វិញ្ញាសាផែនដី ប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ចំណេះទូទៅ និងបំពេញវិជ្ជា ( វិញ្ញាសាទី២៧ )

សំនួរ

១. ដូចម្តេចដែលហៅថា តេឡេទស្សន៍ ? តើវាត្រុវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំណា ? ដោយអ្នកណា ?

២. លោកទីកូប្រាបានបដិសេធន៍គំរូព្រះអាទិត្យនៅចំកណ្តាលប៉ុន្តែគាត់បានគាំទ្រគំរូផែនដីនៅចំកណ្តាល ។ តើការគិតរបស់លោកទីកូប្រាខុសពីគំនិតរបស់លោកតូលេមីដូចម្តេច ?

៣. តើលោកឃីព្ល័របានរកឃើញអ្វីទាក់ទងនឹងគន្លងរបស់ភព ?

៤. ដូចម្តេចដែលហៅថា អេលីប ?

៥. ហេតុអ្វីបានជាភពធ្វើចលនាក្នុងគន្លងរាងអេលីប ​?

ចម្លើយ

១. តេឡេទស្សន៍គឺជា ឧបករណ៍សម្រាប់មើលវ​ត្ថុដែលនៅឆ្ងាយឲ្យមើលឃើញជិត ។​វាត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៦០៨ ដោយលោកជូហាន ឡឺព័រស៊ី ( Johannes Lippersy ) ជនជាតិហូឡង់ ។

២. លោកទីកូប្រាបានបដិសេធន៍គំរូព្រះអាទិត្យនៅចំកណ្តាលលប៉ុន្តែគាត់បានគាំទ្រគំរូផែនដីនៅចំកណ្តាល ។ ការគិតរបស់លោកទីកូប្រាខុសពីគំនិតរបស់លោកតូលេមីត្រង់ថាលោកទីកូប្រាជឿថាភពផ្សេងទៀតវិលជុំវិញព្រះអាទិត្យ ប៉ុន្តែព្រះអាទិត្យនិងព្រះចន្ទធ្វើដំណើរជុំវិញផែនដី ។

៣. លោកឃីព័របានឃើញថាគន្លងរបស់ភពមានរាងពងក្រពើ ឬអេលីប ។

៤. អេលីបគឺជា រាងពងក្រពើដែលមានលក្ខណៈសំប៉ែត្របន្តិចឬស្ទើរមូល ។

៥. បានជាភពធ្វើចលនាក្នុងគន្លងរាងអេលីបជុំវិញព្រះអាទិត្យដោយសារកត្តាពីរយ៉ាងគឺ ៖ កម្លាំងទំនាញ និងនិចលភាព

• កម្លាំងទំនាញព្រះអាទិត្យទាញភព ខណៈដែលនិចលភាពរបស់ភពរក្សាចលនាឆ្ពោះទៅមុខ ។
• និចលភាពនឹងបណ្តាលលឲ្យ​ភពចេញក្រៅគន្លងតាមទិសដៅត្រង់មួយប្រសិនបើគ្មានកម្លាំងទំនាញព្រះអាទិត្យ ។ កត្តាទាំងពីរនេះរួមផ្សំគ្នា នាំឲ្យ​ភពវិលជុំវិញព្រះអាទិត្យតាមគន្លងមួយរាងអេលីប ​​។