វិញ្ញាសាផែនដី សម្រាប់ត្រៀមប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ (វិញ្ញាសាទី២៩)

សំណួរ

១. តើប្រភពនៃការបំពុលទឹកមាន​ប៉ុន្មាន ? អ្វីខ្លះ ?

២. តើថាមពលព្រះអាទិត្យមានសារៈសំខាន់អ្វីខ្លះ ?

៣. ចូរប្រៀបធៀបធនធានធម្មជាតិកើតឡើងវិញនិងមិនអាចកើតឡើងវិញ បានដោយលើកឧទាហរណ៍បញ្ជាក់ ។

៤. ចូររៀបរាប់ពីការបំពុលមហាសមុទ្រ ដែលកើតឡើងដោយសកម្មភាពមនុស្ស​ ។​

៥. ដើម្បីទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់មកលើសុខភាពមនុស្សលើពិភពលោក ក៏ដូចជាខ្លូនយើងផ្ទាល់តើយើងអាចធ្វើកិច្ចការអ្វីខ្លះ ដើម្បីកាត់បន្ថយកាបំពុលខ្យល់ ?

ចម្លើយ

១. ប្រភេទនៃការបំពុលទឹកមានពីរគឺ ប្រភេទបំពុលចំណុច និង ប្រភពបំពុលរាយប៉ាយ ។

២. ថាមពលព្រះអាទិត្យមានសារៈសំខាន់ណាស់ចំពោះភាវៈរស់​នៅលើភពផែនដី ព្រោះមនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ ទាំងឡាយត្រូវការពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដើម្បីរស់រានមានជិវីត ។ សព្វថ្ងៃគេប្រើថាមពលព្រះអាទិត្យទៅតាមវិធីផ្សេងៗ ដូចជាកម្តៅព្រះអាទិត្យតាមបែបអសកម្ម សកម្ម និងថ្មពិលព្រះអាទិត្យ ។

៣. ប្រៀបធៀបធម្មជា​តិកើតឡើងវិញ ​និងមិន​កើតឡើងវិញ

• ធម្មជាតិកើតឡើងវិញ ជាធនធានដែលអាចជំនួសឡើងវិញដោយធម្មជាតិ ឬដោយសកម្មភាពមនុស្សវាជាធនធានដែលប្រើប្រាស់មិនចេះរឹងស្ងួត ។ ឧទាហរ​ណ៍ ព្រៃឈើអាចដាំឡើងវិញបានក្រោយពីប្រមូលផលរួច.... ។

• ធម្មជាតិមិនកើតឡើងវិញ ជាធនធានដែលអាចប្រើប្រាស់អស់ទាំងស្រុង​ ឬដល់កំរិតមួយដែលមិនអាចទាញយកមកប្រើប្រាស់វិញបាន ហើយមិនអាចកើតវិញជំនួសដោយធម្មជាតិ ។ ឧទាហរណ៍ ផូស៊ីលឥន្ធនៈ ដូចជា ប្រេង ធ្យូងថ្ម ឧស្ម័នធម្មជាតិ.... ។

៤. ការបំពុលទឹកសមុទ្រដោយសកម្មភាពមនុស្សមានជាច្រើន ដូចជា ការធ្វេសប្រហេសរបស់នាវាដឹក ប្រេងដែលធ្វើឲ្យមានការកំពប់ប្រេងឆៅចូលក្នុងសមុទ្រមម ជាហេតុបណ្តាលឲ្យ្កកខ្វក់ទឹកសមុទ្រ និងបាត់បង់នូវលំនឹងនិងមានជីវីត ក្នុងសមុទ្រសំណល់ដ៏ច្រើនលើសលុបនៃប្លាស្ទិចដែល ហូរចូលក្នុងសមុទ្រសម្លាប់ត្រីជាច្រើនដែលបានស៊ីប្លាស្ទិចទាំងនោះ ហើយនៅមានសារធាតុបំពុលជាច្រើនទៀត ដូចជា ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត DDT ឌីអុកស៊ីន មានសារធាតុពុលមានដង់ស៊ីតេខ្ពស់ មានដូចជា នីកែល ​អាសេទិច និងកាត់ម៉្ញូម ។

៥. ដើម្បីទប់ស្កាត់ គ្រោះថ្នាក់មកលើសុខភាពមនុស្សលើពីភពលោក និងរូបយើងផ្ទាល់យើងត្រូវមានវិធានការ ដូចខាងក្រោម ៖

• កាត់បន្ថយការ ប្រើប្រាស់ប្រេងសាំង មានជាតិសំណច្រើន ប្រេងកាតមានជាតិស្ពាន់ធ័រទាបនិងរថយន្តចាស់ៗទៅតាមដងផ្លូវសារធារណៈ លើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនឲ្យមានការធ្វើដំណើរតាមថ្មើរជើង និងទោចក្រយានយន្ត ។
• ដាំដើមឈើឲ្យបានច្រើននៅតាមដងផ្លូវមមាញឹក ព្រោះវាអាចស្រូបធូលីនិងឧស្ម័នពុលផ្សេងៗ ដែលចេញពីរថយន្ត ។
• តំបន់ឧស្សាហកម្មនិងកន្លែងចាក់សំរាម ត្រូវនៅឆ្ងាយពីទីប្រជុំជនឬទីក្រុងហើយនៅក្រោមខ្យល់ ។
• សង់ផ្លូវធំៗនិងអគារទាបៗជៀសវាងការប្រមូលផ្តុំនូវសារធាតុពុលមានកម្រិតខ្ពស់
• សង់បំពង់ផ្សែងចក្រដោលយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាកាត់បន្ថយឧស្ម័ននិងផ្សែងពុលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ។
• ប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា ទំនើបក្នុងការត្រួតពិនិត្យឧស្ម័ន ពុលទាំងឡាយ
• អនុវត្តច្បាប់យកពន្ធលើការបញ្ចចេញឧស្ម័នពុលផ្សេង ពីសំណាក់រោងចក្រសហគ្រាស និងយាន្តយន្តចាស់ៗជាដើម ។

វិញ្ញាសាទី៣០