ប្រជាជនកម្ពុជាយើងមានរបាំជាច្រើនប្រភេទដោយឡែកមានរបាំមួយគេហៅថារបាំក្រដិ ។ តើរបាំនេះសំដែងបាននៅពេលណាខ្លះ ? តើមានទាក់ទងនឹងពុទ្ធប្រវត្តិដូចម្តេចខ្លះ ?

របាំក្រដិជារបាំប្រជាប្រិយមួយបែបដែលគេនិយមលេងតែរោលចូលឆ្នាំខ្មែរ ដើម្បីផ្តាច់ឆ្នាំចាស់ចូលទៅឆ្នាំថ្មីនិងដើម្បីប្រសិទ្ធិពរសព្ទសាធុការពរជូនដល់អ្នកស្រុក ក្នុងឳកាសចូលឆ្នាំថ្មីនោះផង ប៉ុន្តែតាមទំលាប់អ្នកស្រុក ជួរកាលគេលេងរបាំនេះម្តងៗ ដែរនៅពេលបន់ស្រន់សុំទឹកភ្លៀងដោយអាកាសធាតុពេលនោះមានការរាំងស្ងួតជាយូរមកហើយ ។ សព្វថ្ងែនេះគេប្រទះឃើញរបាំក្រុដិមានសំដែងតែក្នុងខេត្តសៀមរាប និងខេត្តបាត់ដំបងប៉ុណ្ណោះ ។ តាមការស្រាវជ្រាវរបាំនេះប្រវត្តិនិងដំណើររឿងប្លែកៗគ្នា ។ ប៉ុន្តែបើតាមឯកសាររបស់លោកសុកមេភូមិគោកក្រសាំង “សៀមរាប” ថារបាំក្រដិនេះមានទាក់ទងនឹងរឿងបុរាណមួយដែលបានតំណាលថា ៖ កាលព្រះពុទ្ធនៅពោធិសត្វមុនបានត្រាសដឹងបានយាងទៅសាងព្រះផ្នួសស្រាប់តែមានតំណែងខ្លួនជាសត្វប្រើសមករារាំងស្ទាក់ផ្លូវព្រះអង្គមិនអោយយាងទៅមុខបាន ។ នៅក្នុងពេលនោះព្រះពោធិសត្វក៏តាំងអធិដ្ឋានឡើងបានក្តៅដល់ឋានទេវលោក​ទេវតាទាំងឡាយក៏បានចុះមកតំណែងភេទជាងោះ (ព្រាន ឬមនុស្សព្រៃ) លមបាញ់ប្រើសនោះស្លាប់ទៅហើយក៏ដង្ហែព្រះពោធិសត្វទៅសាងផ្នួសបានសំរេចដូចបំណង ។ ដោយមានដំណើររឿងបែបនេះហើយ បានជាគេសាងរបាំក្រុដិនេះឡើងមាន ៖

• ដងកញ្ជោតំណាងឆ័ត្រ ឬក្លស់ព្រះពោធិសត្វ
• ពួកភ្លេងតំណាងទេវតា
• នាងរាំតំណាងទេពអប្សរហែហម
• ប្រើស ទន្សោង តំណាងមារ
• ព្រាន មនុស្សព្រៃតំណាងងោះ “ទេវតាកាលាខ្លួន”
• ដូចនេះហើយទើបគេឃើញតួរបាំមានតំណាងជាសត្វជាព្រាន សំដែងតរៀងរហូតមក ។