សំណួរ
១. តើគម្ពីរវេទក្នុងព្រាហ្មណ៍សាសនារួមមមានអ្វីខ្លះ ?
២. អាទិទេពក្នុងទស្សនៈត្រីម៌ូរតិមានឈ្មោះអ្វី ? ហើយមានមុខងារអ្វី ?
៣. តើព្រះវិស្ណុមានឈ្មោះប៉ុន្មាន ? តើអវតារព្រះវិស្ណុមានប្រភេទ និងកមុខងារជាអ្វី ?
៤. តើជំនឿក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍ផ្តល់ផលវិបាកអ្វីខ្លះដល់មនុស្ស ?
៥. តើការអុចធូបរបស់ខ្មែរធ្វើជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាក្នុងពិធីនានាគឺមានអត្ថន័យដូចម្ដេច ?
ចម្លើយ
១. គម្ពីរវេទក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា រួមមានបីគឺ ៖
- ឬកវេទៈ មានរដំណើរសេចក្ដីជាពាក្យកាព្យ សម្រាប់សូត្រសរសើរពួកនេះតា
- យជុវេទៈ មានដំណើរសេចក្ដីជាពាក្យរាយរណ្ដំសម្រាប់សូត្របូជាឬបួងសួង អង្វរអាទិទេព
- សាមវេទៈ មានដំណើរសេចក្ដីជាពាក្យម្រាប់សូត្រក្នុងថ្វាយទឹកសោម ឈ្មោះទឹកអម្រឹតរបស់ពួកទេវតា
- គម្ពីរវេទ ទាំងបីសុទ្តែប្រើភាសាសំស្រ្កឹតទាំងអស់ហៅថា វេទត្រ័យ ឬ ត្រៃវិទ្យា ឬ ត្រៃវេទ ។ ក្រោយមកមានគម្ពីរមួយទៀតគឺ អថ៌វវេទ ។
- អថ៌វេទ ជាគម្ពីរសម្រាប់សូត្រហៅ ឬ សូត្រសម្រាប់បណ្ដោញខ្មោចព្រាយបិសាច ។ បន្ថែមពីនេះគេចែកគម្ពីរវេទជាបួនសម័យកាលគឺ សម័យកាលសម័យសំហិកា សម័យព្រាហ្មណ៍ សម័យអារណ្យក សម័យឧបនិស័ទ ។
២. អាទិទេពក្នុងទស្សនៈត្រីម៌ូរតិមានឈ្មោះដូចខាងក្រោមនេះ ៖
- ព្រះព្រហ្ម ជាអាទិទេព មានមុខងារបង្កើតលោក
- ព្រះវិស្ណុ ជាអាទិទេព មានមុខងារគ្រប់គ្រង់ថែរក្សាលោក
- ព្រះសិវ ជាអាទិទេពមានមុខងារបំផ្លាញលោកផងនិងបង្កើតលោកផង ។
៣. ព្រះវិស្ណុមានឈ្មោះច្រើនដូចជា ៖
ព្រះវិស្ណុ មានឈ្មោះដូចជាព្រះនរាយណ៍ ព្រះភគវន្ត ព្រះហរិ ព្រះអានន្ដ
- មត្ស្យ ឬ មច្ឆាះ ជាអវតារត្រីជួយស្រោចស្រង់មនុស្សឪ្យរួចពីទឹកជំនន់ដែលបង្កើតឡើងដោយយក្សឈ្មោះហយគ្រីវៈ ។
- កូម៌ៈ ជាអណ្ដើតជួយធ្វើកំណល់ទ្រភ្នំមន្ទរនៅពេលដែលទេវៈ និងយក្សទាញនាគវាសុកៈ ដែលព័ទ្ធជុំវិញភ្នំដើម្បីបង្វិលភ្នំកូសមុទ្រទឹកដោះឪ្យរីងក្នុងាគោលបំណងយកទឹកអម្រឹក និងវត្ថុសក្ដិសិទ្ធផ្សេងៗ ។
- វរហៈ ជាជ្រូកព្រៃជួយមនុស្សឪ្យរួចពីការបៀតប្រៀនរបស់យក្សហិរណយក្សដែលប្រាថ្នារំលាយលោកឪ្យទៅជាទឹកសមុទ្រ ។
- នរសិង្ហ ជាមនុស្សមានក្បាលជាសិង្ហបានសម្លាប់យក្សដែលជាប្អូនហិណេយក្ស ដែលបានប្រាថ្នារំលាយលោកឪ្យទៅជាទឹកសមុទ្រ ។
- វាមនៈ ជាមនុស្សមានក្បាលជាសិង្ហបានសម្លាប់យក្សពាលិយកផែនដីបានវិញដោយឈានឪ្យផុតផែនដី ។
- បរសុរាមៈ ជាមនុស្សកាន់ពូចៅដែលជាអំណាច ព្រះសិវៈ បានជួយស្រោចស្រង់មនុស្សឪ្យផុតពីស្ដេចកំណាចឈ្មោះកាតិរិរ្យដែលសង្កត់សង្កិនមនុស្សឯទៀត ។
- រាមាៈ ជាព្រះរាមក្នុងរឿងរាមាយណៈជួយបង្រ្កាបយក្សដែលបៀតបៀនមនុស្សស្លូតត្រង់ និងព្រាហ្មណ៍សាសនា ។
- គ្រិស្ណុៈ ជាមនុស្សខ្មៅជួយស្រោចស្រង់ពួកគង្វាលគោឪ្យរួចផុតពីគ្រោះថ្នាក់ដោយរន្នៈបាញ់ដោយលើកភ្នំគោវធិនធ្វើឆ័ត្រការពារ ។
- កល្កិន ជាមនុស្សដែលមានក្បាលជាសេះ អវគារទៅអនាគតនឹងចុះមកលជួយកាត់ទោសមនុស្សប្រព្រឹត្តអាក្រក់ ហើយផ្ដល់រង្វាន់ដល់មនុស្សកសាងល្អនិងរៀបចំយុគថ្មីមួយឪ្យបានរុងរឿង ។
៤. ក្នុងជំនឿសាសនាព្រាហ្មណ៍បានផ្ដល់ផលលំបាកដល់មនុស្សដូចជាធ្វើឪ្យមនុស្សដជឿថាសុខ ទុក្ខ អាក្រក់ ល្អ កើតឡើងដោយសារអាទិទេពជាអ្នកផ្ដល់ឪ្យនិងជឿថាអាទិពេទជាវត្ថុ អច្ឆរិយៈ ដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់បែបយ៉ាងខ្លាំងជាងខ្លួន ដូច្នេះចង់ដោះស្រាយបញ្ហាអ្វីមួយត្រូវពឹងផ្អែកលើមនុស្សព្រោះនាំឪ្យមនុស្សបាត់បង់លក្ខណៈមនុស្សផ្ដល់ផលវិបាកយ៉ាងខ្លាំងលើមនុស្សព្រោះនាំឪ្យមនុស្សបាត់បង់លក្ខណៈមនុស្សនិយម មិនជឿលើសមត្ថភាពខ្លួនឯងគឺបណ្ដោយឪ្យជីវិតទៅតាមព្រេងវាសនាដោយគ្មានសេចក្ដីព្យាយាមតស៊ូដើម្បីកែប្រែជីវិតឪ្យមានភាពល្អប្រសើរដោយខ្លួនឯង ។
៥. ការអុចធូបរបស់ខ្មែរធ្វើជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាក្នុងពិធីនានាគឺមានអត្ថន័យដូចជា ៖
+ អុកអុចធូបប្រាំសរសៃ
- តំណាងទិសធំៗ ទាំងបួន ព្រមទាំងទិសកណ្ដាលមួយផង
- តំណាងឪ្យលោកទាំងមូលដែលនៅក្រោមផ្លូវគោចរបស់ព្រះអាទិត្យទី ១ ទិសខាងកើតទី ២ ទិសខាងលិច ទី ៣ ផ្លូវដើរចំពីលើក្បាលមនុស្ស ( ផ្លូវកណ្ដាល ) ទី៤ ផ្លូវដើរយោងទៅទិសខាងត្បូង និងទី ៥ ផ្លូវដើរទៅយាងខាងជើង ។
+ ការអុចធូបប្រាំបីសរសៃរ
- តំណាងទិសដៅទាំងប្រាំបី និងទិសកណ្ដាលមួយទៀត
+ អុចធូបតាមមតិអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា
- អុចធូបប្រាំសរសៃរគឺជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាចំពោះព្រះពុទ្ធទាំងប្រាំអង្គ
- អុចបីសរសៃរ គឺជាគ្រឿងសក្ការៈបុជាចំពោះព្រះតេនត្រ័យមានពញរះពុទ្ធ ព្រះធម៌ និង ព្រះសង្ឃ ។
