្យាសាស្រ្ត
នាយកដ្ឋានប្រឆាំការជួញដូរមនុស្ស និងការពារអនីតិ
មន្ទីរប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀន ( ថ្នាំស្មើនាយកដ្ឋាន )

នាយកដ្ឋានកណ្តាលសន្តិសុខ

នាយកដ្ឋានសន្តិសុខផ្ទៃក្នុង
នាយកដ្ឋានប្រឆាំងភេរវកម្មនិងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន
នាយកដ្ឋានអង្គរក្ស
នាយកដ្ឋានចារកម្ម
នាយកដ្ឋានស៊ើបការខាងក្រៅនិងបច្ចេកទេស
នាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា

នាយកដ្ឋានកណ្តាលសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ

នាយកដ្ឋាននគរបាលចរាចរណ៍និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ
នាយកដ្ឋាននគរបាលទេសចរណ៍
នាយកដ្ឋាននគរបាលការពារបេតិកភណ្ឌ
នាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងអាវុធជាតិផ្ទុះ
នាយកដ្ឋាននគរបាលបង្ការ ពន្លត់អគ្គិភ័យនិងសង្គ្រោះ ។

ស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានី ខេត្ត ។

៦. សម្តេច ស ខេង មានគោរមងារថា៖ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ។

៧. គោរមងារសម្តេចក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារួមមាន៖

សម្តេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម
សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
សម្តេចចៅហ៊្វាវំាងវរវៀងជ័យអធិបតីស្រីង្គា គង់ សំអុល
សម្តេចវិបុលសេនាភក្តី សាយ ឈុំ
សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង
សម្តេចវិបុលបញ្ញា សុខ អាន
សម្តេចពិជ័យសេនា ទៀ បាញ់
សម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ។

៨. រាប់ឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរឲ្យបាន១០ប្រភេទ ៖

ទ្រអ៊ូ
ទ្រឆេសោ
គងវង់ធំ
គង់វង់តូច
ខ្លុយ
ស្រឡៃ
រនាតដែក
រនាតធុង
ស្គរតូច
ស្គរធំ
ឃឹម
ពិណ... ។

៩. និមិត្តសញ្ញាក្រសួងមហាផ្ទៃមានអត្ថន័យដូចតទៅ៖

រូបព្រះនរាយណ៍មានដៃបួន ដៃស្តាំងខាងលើកាន់ខ្យង់សង្ខដៃស្តាំខាងក្រោមកាន់សៀវភៅ ដៃឆ្វេងខាងលើកាន់កងចក្រ ដៃឆ្វេងខាងក្រោមកាន់ព្រះខន្ធ តំណាងឲ្យសភាវៈល្អ រក្សា ការពារកសាង
មានពណ៌ស
មានទទឹង២ភាគ៣នៃបណ្តោយ
ពន្លឺកាំរស្មី តំណាងឲ្យគំនិត ប្រាជ្ញា ស្មារតី
កងចក្រ ព្រះខន្ធ តំណាងឲ្យ សិទ្ធិ អំណាចតួនាទី
សៀវភៅ តំណាងឲ្យច្បាប់លិខិតបទដ្ឋាន
ខ្យងសង្ខ តំណាងឲ្យភាពត្រជាក់ត្រជុំ សេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្ត សុភមង្គល
ក្បាច់ភ្ញីភ្លើង តំណាងឲ្យធរណី អាជ្ញាធរដែនដីនគរបាលជាតិ
ភ្ញីក្បាច់ចម្រុះ តំណាងឲ្យអរិយធម៌ វប្បធម៌ និងភាពថ្កុំថ្កើងរុងរឿង ។

១០. និមិត្តសញ្ញាក្រសយងមហាផ្ទៃសម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាផ្លូវ ការក្នុងព្រះរាជាណាក្រកម្ពុជាដូចតទៅ៖

ដាក់នៅកន្លែងធ្វើការ
ធ្វើត្រា
ធ្វើប្រទីប
ពាក់នៅលើឯកសណ្ធានរបស់មន្រ្តីរាជការក្របខណ្ឌរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ
ដាក់នៅលើក្បាលលិខិតផ្លូវការរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ
ប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការសម្រាប់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងករណីផ្សេងៗទៀត ។

១១. រៀបរាប់ពីឋានន្តរស័កនគរបាលដូចតទៅ៖

នាយនគរបាលរង

ពលបាលបាលត្រី
ពលបាលទោ
ពលបាលឯក
ព្រិន្ទបាលទោ
ព្រិន្ទបាលឯក

នាយនគរបាល

អនុសេនីយ៍ត្រី
អនុសេនីយ៍ទោ
អនុសេនិយ៍ឯក

នាយនគរបាលជាន់ខ្ពស់

វរសេនីយ៍ត្រី
វរសេនីយ៍ទោ
វរសេនីយ៍ឯក

នាយនគរបាលថ្នាក់ឧត្តមសេនីយ៍

ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី
ឧត្តមសេនីយ៍ទោ
ឧត្តមសេនីយ៍ឯក
នាយឧត្តមសេនីយ៍ ។

១២. គោរមងារ« សន្តិបណ្ឌិត« បង្កើតឡើងដោយបណ្ឌិតសភានគរបាលកម្ពុជា ដែលមានន័យថា សន្តិ( សន្តិភាព ) + បណ្ឌិតពោលគឺលោកអ្នកដែលមានស្នាដៃឆ្នើមក្នុងការបំពេញភារកិច្ចើនិងបេសកម្មបម្រើជាតិនិងមាតុភូមិ និងប្រជាជនលើវិស័យសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈជាដើម ។

១៣. ឥស្សរជនដែលទទួលបាននូវគោរមងារសន្តិបណ្ឌិតនៃបណ្ឌិតសភានគរបាលកម្ពុជា រួមមាន៖

ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសេនីយ៍ ឯម សំអាន
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសេនីយ៍ តេង សាវង្ស
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសនីយ៍ អ៊ុក គឹមលេខ
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសនីយ៍ ឌុល គឿន
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសនីយ៍ នេត សាវឿន
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសនីយ៍ លូ រ៉ាមីន
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសនីយ៍ ម៉ៅ ច័ន្ទតារា
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសនីយ៍ ម៉ៅ ប៊ុនណារិន
ឯកឧត្តមនាយឧត្តមសនីយ៍ សុខ ផល
ឯកឧត្តមឧត្តមអគ្គានុរក្សថ្នាក់លេខ១ ចាន់ គឹមសេង
ឯកឧត្តម ហេង ហាក់
ឯកឧត្តម ចាន់ អ៊ាន
ឯកឧត្តម ខៀវ សុភ័គ ។

១៤. វិធានការ ៥បង្ការ២បង្ក្រាបមានន័យថា៖

ក. ៥បង្ការ

គ្រប់គ្រងស្ថិតិប្រជាជនពលរដ្ឋ
គ្រប់គ្រងមធ្យោបាយ
គ្រប់គ្រងអាវុធជាតិផ្ទុះ
ប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន
ល្បែងស៊ីសង ។

ខ. ២បង្កាប

ល្បាតពួនស្ទាក់បង្ក្រាបជាក់ស្តែង
បង្រ្កាបតាមការស្រាវជ្រាវករណី ។

១៥. យើងមានមធ្យោបាយដូចតទៅ៖

យើងត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការអប់រំអំពីផលវិបាកនសកំណើននេះ
អប់រំប្រជាជនឲ្យចេះធ្វើផែនការក្នុងគ្រួសារ
វិធីគ្រប់គ្រងកំណើត ដូចជាការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យថ្នាំគ្រាប់ ថ្នាំចាក់ កងដាក់ក្នុងស្បូន ការចងដៃស្បូន ការចងបំពងមេជីវីតនិងវិធីផ្សេងៗទៀតសម្រាប់ពន្យាកំណើត
ត្រូវពង្រីកការអប់រំ ដើម្បីឲ្យការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរ៍ភាព
ត្រូវចូលរួមការពារកុំឲ្យមានការបំពុលឬធ្វើឲ្យកង្វក់ បរិស្ថានជាដើម ។

១៦. បង្ហាញពីប្រទេស ដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោក៖

សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
ប្រទេសឥណ្ឌា
ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី
សហរដ្ឋអាមេរិច
ប្រទេសប្រេហ្ស៊ីល ។

១៧. ដើម្បីចូលរួមអនុវត្ត ច្បាប់ន្តោប្រវេសន៍ខ្ញុំត្រូវ ធ្វើដូចតទៅ៖

យល់ឲ្យកាន់តែច្បាស់អំពី ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍
រួបរួមគ្នាអនុវត្តឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន
មិនត្រូវសមគំនិតជាមួយជនបរទេសខិលខូច
មានស្មារតីភ្ញាក់រលឹក ក្នុងការជួយផ្តល់ព័ត៌មានដល់មន្រ្តីមានសមត្ថកិច្ច
ចេះជួយអប់រំ ណែនាំ ពន្យល់ឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយល់ដឹងពីច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍
សិក្សាឲ្យស៊ីជម្រៅអំពីក្រឹត្យច្បាប់នេះ
ត្រូវជូនដំណឹង ដលអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចស្តីពីការស្នាក់នោរបស់ជនបរទេសក្នុងទីលំនៅ ។

១៨. ពន្យល់ការផ្តន្ទាទោស ចំពោះអ្នកសមគំនិតដែលប្រព្រឹត្តខុសនឹងច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍គឺ៖

ត្រូវផ្តន្ទាទោសដូចគ្នាចំពោះជនណា ដែលផ្តល់ជំនួយឬជួយលាក់បាំងក្នុងការបញ្ចូលជនបរទេស ដែលគ្មានការអនុញ្ញាតក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
មន្រ្តីឬភ្នាក់ងាររាជការ មានសមត្ថកិច្ចរូបណាដែជាអ្នកសមគំនិតឬជួយសម្រួលក្នុងការប្រព្រឹត្តបទស្មើសត្រូវផ្តន្ទាទោស ដាក់គុកពី៦ខែដល់១ឆ្នាំ
ជនណាដែលធ្វើការកោសលុបសរសេរត្រួតក្លែងឬឲ្យគេខ្ចី ឬមួយក៏សរសេរឈ្មោះក្លែងក្លាយនៅក្នុងបណ្ណស្នាក់នៅបណ្ណការងារ ជាដើមត្រូវផ្តន្ទោទោសដាក់គុកពី ៥ឆ្នាំដល់១០ឆ្នាំ ។

១៩. អធិប្បាយពីនគរបាលនិងកម្លំាងប្រដាប់អាវុធគឺ៖

នគរបាលទទួលខុសត្រូវ ចំពើសហគមន៍មូលដ្ឋានដែលខ្លួនបម្រើការងារ ។ ភ្នាក់ងារនគរបាលធ្វើការ២៤ម៉ោង ។ គេបង្កើតភ្នាក់ងារនករបាលពិសេស ជាភ្នាក់ងារនគរបាលស្មគ្រចិត្ត ។

២០. និយាយពីគណបក្សនយោបាយ សិទ្ធិ និងសេរីភាពនិងការបោះឆ្នោតគឺ៖

គណបក្សនយោបាយ ក្នងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មានគណបក្សជាច្រើនដែលតំណាងឲ្យទស្សនៈប្លែកៗគ្នាចំណែកលទ្ធិកុំមុយនីស្តគឺមានតែគណបក្សតែមួយប៉ុណ្ណោះ ។
សិទ្ធិនិងសេរីភាព សេរីភាពសំខានៗដែលទ្រទ្រង់ការរស់នៅប្រកបដោយប្រជាធិបតេយ្យ ។ សិទ្ធិទាំងនេះមានតុល្យភាពដោយការទទួលខុសត្រូវ ព្រោះសង្គមប្រជាធិបតេយ្យនឹងមានដំណើរការទៅបាន ល្គឹកណាតែពលរដ្ឋចូលរួមចំណែក ។
ការបោះឆ្នោត រដ្ឋពលដែលមានអាយុចាប់ពី ១៨ឆ្នាំ ឡើងទៅមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភាហើយក៏គ្មានច្បាប់បង្ខំឲ្យបោះឆ្នោតនោះដែរ ។

២១. ប្រភេទជនដែលគ្មានសិទ្ធិចុះឈ្មោះឆ្នោតគឺ៖

អនីតិជនៈ ជនដែលមានអាយុស្ថិតក្រោម១៨ឆ្នាំ ។
វិកលជនៈ ជនដែលមានសតិបញ្ញាមិនល្អមិនមានលក្ខណៈប្រក្រតី ។
ពនេចជនៈ ជនដែលមានទីលំនៅ អាសយដ្ឋានរស់នៅពិតប្រាកដ ។
ទណ្ឌិតៈ ជនដែលតុលាការចេញសាលក្រមឬសាលដីកាឲ្យជាប់ពន្ធធនាការ ។
ពិរុទ្ធជនៈ ជនដែលស្ថិតក្រោម អាណាព្យាបាលដែលមានលិខិតបញ្ជាក់ឬជនជាប់ចោទ ។
អនិកជនៈ ជនដែលមិនមានសញ្ញាតិខ្មែរ ។

ចម្លើយ

២២. ការបង្កើតគោលនយោបាយសាធារណៈរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល នាំមកនូលផលប្រយោជន៍ ៖

ជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍ឲ្យកាន់តែរីកចម្រើន
គោរពសិទ្ធិសេរីភាព ធានាយុត្តិធម៌ សមធម៌
ពង្រឹងពង្រីកនីតិរដ្ឋ
ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរំលោភច្បាប់
សង្គមប្រកបដោយតម្លាភាពប្រសិទ្ធិភាព... ។

២៣. សមាសភាពដែលត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យចូលក្នុងគណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោត៖

ព្រះមហាក្សត្រ
ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋធម្មនុញ្ញ
ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញតិ្ត ( រដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភា )
ស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាល
ស្ថាប័នតុលាការ
មន្រ្តីរាជការ កងកម្លំាងប្រដាប់អាវុធ
បុព្វជិតខាងសាសនា ( ព្រះសង្ឃ អាចារ្យ )
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់
សមាជិកគ្រប់គណៈបក្ស
អ្នកគ្មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត
ទណ្ឌិត ( អ្នកជាប់ពន្ធធនាគារ )
អនីតិជន ( ជនក្រោមអាយុ ១៨ឆ្នាំ )ឮ
ពិរុទ្ធជនឮ
ជនមានសតិវិប្បល្លាស ( លីលា ឆ្កួត... ) ។

២៤. ដើម្បីធ្វើឲ្យមានសមភាពរវាងមនុស្សនៅក្នុងសង្គមយើងត្រូវ៖

ត្រូវតែមានភាពយុត្តិធម៌ នៅក្នុងសង្គម
ត្រូវលុបបំបាត់អំពើពុករលួយក្នុងសង្គម
អ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសត្រូវទទួលទោសទណ្ឌ
ពលរដ្ឋម្នាក់ៗមានសិទ្ធិចូលរួមបោះឆ្នោត
លុបបំបាត់ភាពអយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គម
អនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន កុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃជាដើម ។

២៥. ក្រោយកែសម្រួល រដ្ឋបាលថ្នាក់មូលដ្ឋាន៖

រដ្ឋបាលសង្កាត់នៃរាជធានី ស្ថិតក្រោមលំដាប់រដ្ឋបាលខណ្ឌ ហើយរដ្ឋបាលខណ្ឌស្ថិតក្រោមរដ្ឋបាលរាជធានី ។
រដ្ឋបាលសង្កាត់នៃខេត្ត ស្ថិតក្រោមលំដាប់រដ្ឋបាលក្រុងហើយរដ្ឋបាលក្រុងស្ថិតក្រោមលំដាប់រដ្ឋបាលខេត្ត ។
រដ្ឋបាលឃុំនៃខេត្ត ស្ថិតក្រោមរដ្ឋបាលស្រុក រដ្ឋបាលស្រុកស្ថិតក្រោមលំដាប់រដ្ឋបាលខេត្ត ។

២៦. ដើម្បីសម្របសម្រួល និងគាំទ្រដល់ដំណើរការនៃកំណែទម្រង់វិមជ្ឈការនិងវិសហមជ្ឈការ ឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាពរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានការ៖

រៀបចំឡើងវិញនូវរចនាសម្ព័ន្ធនៃប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង នៅរដ្ឋបាលថ្នាក់មូលដ្ឋាន
បន្តបង្រឹងប្រព័ន្ធ គ្រប់គ្រងនាបច្ចុប្បន្នរបស់ក្រុមនីមួយៗ
ត្រូវចូលរួមដោយឥតសំចៃពីគ្រប់ក្រសួងស្ថាប័ននៃរដ្ឋាភិបាល មន្រ្តីរាជការ ស៊ីវិល នគរបាលជាតិកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ
រៀបចំកម្មវិធីជាតិ ដើម្បីកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលវិមជ្ឈការ មជ្ឈការនិងវិសហមជ្ឈការ
ត្រូវពង្រឹងការគ្រប់គ្រងនិងការអនុវត្តច្បាប់
ត្រូវមានគោលនយោបាយដឹកនាំប្រកបដោយភាពពិតប្រាកដនិងច្បាស់លាស់ ។

២៧. ទំហំនៃកម្រិតវិជ្ឈការរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់មាន៖

ការអនុម័តលើគម្រោងផែនការ
ការអនុម័តលើថវិកាឃុំ សង្កាត់
ការកំណត់តម្លៃសារពើពន្ធមូលដ្ឋាន
ការអនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនិងដីកា
កិច្ចការផ្សេងៗទៀតដែលកំណត់ដោយ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ ។

២៨. ពាក្យ វិសហមជ្ឈការមានន័យថារាជរដ្ឋាភិបាលឬក្រសួង ស្ថាប័នធ្វើប្រតិភូកម្មលើមុខងារសិទ្ធិអំណាចនិងធនធាន ( ហិរញ្ញវត្ថុ ទ្រព្យសម្បត្តិ និងបុគ្គលិក ) ទៅអង្គភាពក្រោមបង្គាប់ ឬទៅក្រុមប្រឹក្សាប្រភេទណាមួយដើម្បីអនុវត្តមុខងារនេះក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួង ស្ថាប័ននោះ ។

២៩. ពាក្យវិមជ្ឈការ មានន័យថាការពង្រីកលទ្ធភាពប្រជាធិបតេយ្យនៅមូលដ្ឋាននិងពង្រីកស្វ័យភាពគ្រប់គ្រងលើជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជននៅមូលដ្ឋាន ដែលរដ្ឋអំណាចឬអាជ្ញាធរកណ្តាលមិនលូកដៃឬមិនចូលទៅធ្វើជំនួសឡើយ ។

មជ្ឈការ និងវិមជ្ឈការមានលក្ខណៈខុសគ្នាត្រង់៖

ក. មជ្ឈការ