វិញ្ញាសាផែនដី ប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ចំណេះទូទៅ និងបំពេញវិជ្ជា ( វិញ្ញាសាទី៧០ )

សំនួរ

១. តើកំណើនកម្តៅពិភពលោកមានឥទ្ធិពល លើរបបអាកាសធាតុដូចម្តេច ?

២. ចូរនិយាយពីផលប៉ះពាល់នៃកំណើនសីតុណ្ហភាពលើកសិកម្ម ។

៣. តើកំណើនកម្តៅពិភពលោកមានឥទ្ធិពលលើសុខភាព មុនស្ស និងសង្គមដូចម្តេច ?

៤. ចូរពន្យល់ផែនដីឡើងកម្តៅអាចនាំឲ្យមានទឹកជំនន់ និងគ្រោះរាំងស្ងួត ។

៥. តើមានវិធានការអ្វីខ្លះដើម្បីកាត់បន្ថយល្បឿននៃការឡើងកម្តៅផែនដីបាន ?

ចម្លើយ

១. កំណើនកម្តៅពិភពលោកមានឥទ្ធិពល លើរបបអាកាសធាតុដូចជា ៖

• រដូវក្តៅកាន់តែក្តៅ ហើយរដូវរងាកាន់តែត្រជាក់
• រដូវត្រជាក់អាចខ្លី ជាងមុនតែក្តៅកាន់តែវែង
• នៅតំបន់រយៈទទឹងឆ្ងាយពីអេក្វាទ័រនឹងមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនជាងធម្មតានៅសរទរដូវ និងសិសិរដូវ ប៉ុន្តែនៅហេមន្តរដូវនិងនិទាឃរដូវមានសភាពស្ងួតជាងធម្មតា ។
• នៅតំបន់ត្រូពិចអាចមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនជាងមុនហើយទឹកភ្លៀងអាចថយចុះនៅតំបន់ក្បែរត្រូពិច ។
• កំណើនរំហួតទឹកអាចធ្វើឲ្យតំបន់ជាច្រើនស្ងួតជាងមុន
• ធ្វើឲ្យកំណើនមានព្យុះកាន់តែញឹកញាប់ ។

២. និយាយពីផលប៉ះពាល់នៃកំណើនសីតុណ្ហភាពលើកសិកម្ម ៖ កំណើនសីតុណ្ហភាពនិងការប្រែប្រួលរបបទឹកភ្លៀងអាចនឹងធ្វើឲ្យផលិតកម្មស្រូវនៅទូទាំងតំបន់ត្រូ​វ​ថយចុះ ។ ក្រៅពីការបាត់បង់ដីដាំដំណាំបណ្តាលមកពីទឹកសមុទ្រលិច ទិន្នផលនៃដីដាំដំណាំដែលនៅសេសសល់អាចថ​យចុះព្រោះលទ្ធផលដាំដំណាំពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំត្រូវបានបាត់បង់ដោយសារតម្រូវការទឹកសម្រាប់ស្រោចស្រពហួសកម្រិតផ្គត់ផ្គង់ កំណើនសីតុណ្ហភាពដែលកាត់បន្ថយពេលវេលាសម្រាប់ដំណាំទុំ និងកំណើនទឹកភ្លៀងធ្លាក់ដែលនាំឲ្យមានសំណឹក និងចម្រោះដីជាហេតុធ្វើឲ្យបាត់បង់ដីមានជីជាតិសម្រាប់ផលិតកម្មស្រូវ ។

៣. កំណើនកម្តៅពិភពលោកមានឥទ្ធិពលលើសុខភាពមនុស្សនិងសង្គមដូចជា ៖

• កំណើនតឹងតែងអារម្មណ៍ដោយសារកម្តៅ
• កំណើនជម្ងឺប្រដាប់ដង្ហើម ប្រតិកម្មនិងធាតុនានា និងជម្ងឺដែលឆ្លងតាមខ្យល់
• នៅតំបន់ត្រូពិចត្រូវរាតត្បាតដោយជម្ងឺគ្រុនចាញ់ និងគ្រុនឈាមដែលបណ្តាលមកពីកំណើនទីជម្រងសម្រាប់មូសនិងភ្នាក់ងារចម្លងរោគនៅពេលមានកំណើនសីតុណ្ហភាពនៅបណ្តាលប្រទេសដែលមានអាកាសធាតុបង្គួរ ។
• ឥទ្ធិពលជាប្រយោលទៅលើសុខភាពអាចបណ្តាលមកពីភាពរាំងស្ងួត ទឹកជំនន់ និងដំណើររអាក់រអួលនៃសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមកិច្ច ។

៤ . ​ពន្យល់ផែនដីឡើងកម្តៅអាចនាំឲ្យមានទឹកជំនន់ និងគ្រោះរាំងស្ងួត ៖

• កំណើនទឹកសមុទ្រ និងទឹកភ្លៀងធា្លក់ខ្លាំងគឺជា មូលហេតុនៃទឹកជំនន់ ។ បម្រែបម្រួលវដ្តទឹក ( លំហូរ ទឹកនៅលើផែនដី​ ) អស់ពេលដ៏យូរដោយសារតែសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ ( រំហួតកាន់តែខ្លាំង ការរលាយទឹកកក ភ្លៀងធ្លាក់កាន់តែច្រើន ) រួមចំណែកដល់បុព្វហេតុនៃទឹកជំនន់ ។ កំណើនចំហាយទឹកនៅក្នុងបរិយាកាសដោយ​សារបរិយាកាសកើនកម្តៅគឺ បណ្តាលឲ្យកើតមានទឹកជំនន់ជារឿយៗនៅលើផែនដី។
• គ្រោះរាំងស្ងួតនឹងមានកាន់តែច្រើនដោយសារតែកំណើន កម្តៅនិងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ។ បម្រែបម្រួលវដ្តទឹកនាំឲ្យ​មានបម្រែបម្រួលភ្លៀងធ្លាក់ ។ តំបន់ខ្លះមានភ្លៀងធ្លាក់កាន់តែច្រើន តំបន់ខ្លះទៀតកាន់តែស្ងួតហែង ។ នៅពេលមានកំណើនចំហាយទឹកនៅក្នុងបរិយាកាសដោយសារ​​កើនកម្តៅ ឬការប្រែប្រួលអាកាសធាតុគ្រោះរាំងស្ងួតនឹងកើតមានកាន់តែញឹកញាប់ ។

៥. វិធានការណ៍ដើម្បីកាត់បន្ថយល្បឿននៃការឡើងកម្តៅផែនដីបានគឺ ៖

• កាតបន្ថយការប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈផូស៊ីល
• ត្រូវការពារព្រៃឈើដែលមានស្រាប់នៅលើផែនដី និងដាំដើមឈើបន្ថែមទៀតឲ្យបានច្រើនព្រោះដើមឈើអាចទាក់ទាញកាបូនឌីអុកស៊ីតពីបរិយាកាស ។