វិញ្ញាសាសីលធម៌ សម្រាប់ត្រៀមប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ (វិញ្ញាសាទី៣)

សំណួរ

១. តើការយល់សប្ដិជាអ្វី?

២. តើអ្នកបង្កើតថ្មី តែងជួបឧបសគ្គអ្វីខ្លះ?

៣. អ្វីទៅហៅថាមមាល?យល់សប្ដិ?មនុស្សមនៅពេលគេងលក់មានចលនាទះមូល ងើបដើរ ងើបអង្គុយជួនកាលមានរហូតដល់ទៅបុកស្រូវបានដោយពុំដឹងខ្លួន ។ តើលក្ខណៈនេះទាំងនេះជាការយល់សប្ដិឬមមាល?

៤. រូបារម្មណ៍គឺជាអ្វី? គេចែករូបារម្មណ៍ជាប៉ុន្មាន?

៥. តើឥន្រ្ទីយារម្មណ៍មានចំណុចពិសេសដូចម្ដេចខ្លះ?

ចម្លើយ

១. ការយល់សប្ដិគឺជាសំណង់រូបភាពប្រកបដោយលក្ខណៈវត្ថុវិស័យភាព នៅពេលដែលសរីរាង្គឥន្រ្ទីយ៍សង់ក្នុងដំណេក។

២. អ្នកបង្កើតថ្មីតែងជួបឧបសគ្គដូចជា ៖

• ភាពច្រណែន គឺច្រណែន ពីសំណាក់អ្នកស្រាវជ្រាវដូចគ្នាពោលអ្នកដែលមានឯកទេសដូចគ្នាជាដើម។
• បុរេនិច្ឆ័យខុសឆ្លង អ្នកខ្លះទទួលស្គាល់អ្វី ដែលខ្លួនធ្លាប់ជឿ បដិសេធនូវការបង្កើតថ្មី។
• ទំនាស់ជាមួយអ្នកកាន់អំណាច អ្នកកាន់អំណាចខ្លះមានគំនិតអភិរក្សចាត់ទុកអ្នកបង្កើតថ្មីជាអ្នកបដិវត្ត ជាសត្រូវជាអ្នករំខាននូវគោលនយោបាយ ជាអ្នកពុំស្មើនឹងខ្លួន ។
• ទម្លាប់របស់ប្រជារាស្រ្ដ មិនចង់ផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ចាស់ ដែលខ្លួនមាន គឺតាំងពីបុរាណ។

៣. មមាល គឺជាប្រក្សក្សារម្មណ៍មួយដោយឥតកម្មវត្ថុ ជាការនិយាយ នៅពេលលង់ដំណេកដោយមិនដឹងខ្លួនជាមុន ។ យល់សប្ដិ គឺជាសំណង់រូបភាពប្រកបដោយលក្ខណៈវត្ថុវិស័យភាពនៅពេលដែលលង់ក្នុងដំណេក(សម្រាន្ដ)។ លក្ខណៈទាំងនេះ មិនមែនជាការយល់សប្ដិទេ គឺជាការមមាល។

៤. រូបារម្មណ៍​ ឬ (មនោគតិ) គឺជាសតិសម្រាប់នឹកគិតដោយផ្អែកលើរូបភាព។ គេចែករូបារម្មណ៍ជា ២គឺ ៖

• មនោគតិរំឮកឡើងវិញ គឺជាររូបភាពនៃព្រឹត្តិការណ៍ ដែលកន្លងទៅហើយធ្វើឪ្យលេចឡើង ក្នុងអារម្មណ៍ថាហាក់ដូចជានៅថ្មីៗ។
• មនោគតិបង្កើត គឺជាសកម្មភាពរបស់ចិត្ត ដែលបំបែករូបភាពទាំងឡាយ ដែលមានក្នុងលំនឹកមកធ្វើសំយោគដើម្បីឪ្យបានរូបភាពថ្មី។

៥. ឥន្រ្ទីយារម្មណ៍មានចំណុចពិសេស២គឺ ៖

• ទស្សនៈវេនទា គឺជាឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ជាអ្នកណែនាំនិងផ្លាស់ប្ដូរជីវភាពជីវិតក្នុងរបបយើង ដូចជាធ្វើមានការឈឺចាប់ ការត្រេកត្រអាល ការពេញចិត្ត ឬមិនពេញមិត្តជាដើម។
• ទស្សនៈបញ្ញា គឺជាឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងនូវពុទ្ធិការព្រោះការបានទទួលវត្ថុមួយ នៅខាងក្រៅចិត្តរបស់យើងដែលធ្វើឪ្យយើងស្គាល់វត្ថុនោះ។