ប្រវត្តិភពផែនដី

សំនួរ

១. តើយើងត្រូវធ្វើដូចម្តេច ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលបរិស្ថាន ?

២. តើបរិយាកាសបច្ចុប្បន្នមានឧស្ម័នអ្វីខ្លះ ? ចូរប្រាប់ពីភាគរយនៃឧស្ម័ននីមួយៗ ។

៣.​ ចូររៀបរាប់ពីជីវីតដែលកើតឡើងនៅក្នុងស័កនិងកាលសម័យនីមួយៗ ។

ចម្លើយ

១. ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលបរិស្ថាន យើងត្រូវៈ

• ត្រូវដាំដើមឈើឡើងវិញ
• មិនត្រូវកាប់ព្រៃ ឬដុតព្រៃ
• កាត់បន្ថយការប្រើគ្រឿងយន្តចាស់ៗ
• មិនត្រូវប្រើសម្ភារៈដែលផ្ទុកដោយជាតិពុល ។

២.​ បរិយាកាសបច្ចុប្បន្នមានឧស្ម័នអាសូត អុកស៊ីសែន និងឧស្ម័នដទៃទៀតដូចជា ឧស្ម័នកាបូនិច ចំហាយទឹក អាកុង នេអុង សេណុង គ្រីបតុង អេស្យូម មេតាន អ៊ីដ្រូសែន អូសូន ក្នុងនោះក៏មានកាបូនឌីអុកស៊ីត ០.០៣% ផងដែរ ។

          ភាគរយនៃឧស្ម័ននីមួយៗ ៖

• អាសូត ៧៨%
• អុកស៊ីសែន ២១%
• ១% នៃឧស្ម័នដទៃទៀត ដូចជាឧស្ម័នកាបូនិច ចំហាយទឹក អាកុង នេអុង សេណុង គ្រីបតុង អេស្យូម មេតាន អ៊ីដ្រូសែន អូសូន ក្នុងនោះក៏មានកាបូនឌីអុកស៊ីត ០.០៣% ផងដែរ ។

៣. ជីវិតដែលកើតឡើងនៅក្នុងស័កនិងកាលសម័យនីមួយៗគឺ ៖

• ស័កបុរេកំប៊្រីយៀងៈ ជីវិតកើតមាននៅក្នុងសមុទ្រដោយសារគេ ។
• ស័កប៉ាលេអូសូអ៊ិចៈ

• សម័យកាលកំប៊្រីយៀងៈ សត្វដែលរស់នៅក្នុងសមុទ្រដោយសារគេ ។
• សម័យកាលអរដូវីស្យាងៈ មានប្រភេទត្រីដែលលូតលាស់នៅក្នុងសមុទ្រ ។
• សម័យកាលស៊ីលុយរ្យាងៈ ជីវីតដំបូងនៃថនិកសត្វនិងរុក្ខជាតិនៅលើគោក ។
• សម័យកាលដេវ៉ូញាងៈ កើតឡើងនៃសត្វដែលរស់នៅក្នុងទឹកនិងលើគោកផង ។
• សម័យកាលកាបូនិផែៈ ប្រភេទសត្វស្លាបនិងរុក្ខជាតិបានលូតលាស់ ។​
• សម័យកាលពែមីញាងៈ ការវិនាសសាបសូន្យនៃសត្វឥតឆ្អឹងកង ។

• ស័កមេសូសូអ៊ិចៈ

• សម័យកាលទ្រីយ៉ាសៈ ជីវីតដំបូងនៃដាយណូស័របានកើតនិងថនិកសត្វផ្សេងៗ
• សម័យកាលសូរ៉ាស៊ីចៈ ជីវីតសត្វស្លាបកើតឡើងនិងប្រភេទដាយណូស័រធំៗកើតឡើងដែរ
• សម័យកាលក្រេតាសេៈ ការវិនាសសាបសូន្យសត្វដាយណូស័រនិងសត្វផ្សេងៗ

• ស័កសេណូសូអ៊ិចៈ

• សម័យកាលទែត្យារី

 សម័យប៉ាលេអូសែនៈ ការកកើតថនិកសត្វថ្មីៗជាច្រើនកើតឡើង

សម័យអេអូសែនៈ ថនិកសត្វថ្មីៗជាច្រើនលក្ខណៈដូចបច្ចុប្បន្ន

សម័យអូលីកូសែនៈ មានថនិកសត្វធំៗកើតឡើងដូចជា ដំរីនៅអាព្រិច

សម័យមីអូសែនៈ សត្វស៊ីស្មៅជាអាហាររីកចម្រើន

 សម័យព្លីងុសែនៈ ការរីកចម្រើនវត្ថុនិងសត្វ ដូចជាដំរី សេះ អូដ្ឋបូកពីរ

• ក្វាទែណារីៈ សកម្មភាពមនុស្សនៅលើផែនដី ។