វិញ្ញាសាផែនដី សម្រាប់ត្រៀមប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ (វិញ្ញាសាទី១)

សំណួរ

១. ចូរឪ្យនិយមន័យផ្លាកតិចតូនិច ។

២. ចូររៀបរាប់ពីផលប៉ះពាល់ នៃការរប្រើប្រាស់ផូស៊ីលឥន្ធនៈចំពោះបរិស្ថាន ។

៣. តើរញ្ជួយដីកើតនៅតំបន់ណាខ្លះ ?

៤. ចូររៀបរាប់ពីប្រភេទរលករញ្ជួយដី​ ?​

៥. ចូររៀបរាប់ពីដំណើរការវដ្ដទឹក ?

ចម្លើយ

១. និយមន័យផ្លាកតិចតូនិច គឺជាទ្រឹស្ដីដែលពន្យល់ថាមណ្ឌលថ្មរបស់ភពផែនដីបានប្រះ ជាផ្លាកតិចតូនិចយ៉ាងច្រើននិងធ្វើចលនាលើមណ្ឌលខាប់ ។

២. រៀបរាប់ពីផលប៉ះពាល់ នៃការប្រើប្រាស់ផូស៉ីលឥន្ធនៈចំពោះបរិស្ថាន ៖

• ធ្វើឪ្យអាកាសធាតុប្រែប្រួល
• បង្កើតបានជាស្ពាន់ធ័រអុកស៊ីត
• ធ្វើឪ្យមានភ្លៀងអាស៊ីត បំផ្លាញអាគារ ជីវិតមនុស្ស និងរុក្ខជាតិ ។

៣. រញ្ជួយដីកើតនៅតំបន់ ៖

• តំបន់ជួភ្នំក្មេង
• តំបន់បំណាក់ស្រុតធំៗ
• តំបន់ជុំវិញមហាសមុទ្រប៉ាស៉ីភិច
• សមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេ
• តំបន់់ភ្នំអាល់
• តំបន់កូកាស
• ហិម៉ាល័យ
• ប្រជុំកោះអង់ទី
• ជួរភ្នំអង់
• ប្រជុំកោះជប៉ុន...។

៤. ប្រភេទរលករញ្ជួយដីមានពីរគឺ រលកក្នុងនិងរលកផ្ទៃដីលើ ។

+ រលកក្នុងមានពីរ ៖

• រលកទី១ឬរលក P គឺមជារលករញ្ចួយដីលឿនបំផុតធ្វើចលនាឆ្លងកាត់រូបធាតុរឹង រាវ និងឧស្ម័ន ។
• រលកទី២ ឬរលក S គឺជារលករញ្ចួយដីធ្វើចលនាឆ្លងកាត់ផែនដីយឺតជាងរលកP ហើយមិនឆ្លងកាត់វត្ថុរាវ។

+ រលកផ្ទៃដីលើ ឬរលក L គឺជារលករញ្ជួយដីធ្វើចលនាឆ្លងកាត់ផែនដីយឺតជាងគេ ហើយធ្វើឲ្យផ្ទៃដីលើផ្លាស់ចុះឡើងជារង្វង់នៅពេលវាធ្វើចលនាតាមផ្ទៃដីលើ។

៥. រៀបរាប់ពីដំណើរការនៃវដ្ដទឹកវដ្តទឹក កើតឡើងទៅតាមបីដំណាក់ កាលគឺ ៖

• រហូតជាដំណើរនៃទឹក ដែលទទួលបានរងកម្ដៅព្រះអាទិត្យ ហើយក្លាយជាចំហាយទឹកឧស្ម័ន
• កំណក ជាលំនាំខ្យល់ក្ដៅក្បែរផ្ទៃដី ស្ទុះឡើងលើនាំយកចំហាយទឹកទៅដល់រយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ដែលមានសីតុណ្ហភាពទាបធ្វើឪ្យចំហាយទឹក ប្ដូរទៅជាតំណក់ទឹកហើយបង្កើតទាបធ្វើឪ្យចំហាយទឹក ប្ដូរទៅជាតំណក់ ទឹកហើយបង្កើតបានជាពពក ។
• កំណអាកាស តំណក់ទឹកដែលបង្កើនបានជាពពកប្រមូលផ្ដុំគ្នាកាន់ដៃតែច្រើនធ្វើឪ្យមាឌរបស់វាកាន់តែរឹកធំហើយធ្ងន់​ ក៏ធ្លាប់ត្រឡប់មកផែនដីវិញក្នុងទម្រង់ជាភ្លៀង ភ្លៀងព្រិល ព្រិល...។​

វិញ្ញាសាទី២