សំណួរ-ចម្លើយ ពន្ធដារ (ភាគ៤)

សំណួរ

១៦- ចូររៀបរាប់ដោយសង្ខេបអំពីស្ថានភាពចំណូលពន្ធនៅកម្ពុជា ?

១៧- តើអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារមានបេសសកម្មអ្វីខ្លះ ?

១៨- តើអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារមានភារៈកិច្ចអ្វីខ្លះ ?

១៩- តើមានមធ្យោបាយអ្វីខ្លះ ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពបច្ចេកទេសរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ?

២០- តើមន្រ្តីសវនកម្មពន្ធដារត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីជួយបង្កើនប្រាក់ចំណូលពន្ធ ?

ចម្លើយ

១៦- កម្ពុជាមានអត្រាចំណូលពន្ធធៀបនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបទាបជាង នៅប្រទេសដទៃទៀតនៅលើពិភពលោកគឺប្រមាណ៨.៤ភាគរយនៃផ.ស.សនៅឆ្នាំ១៩៩៦ និង៨.៦ភាគរយនៃផ.ស.សនៅឆ្នាំ២000 ។ កាលនោះជាង៨០% នៃ ប្រាក់ចំណូលពន្ធសរុបបានមកពីពន្ធនាំចូល ប៉ុន្តែតួរលេខនៅក្នុងកំឡុង ឆ្នាំ២០១០ បានបង្ហាញថាប្រាក់ចំណូលពន្ធក្នុងស្រុកសរុប (ពន្ធដារ) មានចំណាយធំជាងវិញ ។ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារនៅកម្ពុជា អនុវត្តការយកពន្ធតាមរបបស្វ័យប្រកាស និងរបបម៉ៅការ។ របបស្វ័យប្រកាសអនុវត្តទៅលើសហគ្រាសធំ និងមធ្យម ហើយមានចំណែកជាង៨០%នៃចំណូលពន្ធសរុប ខណៈពេលដែលចំណូលពន្ធជារបបម៉ៅការ ដែលអនុវត្តទៅលើសហគ្រាសធន់តូចមានចំណែកតិចជាង២០ភាគរយនៃចំណូលពន្ធសរុប ។ ហេតុនេះរដ្ឋត្រូវអនុវត្តកំណែទំរង់ពន្ធឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ពិសេសត្រូវឱ្យមានចំណូលពន្ធកើនឡើងប្រមាណ១% ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។

១៧- អគ្គនាយកដ្ឋានមានបេសសកម្មធ្វើឱ្យសម្រេចការអនុវត្តច្បាប់ និងបទបញ្ញតនានាស្តីពីពន្ធដារដូចជា ៖

• ផ្តល់សេវាអ្នកជាប់ពន្ធរួមមានការផ្តល់ព័ត៌មាន អប់រំ ពន្យល់ណែនាំ
• អនុវត្តកម្មវិធីចាប់បង្ខំដោយការធ្វើសវនកម្ម ការអនុវត្តវិធានការតឹងទារ និងអនុវត្តទោសទ័ណ្ឌ តាមការអនុវត្តនៃច្បាប់ ពន្ធដារចំពោះអ្នកជាប់ពន្ធដែលមិនបានប្រព្រឹត្តត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់
• ប្រមូលចំណូលពន្ធ និងបង់ប្រាក់ពន្ធចូលថវិកាជាតិតាមការកំណត់នៃច្បាប់
• ផ្តល់សេវា និងអប់រំអ្នកជាប់ពន្ធ ដើម្បីធានាថាច្បាប់ស្តីពីពន្ធដារត្រូវបានអនុវត្ត និងគោរពត្រឹមត្រូវ
• អនុវត្តកម្មវិធីចាប់បង្ខំឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវ និងស្មើភាពចំពោះអ្នកជាប់ពន្ធដែលមិនគោរពច្បាប់
• អនុវត្តគោលការណ៍យុត្តិធម៌ក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីពន្ធដារ ដើម្បីបង្កើនជំនឿទុកចិត្តចំពោះរដ្ឋបាលសារពើពន្ធ
• បន្ថយការចំណាយរបស់រដ្ឋបាលសារពើពន្ធក្នុងការរៀបចំកម្មវិធី និងកិច្ចដំណើរការរបស់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើឱ្យមានភាពសាមញ្ញចំពោះតម្រូវការផ្សេងៗ
• បង្កើនសមត្ថភាពចំណេះដឹងដល់មន្ត្រីពន្ធដារជាប្រចាំ
• បង្កើនប្រសិទ្ធភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងតាមរយៈគោលនយោបាយ កិច្ចដំណើរការការងារ និងប្រព័ន្ធការងារដែលមានភាពច្បាស់លាស់ទំនើប និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ។

១៨- ភារៈកិច្ចរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារមានដូចតទៅ ៖

• រៀបចំគោលនយោបាយសារពើពន្ធ និងការប្រមូលពន្ធគ្រប់ប្រភេទបង់ចូលថវិការដ្ឋ
• រៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់លិខិតបទដ្ឋាននានា ស្តីពីពន្ធដារកំណត់បញ្ជីរឯកសារចាំបាច់នានា និងលិខិតយុត្តិការដែលអ្នកជាប់ពន្ធ ឬភ្នាក់ងារកាត់ទុកត្រូវកាន់កាប់ថែរក្សាទុក និងផ្តល់ជូនរដ្ឋបាលសារពើពន្ធ ។
• កំណត់មូលដ្ឋានគិតពន្ធលើអ្នកជាប់ពន្ធ ឬភ្នាក់ងារកាត់ទុកដោយផ្អែកលើការអង្កេត និងផ្ដុំព័ត៌មាន ។
• គណនា និងប្រមូលប្រាក់ពន្ធ ប្រាក់ពន្ធបន្ថែម និងចំណូលផ្សេងៗ
• កសាងកម្មវិធី និងអនុវត្តការងារសវនកម្មចំពោះអ្នកជាប់ពន្ធ
• ទទួលបន្ទុកសហប្រតិបត្តិការណ៍អន្តរជាតិក្នុងផ្នែកពន្ធដារ
• អនុវត្តទោសទ័ណ្ឌតាមច្បាប់ចំពោះអ្នកជាប់ពន្ធ និងភ្នាក់ងារកាត់ទុកដែលល្មើសច្បាប់ពន្ធដារ
• ចូលរួមរៀបចំគម្រោងថវិកាជាតិប្រចាំឆ្នាំ ដើម្បីបញ្ចូលទៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងប្រចាំឆ្នាំនីមួយៗ ។

១៩- មធ្យោបាយដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដាររួមមាន ៖

• ពង្រឹងសមត្ថភាពមន្ត្រីពន្ធដារឱ្យមានចំណេះ និងជំនាញទាក់ទងទៅនឹងទស្សនៈទានពន្ធដារ គោលនយោបាយពន្ធដារ ទំនាក់ទំនងរវាងពន្ធ និងអថេរម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចនានា ព្រមទាំងគោលការណ៍ សន្ធិសញ្ញា និងបញ្ហាពន្ធនៅលើពិភពលោក ។
• អភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាពស្ថាប័នក្នុងការវិភាគ និងប៉ាន់ប្រមាណចំណូល ព្យាករណ៍ និងបង្កើតគោលនយោបាយពន្ធ ។
• បង្កើតប្រភពព័ត៌មាន និងផ្តល់ព័ត៌មានអំពីប្រព័ន្ធពន្ធ ។

២០- បច្ចុប្បន្នមានភស្តុតាងជាច្រើនបង្ហាញថា មានសហគ្រាសជាច្រើនបានប្រកាសថា ត្រូវមានការវាយតម្លៃឡើងវិញនូវអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ចំពោះការប្រមូលចំណូល-ចំណាយរបស់សហគ្រាស ។ ប្រការនេះ បានធ្វើឱ្យរដ្ឋបាត់បង់ចំណូលពន្ធមួយចំណែកធំ ។ ប្រការនេះទាមទារឱ្យមានការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ពិសេសការងាររបស់មន្ត្រីសវនកម្មពន្ធដារដែលមានតួនាទីត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃលើការប្រកាសចំនូលចំណាយ ហើយជំរុញឱ្យមានការហូតពន្ធ និងការដាក់ពិន័យចំពោះសហគ្រាសដែលបានប្រព្រឹត្តផ្ទុយទៅនឹងច្បាប់ស្តីពីសារពើពន្ធ និងច្បាប់ពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ។ មន្រ្តីសវនកម្មពន្ធដារត្រូវមានផែនការ សវនកម្មតាមសហគ្រាស វិធីសាស្រ្តក្នុងការជ្រើសរើសអ្នកជាប់ពន្ធដែលត្រូវធ្វើសវនកម្មពន្ធដារ និងបច្ចេកទេសជាក់លាក់នានា ដើម្បីពិនិត្យមើលលើទិន្នន័យ ធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងវិភាគ ធ្វើផែនការផ្ទៀងផ្ទាត់ និងគ្រប់គ្រងហានិភ័យ ។ ជាមួយនេះ មន្ត្រីសវនកម្មពន្ធដារ ត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការអនុវត្តច្បាប់សារពើពន្ធ និងច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនានា ហើយពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនបន្ថែមទៀតចំពោះការត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃទៅលើការប្រកាសចំណូលចំណាយរបស់សហគ្រាស ។

តភាគ