ស្វែងយល់ដឹងអំពី អង្គការសហប្រជាជាតិ ( វិញ្ញាសាទី៤ )

វិញ្ញសាទី៤

សំនួរ

១. ចូរនិយាយអំពីគណៈកម្មាធិការទូទៅនីមួយៗ ។

២. តើសេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលអនុម័តដោយមហាសន្និបាតអនុវត្តដូចម្តេចខ្លះ ?

៣. តើក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមានមុខងារទទួលខុសត្រូវទៅលើអ្វីខ្លះ ? សមាជិកប៉ុន្មានប្រទេស ?

៤. ចូរនិយាយអំពីសមាជិក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនីមួយៗឲ្យបានក្បោះក្បាយ ។

៥.តើក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមានមុខងារ និងអំណាចអ្វីខ្លះ ?   

ចម្លើយ

១. គណៈកម្មាធិការទូទៅនីមួយៗមានប្រធានមួយរូប និងអនុប្រធាន២១ រូបរបស់មហាសន្និបាតហើយប្រធាននៃគណៈកម្មាធិការទាំង៧ គណៈកម្មាតិការសារតាំងដែលមានសមាជិក៩រូបចាត់តាំងដោយមហាសន្និបាតតាមសំណើររបស់ប្រធាននៃសម័យប្រជុំនីមួយៗ ដែលរាយការណ៍ទៅមហាសន្និបាតស្តីពីសាតាំងទាំងអស់ ។ បញ្ហាខ្លះត្រូវបានពិចារណាក្នុងការប្រជុំពេញអង្គនៃគណៈកម្មាធិការនីមួយៗ ។ ជាទូទៅរាល់បញ្ហាទាំងអស់ត្រូវបានបោះឆ្នោត ក្នុងការប្រជុំពេញអង្គនៅចុងបញ្ចប់នៃសម័យប្រជុំសាមញ្ញ បន្ទាប់ពីគណៈកម្មាធិការទាំងអស់បាន បញ្ចប់ការពិចារណារបស់ខ្លួនហើយដាក់សេចក្តីព្រមព្រៀងនៃ សេចក្តីសម្រេចចិត្តជូនទៅមហាសន្និបាតពេញអង្គ ដើម្បីធ្វើការ អនុម័តតែម្តង ។

ការបោះឆ្នោតក្នុងគណៈកម្មាធិការគឺធ្វើឡើងដោយសំឡេងភាគច្រើន ធម្មតានៅក្នុងអង្គប្រជុំពេញអង្គ ។ សេចក្តីសម្រេចចិត្តអាចត្រូវអនុម័តតាមរយៈការលើលែង ។ នៅពេលសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់មហាសន្និបាតពុំមានការចង់ក្រងកម្លាំងស្របច្បាប់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលគេយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំង ក្លាលើទស្សនៈពិភពលោកស្តីពីបញ្ហាអន្តរជាតិសំខាន់ៗ ហើយនឹងអាជ្ញាធរសីលធម៌របស់សហគមន៍ពិភពលោក ។ កិច្ចការពា មួយឆ្នាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ភាគច្រើនបំផុត ចេញមកពីសេចក្តីសម្រេចចិត្តនៃមហាសន្និបាតដែលអាចនិយាយបានថា ឆន្ទៈរបស់សមាជិកភាគច្រើនបានស្តែងឡើង ក្នុងសេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលអនុម័តដោយមហាសន្និបាត ។

២. សេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលអនុម័តដោយ មហាសន្និបាតអនុវត្តដូចខាងក្រោម ៖

• គណៈកម្មាធិការនានានិងស្ថាប័នដទៃទៀតដែលបង្កើតឡើង ដោយមហាសន្និបាតដើម្បីសិក្សានិងរាយការណ៍ពីបញ្ហាណាមួយដូចជាការកាត់បន្ថយគ្រឿងសព្វាវុធ ការសិក្សាសន្តិភាព ការប្រគល់ឯករាជ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស ។
• ក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិដែលកោះអញ្ចើញដោយមហាសន្និបាត
• ដោយអគ្គលេខាធិកាដ្ឋានអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការនិងបុគ្គលិករបស់ខ្លួនដែលជាអ្នកបម្រើការស៊ីវិលអន្តរជាតិ ។

៣. ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ មានមុខងារទទួលខុសត្រូវជា បឋមគឺសម្រា​ប់ថែរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខ អន្តរជាតិ ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិភាពសុខមានសមាជិកចំនួន ១៥រូបក្នុងនោះរួមមានៈ សមាជិកអចន្រ្តៃយ៍ចំនួន៥រូបដែលមានៈ ចិន បារាំង សហព័ន្ធរុស្ស៊ី ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក  ។ ចំណែកឯសមាជិក ១០រូបទៀតត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសរើសដោយមហាសន្និបាត ហើយមានអាណត្តិ២ឆ្នាំ ។

៤. សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនីមួយៗមាន សំឡេងឆ្នោតមួយ ។ សេចក្តីសម្រេចចិត្តបីនីតិវិធី ត្រូវធ្វើឡើងដោយការបោះឆ្នោតយល់ស្របយ៉ាងហោចណាស់៩សំឡេងលើ១៥ ។ សេចក្តីសម្រេចចិត្តពីបញ្ហាអាទិភាព តម្រូវឲ្យមានសំឡេងឆ្នោត៩ សំឡេងដោយមានការឯកភាពពីសមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍ទាំង៥ផង ។ នេះគឺជាច្បាប់ ឯកច្ធ័ន្ធនៃមហាអំណាច ជាញឹមញាយសំដៅលើអំណាចវេតូ ( Veto Power ) ។ ប្រសិនបើមាន សមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍ណា​មួយមិនយល់ព្រមនឹងសេចក្តីសម្រេចទេ នោះសេចក្តីសម្រេចចិត្តនោះត្រូវបានសមាជិកបោះឆ្នោតបដិសេដនេះបង្ហាញពីការប្រើប្រាស់អំណាចវេតូ ។ សមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍ទាំង៥ បានអនុវត្តសិទ្ធិវេតូក្នុងពេលតែមួយ ឬពេលផ្សេងគ្នា ។ ប្រសិនបើសមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍ណាមួយមិនគ្រាំទ្រសេចក្តីសម្រេចក្តី ​ប៉ុន្តែក៏គ្មានបំណង់រាំងស្ទះសេចក្តីសម្រេច​នោះតាមរយៈការបោះឆ្នោតវេតូនោះគេអាចបោះឆ្នោតអនុប្បវាទបាន ។ យោងតាមធម្មនុញ្ញសមាជិកទាំងអស់ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលយកនិងអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចចិត្ត របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ​ ។ នៅពេលដែលយន្តការដទៃទៀតនៃអង្គការសហប្រជាជាតិផ្តល់អនុសាសន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលនានា ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមានអំណោចធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តតែម្នាក់ឯងដែលរដ្ឋជាសមាជិកមានកាតព្វកិច្ចអនុវត្តតាមធម្មនុញ្ញ ។

៥.តាមធម្មនុញ្ញក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ មានមុខងារនិងអំណាចគឹ ៖

• រក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ ដោយផ្អែកតាមគោលការណ៍ និងគោលបំណង់នៃសហប្រជាជាតិ
• ស៊ើអង្កេតជម្លោះឬស្ថានការណ៍ណាមួយដែលអាចនាំទៅរកការង្គៀសចិត្តជាអន្តរជាតិ ។
• ផ្តល់អនុសាសន៍ពីវិធីសាស្រ្តនៃការសម្រួលជម្លោះឬមធ្យោបាយដោះស្រាយជម្លោះ ។
• រៀបចំផែនដីបង្កើតឡើង ដើម្បីកំណត់គ្រឿងសព្វាវុធ ។
• កំណត់អត្ថិភាព នៃការគំរាមកំហែងចំពោះសន្តិភាព ឬអំពើរាតត្បាតនិងផ្តល់អនុសាសន៍ថា​តើត្រូវយកវិធានការណ៍ណាមួយ ​មកអនុវត្តអំពាវនាវឲ្យសមាជិកទាំងអស់នៃអង្គការសហប្រជាជាតិដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចឬវិធានការផ្សងៗទៀតដែលមិនប្រើប្រាស់កម្លាំងដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបញ្ឈប់ការរាតត្បាត ។
• ផ្តល់អនុសាសន៍លើការអនុញ្ញាតបញ្ចូល សមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអាណត្តិណាមួយអាចក្លាយជាភាគីទៅនឹងលក្ខន្តិកៈនៃតុលាការយុត្តិអន្តរជាតិ ។
• ចាត់វិធានការយោធាទប់ទល់អ្នករាតត្បាត ។
• អនុវត្តមុខងារអាណាព្យាបាលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងផ្នែកយុទ្ធសាស្រ្ត ។
• ផ្តល់អនុសាសន៍ទៅមហាសន្និបាតក្នុងការជ្រើសរើសអគ្គលេខាធិការហើយចូលរួមជាមួយមហាសន្និបាត ដើម្បីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសចៅក្រមនៃតុលាការអន្តរជាតិ ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខត្រូវបានបង្កើតឡើង យ៉ាងដូច្នេះដើម្បីងាយអនុវត្តមុ​ខងារជាប្រក្រតីនិងតំណាង នៃសមាជិកនីមួយៗត្រូវមានវត្តមានគ្រប់ពេលវេលានៅឯស្នាក់ការកណ្តាលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែ មករា ឆ្នាំ ១៩៩២ កិច្ចប្រជុំដែលមិនធ្លាប់មានជាលើកដំបូង បានធ្វើឡើងនៅទីស្នាក់ការកណ្តា់របស់អង្គការ សហប្រជាជាតិដែលចូលរួមដោយប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃសមាជិក ចំនួន១៣ក្នុងចំណោមសមាជិកទាំង១៥ ព្រមទាំងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបានជួបប្រជុំនៅទីក្រុង អាឌីស អាបា នៃប្រទេស អេត្យូពី និងឆ្នាំក្រោយមកទៀតប្រជុំនៅទីក្រុង ប៉ាណាម៉ា ( Panama ) នៃប្រទេស ប៉ាណាម៉ា ។ នៅពេលដែលមានពាក្យបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងកាគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាពត្រូវបានស្នើរឡើងជាធម្មតាសកម្មភាពដំបូងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខផ្តល់អនុសាសន៍ដល់ភាគីទាំងអស់ឲ្យស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀង តាមមធ្យោបាយសន្តិវិធី ។ ជាអាជ្ញាកណ្តាលផ្ទាល់តែម្តង ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអាចចាត់តាំងតំណាងរបស់ខ្លួន ឬក៏ស្នើរទៅអគ្គ​លេខាធិការ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យកិច្ចការនេះ ឬប្រើប្រាស់មធ្យោបាយសណ្ឋានកម្ម ( Good Office ) របស់ខ្លួន ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអាចដាក់ចេញនូវគោលការណ៍ទី៤សម្រាប់ដោះស្រាយវិវាទដោយមធ្យោបាយសន្តិវិធី ។

នៅពេលដែលអធិករណ៍បាននាំទៅរកការច្បាំងគ្នាកង្វល់ដំបូងបំផុតរបស់ប្រឹក្សាសន្តិសុខគឺធ្វើយ៉ាងណាត្រូវអធិករឲ្យបានកាន់តែឆាប់ចប់កាន់ប្រសើរ ។ ជាច្រើនដងណាស់មកហើយ ដែលក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបានចេញបទបញ្ជានៃបទឈប់បាញ់គ្នាដែលជាលិខិតូបករណ៍ក្នុងការទប់ស្កាត់អរិភាពកុំឲ្យរាលដាល ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបានបញ្ជូនផងដែរនូវកម្លាំងថែរក្សាសន្តិភាព អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីជួយកាត់បន្ថយភាពតានតឹងក្នុងតំបន់ដែលមានទំនាស់រក្សាទុកកម្លាំងប្រឆាំងដោយឡែកពីគ្នា ហើយបង្កលក្ខណៈឲ្យមានភពស្ងប់ស្ងាត់ហើយត្រូវដោះស្រាយជម្លោះដោយមធ្យោបាយសន្តិវិធីវិញ ។